Ảnh hưởng của văn hóa kinh doanh Trung Quốc đến việc đàm phán hợp đồng thương mại quốc tế của các doanh nghiệp Việt Nam

 Một khi tranh chấp xảy ra, các bên cần giữ thái độ bình tĩnh, tỉnh táo để lựa chọn phương thức giải quyết kịp thời và phù hợp, giảm thiểu tới mức thấp nhất sự rạn nứt mối quan hệ giữa hai bên nếu có thể

Tác giả mong rằng khóa luận này sẽ có ý nghĩa áp dụng thực tế đối với các doanh nghiệp Việt Nam khi có ý định hợp tác, ký kết hợp đồng thương mại với doanh nghiệp Trung Quốc.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tài liệu:

1 Đặng Thị Hồng Duyên, KLTN: Cơ hội giao thương của các doanh nghiệp Việt Nam - Trung Quốc trong đàm phán và ký kết hợp đồng mua bán ngoại thương, Đại học Ngoại thương, 2004.

2 Lê Hồng Hải, Tạp chí thương mại số 18 năm 2005, (15-16).

3 Nguyễn Tấn Phong, Kinh doanh ở Châu Á, Nhà xuất bản chính trị quốc gia, 1998.

4 Nguyễn Thị Thanh Hòa, KLTN: Văn hóa kinh doanh Trung Quốc và khả năng thâm nhập của hàng hóa Việt Nam, Đại học Ngoại thương, 2005

5 Nguyễn Văn Luyện Đại học quốc gia thành phố Hồ Chí Minh, Giáo trình luật hợp đồng thương mại quốc tế, Nhà xuất bản Đại học quốc gia thành phố Hồ Chí Minh, 2007.

6 Phạm Mai Hương, Nghệ thuật kinh doanh ứng xử văn hóa một số nước trên thế giới, Nhà xuất bản văn hóa thông tin, 2005.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 123 trang tài liệu này.

7 Trần Quán Niệm, Tính cách doanh nhân Trung Quốc, Nhà xuất bản thế giới, Công ty phát hành sách Hà Nội, 2005

8 Trần Khánh, Nghiên cứu Đông Nam Á số 4 năm 2004, (59-63).

9 Trương Tường , Nghệ thuật đàm phán thương vụ quốc tế, Nhà xuất bản trẻ, 1996.

10 GS-PTS Tô Xuân Dân Đại học kinh tế quốc dân - Khoa kinh tế và kinh doanh quốc tế, Đàm phán và ký kết hợp đồng kinh doanh quốc tế, Nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội, 1998.

11 Luật hợp đồng năm 1999 nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa

Website:

12 http://www.ask.edu.vn/?s=&m=news&c=16&id=136

13 http://vnexpress.net/SG/Kinh-doanh/Kinhnghiem/2002/03/3B9BA8CD/

14 http://vneconomy.vn/71847P0C5/ky-thuat-thuong-luong-doanh-nhan- hong-kongnhung-nguoi-hoa-luu-lac.htm

15 http://www.doanhnhan.com/article.php?catid=9&start=0&artid=541

16 http://sothuongmai.angiang.gov.vn/default.aspx?lang=VN&key=thong- tinthuongmai%E2%8A%82=thitruong%E2%8A%82=news&sub=news &news_id=2028

17 http://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%87_%C4%91o_l%C6%B0% E1%BB%9Dng_Trung_Qu%E1%BB%91c

18 http://www.inpro.vn/news/trung-quoc-su-dung-ma-so-chat-lu-ng-hang- hoa-0

19 http:// www.azgo.vn/Home/kinhte/quocte/178582

20 http://www.vnseo.com/Qu%E1%BA%A3ng%20b%C3%A1%20Web,

%20Quang%20ba%20website/xuat-khau-hat-dieu

21 Báo cáo của Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Bắc Kinh, China- Outlook.ppp, Bắc Kinh, tháng 3 năm 2007.

22 http://www.vietrade.gov.vn/index.php?option=com_content&task=vie w&id=4971&Itemid=226

23 http://ngoaivuhagiang.gov.vn/home/nc72/tintuc-179/Dac-diem-thi- truong-trung-quoc.html

Phụ lục 1

Những đặc điểm văn hóa của Trung Quốc

1. Cử chỉ khi xã giao

- Người Trung Quốc rất thích được người khác nói tiếng Hoa với họ, vì vậy tốt nhất ta nên có một người biết tiếng Hoa để đón tiếp họ.

- Người Trung Quốc thường gật đầu như là chào xã giao. Chào cúi đầu chỉ được sử dụng trong các buổi lễ.

- Bắt tay rất thường được sử dụng, nhưng hãy chờ đối tác bắt đầu trước.

- Khi đến một nơi nào đó, bạn có thể được chào đón bằng những tràng pháo tay hoan nghênh. Về phía bạn, cũng cần đáp lại bằng cách vỗ tay

- Tránh biểu hiện những cử chỉ không cần thiết và khuôn mặt không được bình thường.

