Nhận Thức Của Cán Bộ Quản Lý Và Giáo Viên Về Nội Dung Xây Dựng Văn Hoá Nhà

Chúng tôi đưa ra câu hỏi: “Xin đồng chí cho biết, trong xây dựng VHNT ở Trường CĐ Công nghiệp hiện nay nội dung nào cần quan tâm số một hoặc cần coi là yếu tố then chốt”.

Kết quả thu được thể hiện ở bảng 2.10.

Bảng 2.10. Nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về nội dung xây dựng văn hoá nhà trường.

Nội dung

Kết quả

Cán bộ quản lý

Giáo viên

n=26

(%)

Thứ bậc

n=127

(%)

Thứ bậc

Về văn hoá ứng xử trong nhà trường

26,92

18,11

Về văn hoá dạy

15,38

57,48

Về văn hoá học

19,23

5,51

Về văn hoá thi cử

23,08

11,82

Về phong cách, lối sống, ăn mặc..

11,54

3,15

Về văn hoá đánh giá

3,85

2,36

Về văn hoá ngôn ngữ - giao tiếp của học sinh

1,57

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 80 trang tài liệu này.

Qua kết quả khảo sát được thể hiện ở bảng 2.10. Chúng tôi nhận thấy mức độ nhận thức về các nội dung xây dựng VHNT giữa CBQL & GV có khác nhau nhưng nổi bật là 4 nội dung xếp thứ bậc cao từ 1 đến 4.

- 26,92% số CBQL và 18,11% GV nhận thức VH ứng xử trong nhà trường là nội dung cần quan tâm hàng đầu. Vì chúng ta vẫn thường nghĩ trong nhà trường, quan hệ giữa thầy giáo với thầy giáo, giữa lãnh đạo với GV, giữa thầy cô và học trò phải tràn đầy những ứng xử mang tính chất sư phạm, mô phạm. Tiếc thay, không phải trường nào cũng được như vậy, khi được hỏi, số GV cho rằng quan hệ này mang tính quản lý, thiếu tinh thần dân chủ, cởi mở,

thậm chí có cả sự trù úm, độc đoán của người quản lý với cấp dưới, của thầy với trò và cả sự đố kỵ ghen gét giữa các đồng nghiệp.

Chúng ta thấy rằng nhà trường là một môi trường sư phạm, việc ứng xử của từng con người trong môi trường đó cũng phải hết sức mô phạm. Nếu cả thầy và trò đều làm được như vậy thì chắc chắn nhà trường đó phát triển vững mạnh và xây dựng được cho mình những nét đẹp VH trong nhà trường.

- VH dạy cũng được 15,38% số CBQL và 57,48% GV quan tâm, thực tế cho thấy hiện nay số GV dạy nhiều giờ trong tuần chiếm đa số dẫn đến chất lượng dạy không cao, GV thường có tâm trạng mệt mỏi khi đứng lớp do dạy quá nhiều; chưa có phương pháp dạy học tích cực hiện đại do số GV phần lớn tốt nghiệp không phải trong các trường sư phạm nên cách thức truyền đạt có phần không sư phạm.

- Văn hóa học được 19,23% số CBQL và 5,51% GV quan tâm; VH thi cử được 23,08% số CBQL và 11,82% số GV quan tâm, vì hiện nay số SV sử dụng tài liệu trong phòng thi không chịu học hành, chỉ lo quay cóp, xin điểm, mua điểm, rồi thi hộ, thi kèm chiếm tỷ lệ khá lớn. Có thể nói tình trạng gian dối trong học tập, thi cử, học giả bằng thật đã trở thành nét phổ biến. Tình trạng chạy thầy, chạy điểm, quay cóp, sử dụng phao thi của người học đã trở thành những vết đen khó tẩy xoá, khó chữa trị trong nhà trường, nét phổ biến trong VH thi cử là sự gian dối thiếu trung thực gây nên nỗi bất bình trong toàn XH. Nhiều nhà GD coi đó là một trong những “khối u dị dạng” cần cắt bỏ để không làm hư hỏng đạo đức học trò. Sự gian lận trong thi cử cùng với thái độ coi thường chất lượng GD đã biến đạo học, đạo thi thành hư hỏng biết bao lớp học trò.

