Thực trạng nhiễm ký sinh trùng sốt rét và hiệu quả giám sát, phát hiện, điều trị tại huyện Bù Gia Mập tỉnh Bình Phước, 2018- 2019

Phụ lục 9

QUY TRÌNH XÉT NGHIỆM

KÝ SINH TRÙNG SỐT RÉT BẰNG TEST CHẨN ĐOÁN NHANH PHÁT HIỆN KHÁNG NGUYÊN SỐT RÉT

1. Phương tiện, hóa chất

Test nhanh (Care Start)

2. Nguyên lý kỹ thuật

Kháng thể kháng ký sinh trùng sốt rét sẽ gắn đặc hiệu với kháng nguyên (ký sinh trùng sốt rét) có trong bệnh phẩm máu. Phản ứng xảy ra theo nguyên lý sắc ký miễn dịch.

3. Các bước thực hiện

Mẫu máu được thu thập tại địa điểm nghiên cứu sử dụng cùng mẫu máu được lấy từ người dân làm xét nghiệm KSTSR bằng phương pháp giêm sa.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 201 trang tài liệu này.

Bước 1: Lấy máu vào làm test nhanh

Đặt khay test lên trên nền phẳng, bơm khoảng 5 µl máu trong ống tiêm xuống giếng S.

Bước 2: Nhỏ dung dịch đệm

Nhỏ 2 giọt dung dịch thử vào giếng A (tương đương khoảng 10µl dung dịch đệm), chờ 20 phút sau đọc kết quả.

Bước 3: Đọc kết quả

- Âm tính: Chỉ có 1 vạch màu đỏ tại vị trí C của phần đọc kết quả

- Không có kết quả: Không xuất hiện vạch màu đỏ nào trên test hoặc không có vạch mầu đỏ ở vị trí C (phải làm lại test khác).

- Dương tính với P. falciparum: Xuất hiện 2 vạch màu đỏ tại các vị trí C và tại vị trí.

- Dương tính với P. vivax xuất hiện 2 vạch màu đỏ tại vị trí C và vị trí 2.

- Dương tính với P. falciparum hoặc phối hợp có P. falciparum (nhiễm phối hợp): Xuất hiện 3 vạch màu đỏ tại các vị trí C, vị trí 1 và vị trí 2.

- Nhiễm phối hợp cả P. falciparum và P. vivax: có 3 vạch: vạch C, P. falciparum và P. vivax.

Bước 4: Bảo quản, vận chuyển

Các test sử dụng xong cho vào túi rác y tế được mang về trạm y tế để xử lý.

4. An toàn sinh học

Mỗi kim chích máu vô trùng sử dụng một lần cho một đối tượng được điều

tra.

Kim chích máu đã sử dụng được bỏ vào hộp đựng rác y tế. Nhân viên y tế lấy lam máu phải đeo găng tay y tế.

Phụ lục 10

QUY TRÌNH

LẤY MẪU GIẤY THẤM WHATMAN XÉT NGHIỆM KÝ SINH TRÙNG SỐT RÉT BẰNG KỸ THUẬT REAL TIME PCR

1. Vật tư, dụng cụ lấy máu

Giấy thấm Whatman được cắt nhỏ với kích thước 2,5 cm x 7,5 cm: 01 tờ.

- Bút bi: 01 cây.

- Bút viết kính: 01 cây.

- Giá để mẫu: 01 chiếc.

- Túi ni lông đựng mẫu có mép dán (kích thước 7 cm x10 cm): 01 túi.

- Túi ni lông đóng gói: 01 túi.

- Panh y tế: 01 chiếc.

- Khay inox (20 x30 cm): 01 chiếc.

- Phiếu lấy máu xét nghiệm; 01 tờ.

- Ethanol 700: 01 lọ.

- Túi hạt hút ẩm silicagel: 01 túi.

2. Qui trình thực hiện

Mẫu máu được thu thập tại địa điểm nghiên cứu sử dụng cùng mẫu máu được lấy từ người dân làm xét nghiệm KSTSR bằng phương pháp giêm sa test chẩn đoán nhanh.

Bước 1: Hỏi đối tượng xét nghiệm để ghi các thông tin cần thiết vào phiếu lấy máu xét nghiệm.

Bước 2: Ghi mã số của đối tượng xét nghiệm lên phần đầu mẫu giấy thấm Whatman. Mã số trên giấy thấm phải trùng với mẫu giấy trên phiếu xét nghiệm của giêm sa và test chẩn đoán nhanh.

Bước 3: Lấy máu vào miếng giấy thấm Whatman đến khi thấm đều 2 mặt với đường kính giọt máu khoảng 1,5cm.

Bước 4: Làm khô mẫu máu trên giấy thấm bằng cách đặt mẫu trên giá phẳng và để khô tự nhiên hoặc sử dụng máy sấy tóc ở mức nhiệt độ thấp để sấy với khoảng cách đến mẫu từ 20- 30 cm.

2. Đóng gói

Cho từng mẫu máu trên giấy thấm Whatman đã khô vào 01 túi ni lông riên biệt và cho 01 túi silicagel vào túi chứa mẫu, dồn không khí ra ngoài, dính mép túi.

4. Vận chuyển mẫu

Mẫu giấy thấm và phiếu thông tin của mẫu được cho vào túi ni lông lớn có dán mép. Dùng bút viết kính ghi lên mặt túi các thông tin gồm: tổng số mẫu, thời gian và địa điểm thu mẫu, tên người đóng gói.