- Người Trung Quốc không dùng tay trong khi nói chuyện, điều này sẽ làm họ khó chịu. Tuy nhiên một số cử chỉ bằng tay cũng rất cần thiết trong hai trường hợp sau:

o Nếu bạn muốn tạo sự chú ý hãy úp bàn tay xuống và vẫy những ngón tay về phía mình.

o Sử dụng cả bàn tay để chỉ thay vì chỉ sử dụng ngón trỏ.

- Người Trung Quốc không thích bị chỉ bởi người lạ mặt, trừ khi đó là người có tuổi và ở vị trí cao hơn họ.

- Những người cùng giới có thể nắm tay nhau hay khoác vai để thể hiện tình bạn . Nhưng sự thể hiện tình cảm của hai giới khác nhau ở nơi công cộng thì không được tán thành

- Không cho tay vào miệng vì cử chỉ đó rất thô tục. Do đó nên tránh cắn móng tay hay xỉa răng và những hành động tương tự ở nơi công cộng.

- Khạc nhổ nơi công cộng là không thể chấp nhận.

- Người Trung Quốc rất quan tâm đến việc trao danh thiếp. Đọc danh thiếp khi được trao và không cất ngay vào túi, điều đó thể hiện sự tôn trọng.

2. Cách ứng xử trên bàn ăn:

Người Trung Quốc rất xem trọng cách cư xử trên bàn ăn vì nó nói lên ý nghĩa của buổi tiệc mời. Thêm vào đó cách bày biện cũng thể hiện lòng mến khách hay khinh thường đối với người ngồi cùng bàn. Chiếc bàn là nơi thể hiện cách cư xử và phép xã giao.

 Để thể hiện lòng kính trọng, lòng mến khách, bạn phải thường xuyên rót trà vào ly của người đối diện.

 Người Hoa sẽ ưu tiên gắp cho khách những miếng ăn thật ngon. Nếu bạn không ăn được thì cũng không nên từ chối và ngược lại nếu ngon thì cũng đừng nên ăn hết, phải chừa lại một ít để tỏ ý nhường nhịn người đối diện.

 Khi được gắp thức ăn, bạn đừng nên tỏ ra khó chịu vì đó là cử chỉ thể hiện lòng mến khách. Ngoài ra, người Hoa cũng rất sành về khoa ăn uống. Họ biết rõ phần nào là ngon, bổ trong các món ăn cá, thịt...

 Không nên dùng nĩa, dao để tách xẻ thịt, cá. Người Hoa thích dùng tay cầm đùi gà lên ăn. Dùng đũa hay muỗng để lùa mì vào miệng theo từng miếng lớn. Đừng ngạc nhiên nếu thấy một người Trung Quốc ăn uống phát ra tiếng ầm ĩ. Húp nước canh soàn soạt không bị coi là vô ý vô tứ, mặc dù nhai nhóp nhép quá to có thể bị coi là không được văn hóa cho lắm.

 Người ta trước hết sẽ gắp cho mình những món ăn ở gần nhất. Khi gắp thức ăn từ bất kỳ đĩa nào cũng phải gắp ở phía gần với mình. Thức ăn cũng phải được gắp từ trên xuống. Sẽ là rất thô lỗ nếu dùng đũa đảo đĩa thức ăn để gắp những miếng ở dưới. Người ta cũng không bao giờ chọn cho mình miếng ngon nhất trong đĩa mà thường gắp chúng cho người già nhất trong gia đình hay là gắp cho khách. Người Trung Quốc cho rằng sẽ chẳng làm sao cả khi bỏ xương thậm chí còn được bỏ ngay xuống sàn nhà.

 Chỉ nên dùng đũa gắp những gì mà bạn có thể gắp một cách dễ dàng. Nghĩa là khi bạn đã đụng đũa đến miếng thịt nào thì phải gắp miếng thịt đó.

 Không gắp chuyền từ đũa này sang đũa khác vì như vậy là mất vệ sinh. Không nên chọc đũa xuyên qua thịt hoặc cá. Không chống đũa thẳng trong bát cơm vì đó thể hiện sự tang tóc hoặc ám chỉ thức ăn quá dở. Không bao giờ được dùng đũa đễ chỉ vào người khác hoặc để làm các cử chỉ khi nói chuyện.

3. Văn hóa trong việc tặng quà

Trong bất cứ nền văn hóa nào thì tặng quà đều cần thiết để thể hiện thiện chí, trân trọng mối quan hệ hợp tác. Tuy nhiên, mỗi nền văn hóa lại có những khác biệt nhau. Vì thế bạn cũng cần tìm hiểu vài điều khi tặng quà cho đối tác của mình.

Tặng một món quà giá trị cao là một phần quan trọng trong nét văn hoá kinh doanh trong quá khứ của Trung Quốc. Ngày nay, việc tặng quà trong kinh doanh đã bị cấm vì hành vi này được xem là hối lộ, là một hành động bất hợp pháp. Vì vậy, quà tặng của bạn có thể bị từ chối. Tuy nhiên, trong nhiều tổ chức, quan điểm về vấn đề tặng quà đã được cởi mở nhưng bạn phải thận trọng khi tặng quà và lưu ý những nguyên tắc chung dưới đây:

 Tặng quà cho một cá nhân, bạn phải tiến hành một cách kín đáo, trong một hoàn cảnh mang tính chất bạn bè, không liên quan gì đến công việc.