- Về phong cách, lối sống, ăn mặc, VH đánh giá, VH ngôn ngữ giao tiếp của HS trong nhà trường cũng là vấn đề đáng quan tâm, đòi hỏi lãnh đạo nhà trường cần kiên quyết chống các biểu hiện tiêu cực và bệnh thành tích trong GD, chống lại những hiện tượng phản VH để môi trường VH nhà trường thật sự trong sạch, lành mạnh.

2.2.6 Nhận thức của Cán bộ quản lý, Giáo viên, Sinh viên các nội dung giáo dục văn hóa nhà trường.

Để thấy được thực trạng nhận thức của CBQL, GV, SV về các nội dung GD VHNT. Chúng tôi đã đặt ra câu hỏi cho 27 CBQL,126 GV, 294SV: “Trong các nội dung giáo dục VHNT, nội dung nào quan trọng nhất”. Kết quả thu được thể hiện ở bảng 2.11:

Bảng 2.11. Nhận thức của CBQL, GV, SV về các nội dung giáo dục văn hoá nhà trường.

STT

Các nội dung

Kết quả

Cán bộ q.lý

Giáo viên

Sinh viên

(27)

(%)

(126)

(%)

(294)

(%)

Giáo dục truyền thống hiếu học và tôn sư trọng đạo

22,22

67,46

11,56

Giáo dục đạo đức

14,81

17,46

178

60,54

Giáo dục kỹ năng giao tiếp và ứng xử sư phạm

51,86

11,11

8,17

Giáo dục nếp sống văn minh, sống có văn hoá

11,11

3,97

19,73

Qua bảng 2.11. chúng tôi nhận thấy:

- Nội dung GD kỹ năng giao tiếp và ứng xử sư phạm được đa số CBQL quan tâm (chiếm 51,86%), tiếp đến là nội dung: GD truyền thống hiếu học và tôn sư trọng đạo (chiếm 22,22%), nội dung GD đạo đức (chiếm 14,81%) và cuối cùng là GD nếp sống văn minh, sống có VH (chiếm 11,11%).

- Đối với GV thì nội dung: GD truyền thống hiếu học và tôn sư trọng đạo chiếm vị trí hàng đầu (chiếm 67,46%), nội dung GD đạo đức (chiếm 17,46%), GD kỹ năng giao tiếp và ứng xử sư phạm (chiếm 11,11%), GD nếp sống văn minh, sống có VH (chiếm 3,97%).

- 178 SV (chiếm 60,54%) cho rằng GD đạo đức là nội dung quan trọng

nhất trong nội dung GD VHNT, tiếp đến là GD nếp sống văn minh, sống có

VH (chiếm 19,73%), GD truyền thống hiếu học và tôn sư trọng đạo (chiếm 11,56%), GD kỹ năng giao tiếp và ứng xử sư phạm (chiếm 8,17%).

Như vậy, qua kết quả khảo sát thể hiện ở bảng 2.11 chúng tôi nhận thấy các nội dung GD VHNT được các chủ thể nhận thức ở mức độ khác nhau: CBQL thì cho rằng GD kỹ năng giao tiếp và ứng xử sư phạm là quan trọng nhất, nhưng GV lại cho rằng GD truyền thống hiếu học và tôn sư trọng đạo là quan trọng nhất, SV thì cho rằng nội dung GD đạo đức là quan trọng nhất.

2.2.7. Thực trạng nhận thức của Cán bộ quản lý, Giáo viên, Sinh viên về các con đường giáo dục văn hóa nhà trường.

Để thấy được thực trạng nhận thức về các con đường GD VHNT ở Trường CĐCN Nam Định. Chúng tôi tiến hành điều tra 26 CBQL, 127 GV, 292 SV.

Kết quả thu được thể hiện ở bảng 2.12.

Bảng 2.12. Thực trạng nhận thức của CBQL, GV, HS về các con đường giáo dục văn hoá nhà trường.