Mẫu máu được vận chuyển về phòng xét nghiệm của Viện Sốt rét – KST – CT TP. Hồ Chí Minh bằng phương tiện ô tô.

Tiếp nhận và lưu giữ mẫu tại phòng xét nghiệm theo đúng qui định đến khi tiến hành phân tích.

5. An toàn sinh học

Cán bộ lấy mẫu xét nghiệm phải mang trang phục bảo hộ, sử dụng kim chích vô trùng dùng 1 lần.

Bông cồn, kim chích sau khi sử dụng phải được sử lý theo đúng quy định của Bộ Y tế.

Phụ lục 11

QUY TRÌNH

XÉT NGHIỆM KÝ SINH TRÙNG SỐT RÉT BẰNG KỸ THUẬT

REAL-TIME PCR

Phần I: Quy trình tách chiết DNA máu trên giấy thấm Whatman (3MM)

1.1. Thiết bị

Tủ an toàn sinh học cấp 2 Esco Máy ủ nhiệt Uniquip

Máy ly tâm lạnh Hittch Máy vortex Genius

Máy đo nồng độ DNA Nano EX Tủ mát Sanyo

1.2. Dụng cụ

Bộ pippet Eppendorf thể tích 0.1- 1000 µl Khay đựng ống 1.5ml, 0.5ml, 0.2ml

Ống Eppendorf 1,5ml Kiềm cắt mẫu

Đầu típ có đầu lọc (1000µl, 200µl,20 µl) Găng tay không bột, khẩu trang

1.3. Vật liệu

Mẫu bệnh phẩm: Mẫu máu trên giấy thấm Whatmann 3MM.

1.4. Hóa chất

Kit tách chiết Thermo Genomic DNA puritification.

1.5. Tách chiết DNA từ máu khô

Tách chiết DNA từ mẫu máu trên giấy thấm Whatmann 3MM.

1.6. An toàn sinh học

Nhân viên phòng thí thiệm thực hiện thao tác trên mẫu bệnh phẩm tuân thủ các quy định thực hiện an toàn phòng thí nghiệm.

Mang đầy đủ trang phục bảo hộ như: áo choàng, găng tay, khẩu trang.

Khi bị dính hóa chất, bệnh phẩm vào găng tay thì phải thay găng tay ngay, nếu vào mắt thì rửa ngay dưới vòi rửa mắt khẩn cấp theo quy trình xử lý sự cố.

Phần II: Quy trình kỹ thuật Real-Time PCR định KSTSR

2.1. Thiết bị

Máy Realtime PCR AB 7500

2.2. Dụng cụ

Bộ pippet Eppendorf thể tích 0.1- 1000 µl Khay đựng ống 1.5ml, 0.5ml, 0.2ml

Găng tay không bột, khẩu trang Các tube vô trùng (0,2ml và 0,5ml)

Các loại đầu tip có đầu lọc (1ml, 200µl, 10µl)

2.3. Vật liệu

DNA mẫu tách chiết

2.4. Hóa chất

Probe 4 loài KSTSR. Primer 4 loài KSTSR.

2.5. Thực hiện phẩn ứng Real-time PCR

- Chuẩn bị hỗn hợp phản ứng Realtime PCR

- Pha ROX

- Nạp mẫu DNA: thực hiện trong box nạp DNA

- Chạy phản ứng PCR trên máy Realtime PCR AB 7500

2.6. Đọc kết quả

Kiểm tra đường biểu diễn tín hiệu huỳnh quang và Ct của các mẫu

2.7. An toàn sinh học

Nhân viên phòng thí thiệm thực hiện thao tác trên mẫu bệnh phẩm tuân thủ các quy định thực hiện an toàn phòng thí nghiệm.

Mang đầy đủ trang phục bảo hộ như: áo choàng, găng tay, khẩu trang.

Khi bị dính hóa chất, bệnh phẩm vào găng tay thì phải thay găng tay ngay, nếu vào mắt thì rửa ngay dưới vòi rửa mắt khẩn cấp theo quy trình xử lý sự cố.

Phụ lục 12

QUY TRÌNH

PHỎNG VẤN ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU TẠI CỘNG ĐỒNG

1. Vật liệu

Biểu mẫu nghiên cứu được soạn và in sẵn

2. Các bước thực hiện

Đối tượng nghiên cứu sau khi được lấy máu xét nghiệm KSTSR, nghiên cứu viên thực hiện phỏng vấn đối tượng gồm các bước sau:

Bước 1: Mời đối tượng nghiên cứu sang bàn phỏng vấn được chuẩn bị sẵn. Bước 2: Nghiên cứu viên giải thích mục đích của cuộc phỏng vấn.

Bước 3: Đối tượng nghiên cứu ký bản chấp thuận giam gia nghiên cứu

Bước 4: Nghiên cứu viên hỏi đối tượng nghiên cứu theo từng câu hỏi đã được soạn sẵn.

Bước 5: Nghiên cứu viên cảm ơn và kết thúc cuộc phỏng vấn

3. Tổng hợp phân tích đánh giá kết quả

Nghiên cứu viên tổng hợp mẫu phiếu phỏng vấn và bàn giao lại cho chủ nhiệm đề tài sau khi kết thúc buổi phỏng vấn.

4. Tính an toàn

Các thông tin cung cấp được mã hóa đảm bảo tính riêng tư không ảnh hưởng đến sức khỏe hay công việc hiện tại của đối tượng nghiên cứu.