 Người Trung Quốc có thể khước từ món quà 3 lần trước khi chấp nhận món quà này, để không tỏ ra là kẻ tham lam. Nếu bạn vẫn tiếp tục nài nỉ thì họ sẽ chấp nhận món quà và thể hiện sự trân trọng, vui mừng với món quà đó. Một khi món quà được chấp nhận, bạn hãy bày tỏ lòng biết ơn.

 Nếu có mặt người khác, không bao giờ tặng một món quà có giá trị cho một người nào đó. Hành vi này sẽ khiến cho người ta bối rối, và thậm chí là những vấn đề khó xử cho người nhận vì đã vi phạm quy định của Nhà nước

 Không bao giờ chụp ảnh bất cứ cảnh trao tặng quà nào trừ khi đó là một món quà tặng tượng trưng trao tặng chung cho tổ chức, cơ quan.

 Trao tặng một món quà cho tập thể, điều này có thể chấp nhận trong văn hoá kinh doanh của người Trung Quốc miễn là bạn phải tuân theo những nguyên tắc sau:

 Tất cả các cuộc thương lượng, giao tiếp cần phải kết luận trước khi trao đổi quà tặng.

 Món quà lưu niệm đặc biệt là từ công ty bạn và không quá đắt tiền. Nếu có thể, giải thích ý nghĩa của món quà cho người nhận.

 Hãy gói quà trong giấy màu đỏ, vì màu đỏ được coi là một màu may mắn, thịnh vượng

 Giấy màu hồng, màu vàng hoặc bạc cũng có thể chấp nhận được để gói quà. Nhưng bọc giấy màu vàng với chữ màu đen là quà tặng được quy định dành cho người chết. Ngoài ra, hãy kiểm tra sự khác biệt giữa các vùng về màu sắc.

 Vì các màu sắc có nhiều ý nghĩa khác nhau trong nét văn hoá của người Trung Quốc, lựa chọn an toàn nhất của bạn là phó thác nhiệm vụ gói quà cho một cửa hàng hoặc khách sạn có cung cấp dịch vụ này.

 Không nên đóng gói quà trước khi đến Trung Quốc vì nó có thể bị hải quan mở ra kiểm tra

 Thông thường, các món quà không được mở ra khi có mặt của người trao quà.

Những món quà được đánh giá cao:

 Một chai rượu Cô-nhắc, hoặc loại rượu ngon khác

 Một cái bút đẹp nhưng không phải là bút mực đỏ (Viết mực đỏ tượng trưng cho sự chia cắt mối quan hệ)

 Một máy tính dùng năng lượng mặt trời

 Các đồ dùng trong bếp

 Những con tem, nếu người nhận thích sưu tầm tem (sưu tầm tem rất phổ biến ở Trung Quốc)

 Một cái bật lửa hút thuốc, nếu người nhận hút thuốc.

 Một bữa tiệc nhỏ cũng sẽ được coi là một món quà đáng hoan nghênh; bởi lẽ nếu bạn được mời đi ăn tiệc, bạn sẽ phải tuân theo nghi thức kinh doanh của Trung Quốc và tiến hành trao đổi quà. Ở một số nơi trên đất nước Trung Quốc, mặc dù các quan chức địa phương là chủ của bữa tiệc, có thể người ta vẫn mong chờ bạn thanh toán chi phí của bữa tiệc. Hãy kiểm tra điều này và cần phải chuẩn bị.

 Quà tặng là thức ăn cũng được chấp nhận, nhưng không phải là trong các bữa tiệc. Những gói kẹo hoặc giỏ trái cây như là những món quà tặng mang ý nghĩa cảm ơn sau khi một công việc nào đó đã thành công

 Khi chuẩn bị quà biếu cần lưu ý tới các con số vì trong văn hóa Trung Quốc, chúng cũng mang nhiều ý nghĩa: Số 8 là con số may mắn trong văn hoá Trung Quốc. Nếu bạn nhận được 8 gói quà, hãy coi đó là một hành động thiện chí. Số 6 được coi là phúc lành cho sự việc thành công và thuận lợi không vướng mắc điều gì. Số 4 là con số phải kiêng vì nó có ý nghĩa "cái chết". Những con số khác ví dụ như 73 có nghĩa là "đám tang" và 84 có nghĩa là "gặp tai ương", vì thế cần phải tránh những con số này.

Những món quà cần tránh:

 Kéo, dao, hoặc những vật sắc nhọn có thể được hiểu là cắt đứt quan hệ hoặc lời cam kết. Nếu bạn muốn dùng nó làm quà tặng hãy nói với người được tặng quà đưa cho bạn một ít tiền, có thể là 10 xu hoặc một đồng Nhân dân tệ để trả cho những mặt hàng này. Bằng cách làm như vậy có nghĩa là bạn đã “bán” những mặt hàng đó cho anh ta hơn là trao tặng.

 Một đôi sandal bằng rơm