STT

Các nội dung	Kết quả
	Cán bộ q.lý		Giáo viên		Sinh viên
	n (26)	(%)	n(127)	(%)	n (292)	(%)
1	Gia đình	5	19,23	81	63,78	38	13,01
2	Nhà trường	15	57,69	29	22,83	24	8,22
3	Xã hội	4	15,39	4	3,15	11	3,77
4	Tự học tập, rèn luyện	2	7,69	13	10,24	219	75,00

Qua kết quả khảo sát thể hiện ở bảng 2.12 chúng tôi thấy: 57,69% số CBQL cho rằng nhà trường là con đường GD quan trọng nhất; 63,78% số GV cho rằng gia đình là con đường GD đầu tiên; 75,00% số SV cho rằng: cá nhân tự học tập, rèn luyện là con đường GD VHNT.

Qua đó ta thấy rằng VHNT ở Trường CĐCN Nam Định hình thành tự phát, chủ yếu thu nhận thông qua cá nhân tự hình thành, phần nữa là thông qua các hoạt động chính thống (như môn học, ngành học…).

2.3. Nhận xét đánh giá chung về thực trạng công tác xây dựng văn hóa nhà trường ở Trường Cao Đẳng Công Nghiệp Nam Định.

Các giá trị VH tích cực của nhà trường được phản ánh trong cuộc sống hàng ngày của nhà trường, trong quá trình xây dựng mục tiêu, kế hoạch hành động, quá trình chỉ đạo, quá trình thực hiện và đánh giá kết quả, đó là sự hưởng tới lợi ích của HS, đặt lợi ích của các em lên hàng đầu. Các giá trị và các hành vi VH còn được thể hiện trong các giao tiếp hàng ngày của các thành viên của nhà trường.

Vậy Hiệu trưởng đã có những hoạt động gì để xây dựng VHNT.

2.3.1. Hoạt động của Hiệu trưởng trong việc xây dựng văn hóa nhà trường

Chúng tôi đã đặt ra câu hỏi cho các CBQL & GV: “Xin đồng chí cho biết hoạt động của Hiệu trưởng trong việc xây dựng văn hóa nhà trường là gì?”.

Chúng tôi thu được kết quả thể hiện ở bảng 2.13.

Bảng 2.13. Thực trạng hoạt động của Hiệu trưởng trong việc xây dựng văn hóa nhà trường.

STT

Các nội dung

Kết quả

Cán bộ quản lý

Giáo viên

n=26

n=127

Đánh giá các giá trị cá nhân, các giá trị văn hóa hiện đại trong nhà trường

11,54

49,61

Đánh giá các giá trị văn hóa tích cực, tiêu cực của cán bộ nhân viên, học sinh

26,91

13,39

Đánh giá các ảnh hưởng của văn hóa đối với sự phản biện đội ngũ (CBNV, HS) và sự thỏa mãn của khách hàng bên ngoài nhà

trường (XH)

34,62

22,83

Sự thay đổi của tổ chức, cơ cấu quản lý, quá trình giao tiếp và ra quyết định

23,08

8,66

Ảnh hưởng cuả văn hóa lên bầu không khí (môi trường) của trường

3,85

5,51

Qua bảng 2.13 cho thấy:

- Hiệu trưởng đã có những việc làm nhất định trong công tác xây dựng VHNT cũng như hoàn thành trách nhiệm của người lãnh đạo cao nhất, tuy nhiên mức độ hoạt động ở từng nội dung là khác nhau:

- Có 34,62% số CBQL cho rằng hoạt động: Đánh giá các ảnh hưởng của VH đối với sự phát triển đội ngũ (CBNV, HS) và sự thỏa mãn của khách hàng bên ngoài nhà trường (XH) là nội dung quan trọng nhất, tiếp đến là nội dung: Đánh giá các giá trị VH tích cực, tiêu cực của CBNV, HS (26,91%); sự thay đổi của tổ chức, cơ cấu quản lý, quá trình giao tiếp và ra quyết định (23,08%).

- Có 49,61% số GV cho rằng hoạt động: Đánh giá các giá trị cá nhân, các giá trị VH hiện tại trong nhà trường là nội dung số một cần được quan tâm, nội dung: Đánh giá các ảnh hưởng của VH đối với sự phát triển đội ngũ (CBNV, HS) và sự thỏa mãn của khách hàng bên ngoài nhà trường (XH) chiếm 22,83%, tiếp đến là nội dung: Đánh giá các giá trị VH tích cực, tiêu cực của CBNV, HS (chiếm 13,39%).

Như vậy, chúng ta có thể thấy rằng mặc dù mức độ nhận thức của CBQL và GV có khác nhau nhưng tất cả đều thấy được hoạt động của Hiệu trưởng trong việc xây dựng VHNT là rất cần thiết và bước đầu đã có sự chuyển biến tích cực.

2.3.2. Phân tích các nguyên nhân của thực trạng công tác xây dựng văn hóa nhà trường ở Trường Cao Đẳng Công Nghiệp Nam Định.

Qua điều tra thực trạng công tác xây dựng VHNT ở Trường CĐCN Nam Định như đã được nêu ở trên, chúng tôi đã có những nhận xét, đánh giá: Đa số CBQL, GV, SV nhà trường đều nhận thức được một cách đúng đắn tầm quan trọng trong công tác xây dựng VHNT thấy được sự cần thiết phải xây dựng VHNT. Tuy nhiên từ nhận thức đến thực trạng còn nhiều yếu kém của biểu hiện VH còn là một khoảng cách khá xa.

Vậy nguyên nhân do đâu? Kết quả này theo chúng tôi là bởi các nguyên nhân khách quan và chủ quan.

Các nguyên nhân khách quan:

- Do việc bổ nhiệm Hiệu trưởng mới về trường công tác nên việc tiếp nhận và xây dựng một môi trường VHNT chưa phù hợp với tình hình thực tế của nhà trường vì tư duy theo mô hình cũ - mới còn chưa thống nhất, sự thay đổi cơ cấu tổ chức, phong cách lãnh đạo cũng là nguyên nhân chủ yếu để thực hiện công tác xây dựng VHNT có hiệu quả hay không?

- Do quy mô đào tạo của nhà trường rộng, có nhiều hệ: Hệ Đại học tại chức, CĐ, CĐ nghề, Trung cấp, Trung cấp nghề, VH nghề nên mức độ nhận thức có sự khác nhau, không theo mặt bằng chung.

- Cơ sở vật chất phục vụ công tác đào tạo còn gặp nhiều khó khăn: Hiện nay do nhà trường đang trong giai đoạn xây dựng mở rộng cơ sở vật chất nên phòng học cho HSSV còn nhiều thiếu thốn, HSSV phải học 03 ca.

Các nguyên nhân chủ quan:

- Nội dung xây dựng VHNT chưa được cụ thể hóa, kế hoạch đề ra chưa rõ ràng dẫn đến khi bắt tay vào thực hiện còn gặp nhiều khó khăn, lúng túng, hiệu quả đạt được không cao.

- Hoạt động của Hiệu trưởng trong việc xây dựng VHNT được thể hiện trong bối cảnh giao thời giữa Hiệu trưởng cũ, Hiệu trưởng mới, nhà trường đang tập trung xây dựng giảng đường, nhà GD thể chất, nhà trường còn quá nhiều việc phải làm. Vì vậy, cơ chế công tác, kinh phí cho hoạt động này còn thiếu thốn…

- Nhà trường chưa có những buổi tập huấn, buổi nói chuyện về VH để cho CBGV, HSSV nhận thức được những công việc cần phải làm và phải có những việc làm thiết thực để cho môi trường VHNT luôn trong sạch.

- Việc thực hiện chức năng quản lý của Ban chủ nhiệm khoa, BGH nhà trường trong công tác xây dựng VHNT chưa cao, còn cứng nhắc vì nhà trường còn quản lý GV mới 8h/ngày - không có giờ lên lớp thì phải nghiên cứu tài liệu, nghiên cứu khoa học tại khoa, đôi khi gây ra sự gò bó cho CBGV dẫn đến làm việc không hiệu quả.

- Công tác kiểm tra, đánh giá chưa chặt chẽ và không thường xuyên.

- Công tác động viên, kích thích hoạt động xây dựng VHNT của người lãnh đạo còn hạn chế.

- Song điều quan trọng nhất vẫn là sự tự giác, nỗ lực, tích cực của mỗi thành viên trong nhà trường chưa được cao.

Trong hàng loạt các nguyên nhân chủ quan, về phía người QLGD, đó là chưa có sự sát sao của GV trong giảng dạy, kỷ luật nhà trường còn lỏng lẻo, chưa có sự răn đe đủ mạnh và còn biểu hiện che dấu vì thành tích. Có ý kiến cho rằng: Trước đây khi GV lên lớp có thể phát hiện ra những dấu hiệu bất thường của SV về tâm trạng lo lắng hay vui buồn, về sức khoẻ hay các biểu hiện tâm lý…điều này thể hiện quan hệ thầy - trò rất gắn bó mật thiết. Nhưng hiện nay, phần lớn GV ít có thời gian và điều kiện để quan tâm đến từng SV vì quy mô lớn, phạm vi rộng do HS phải học lớp ghép và còn do nhiều

nguyên nhân khác…

TIỂU KẾT CHƯƠNG 2

Công tác xây dựng VHNT ở Trường CĐCN Nam Định là một nhiệm vụ, một nội dung quan trọng trong kế hoạch giáo dục đào tạo của nhà trường. Để thực hiện nhiệm vụ này các GV, các nhà QLGD đã tiến hành các hoạt động tổ chức GD thông qua các môn học, ngành học và thông qua các hoạt động GD văn hóa khác. Tuy nhiên, qua nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy việc xây dựng VHNT ở Trường CĐCN Nam Định chưa được quan tâm và đầu tư đúng mức. Điều này được thể hiện ở mức độ cần thiết và mức độ thực hiện có sự chênh lệch rõ. Các chủ thể đã nhận thức được sự cần thiết phải xây dựng VHNT, nhưng khi thực hiện thì chỉ dừng lại ở mức độ trung bình hoặc chưa tốt. Điều này được phản ánh ở nội dung, cách thức thực hiện công việc. Nội dung dành cho các mảng công việc trong công tác xây dựng VHNT còn ít, các hình thức tổ chức còn đơn điệu. Thực trạng đó còn được phản ánh ở sự phối hợp giữa các lực lượng GD trong và ngoài trường chưa cao, vai trò của các tổ chức, các đoàn thể và GV chủ nhiệm chưa được phát huy đầy đủ. Trong khi đó mỗi thành viên trong nhà trường lại chưa thực sự tích cực, sáng tạo trong việc tổ chức các hoạt động có tính chất xây dựng VHNT ở cơ sở mình.

Việc nghiên cứu thực trạng biện pháp xây dựng VHNT ở Trường CĐCN Nam Định tạo cơ sở, tiền đề cho việc đề xuất một số biện pháp xây dựng VHNT ở Trường CĐCN Nam Định.

CHƯƠNG 3

BIỆN PHÁP XÂY DỰNG VĂN HÓA NHÀ TRƯỜNG Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHIỆP NAM ĐỊNH

3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp xây dựng văn hoá nhà trường ở Trường Cao Đẳng Công nghiệp Nam Định.

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu của quá trình giáo dục.

Nhận thức đúng về nguyên tắc này đòi hỏi trong công tác xây dựng VHNT, BGH nhà trường cần đảm bảo phục vụ cho thực hiện mục tiêu đào tạo và nhiệm vụ GD toàn diện những phẩm chất, năng lực cho HSSV: coi trọng chất lượng GD nhân cách người cán bộ kĩ thuật, mà nét đặc trưng là tác phong công nghiệp, năng lực giao tiếp, năng lực thích nghi và ứng phó trước sự biến đổi liên tục của các vấn đề chuyên môn và xã hội CNH, HĐH.

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả thiết thực.

Nguyên tắc này đảm bảo các biện pháp xây dựng và phát triển VHNT cần tính toán trong điều kiện chi phí không nhiều, thời gian tiêu phí ít, tiết kiệm nhân lực nhưng kết quả đạt được phải cao. Nguyên tắc này cũng đòi hỏi quá trình xây dựng VHNT cần phải có tính đồng bộ về biện pháp, nhưng về mặt thực thi cần xem xét những mặt, những khâu cần được ưu tiên; mặt khác, cũng cần xác định một kế hoạch lâu dài, trong đó cần xác định các mục tiêu dài hạn (5-10 năm) và các mục tiêu trước mắt (2-3 năm) để tập trung các nguồn lực và các điều kiện phù hợp theo từng giai đoạn, từng năm học..

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo hệ thống giá trị được kế thừa và phát triển ở đối tượng giáo dục.

Nguyên tắc này trước hết đòi hỏi các hoạt động GD chứa đựng những giá trị nhân văn, có sự kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống, gồm những giá trị tốt đẹp của XH, của nhà trường và của truyền thống gia đình. Nhiệm vụ phát triển VHNT phải đảm bảo tạo điều kiện tốt nhất để các giá trị truyền thống tốt đẹp được nảy nở sinh sôi và lan toả. Định hướng cơ bản của khoa học GD hiện đại không phải là ngăn chặn, cấm đoán mà trước hết là gợi mở, phát triển, tạo môi trường tích cực để những giá trị tốt đẹp thăng hoa. Do đó, ở mỗi cá nhân nếu được tạo điều kiện để phát triển các giá trị tốt đẹp sẽ tạo ra sự cộng hưởng của một môi trường sống lành mạnh, có tác dụng tích cực đến đời sống XH.

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo xây dựng và phát triển phải đi đôi với xoá bỏ, ngăn chặn các tiêu cực ảnh hưởng đến văn hoá nhà trường.

Nguyên tắc này nhằm bảo vệ quan điểm khi giải quyết vấn đề GD phải đảm bảo sự biện chứng giữa xây và chống, giữa phát triển và ngăn chặn. Trong đó tăng cường khả năng kháng thể của các chủ thể trước tác động xấu của môi trường là yếu tố quan trọng và quyết định. Các hoạt động GD trong các nhà trường từ nhiệm vụ GD chính trị tư tưởng, hoạt động chuyên môn và các hoạt động VH, văn nghệ, thể dục thể thao...cần phải tạo ra một môi trường tích cực, lành mạnh. Có sự kết hợp chặt chẽ giữa phát triển nhà trường với phát triển môi trường kinh tế XH địa phương trong việc xây dựng một XH học tập, một môi trường sống văn minh.

3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo phát huy vai trò chủ thể của giáo viên và sinh viên.

Yếu tố trung tâm trong xây dựng VH là con người. Như vậy, cần có những chính sách để tập trung vào khuyến khích khả năng tự lập, tự chủ, sáng

tạo của con người. Với các trường CĐ, ĐH sinh viên và giáo viên là những thành phần ưu tú của XH về khả năng nhận thức, về trình độ và về lối sống, do đó nếu phát huy được tính tự giác tích cực của các chủ thể thì sẽ tạo động lực to lớn đối với nhiệm vụ phát triển môi trường VHNT.

3.2. Các biện pháp xây dựng văn hoá ở Trường Cao Đẳng Công Nghiệp Nam Định.

Dựa trên các phân tích và khái quát hoá cơ sở lý luận ở chương 1 và các cơ sở thực tiễn về nhu cầu, thực trạng và các nguyên nhân của thực trạng VH ở Trường CĐCN Nam Định, chúng tôi mạnh dạn đề xuất một “hệ” biện pháp xây dựng VHNT có tính đồng bộ và có thể phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường trong giai đoạn hiện nay, gồm các biện pháp sau:

3.2.1. Tuyên truyền, nâng cao nhận thức Cán bộ, công nhân viên, đội ngũ giáo viên và toàn thể học sinh sinh viên về công tác xây dựng văn hoá nhà trường.

3.2.1.1. Mục đích

Nâng cao nhận thức cho đội ngũ CBQLGV, tạo sự nhất trí cao và phối hợp đồng bộ giữa các tổ chức trong nhà trường đối với công tác xây dựng VHNT.

3.2.1.2. Nội dung

- Tổ chức các cuộc hội thảo về công tác xây dựng VHNT.

- Tuyên truyền, vận động thông qua các phong trào thi đua.

- Rèn luyện kỹ năng xây dựng VHNT cho CBQL, GV, HSSV.