Quản lý nợ xấu tại Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ TÀI CHÍNH

HỌC VIỆN TÀI CHÍNH

--------------------

VŨ NGỌC ANH

QUẢN LÝ NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN KỸ THƯƠNG VIỆT NAM

LUẬN ÁN TIẾN SĨ

Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng

Mã số: 9.34.02.01

Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS, TS. HÀ MINH SƠN

2. TS. ĐỖ ĐÌNH THU

HÀ NỘI - 2021

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên, NCS xin gửi lời cảm ơn trân trọng tới PGS.TS Hà Minh Sơn và TS Đỗ Đình Thu đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ NCS trong suốt quá trình nghiên cứu, hoàn thành luận án.

Tiếp đó, NCS xin chân thành cảm ơn sự hỗ trợ về mọi mặt của các Thầy, Cô bộ môn Nghiệp vụ Ngân hàng; các Thầy, Cô Khoa Ngân hàng Bảo hiểm; Khoa Sau đại học, Học viện Tài chính cùng sự giúp đỡ của các cán bộ, nhân viên Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam. NCS cũng xin bày tỏ lời cảm ơn tới tập thể các nhà khoa học đã góp ý, nhận xét và cho NCS những gợi ý quý báu để hoàn thiện luận án.

Cuối cùng NCS xin gửi lời cảm ơn đến gia đình, người thân và bạn bè đã luôn bên cạnh, ủng hộ và động viên.

NCS trân trọng cảm ơn!

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan bản luận án là công trình nghiên cứu của riêng tôi, Các số liệu nêu trong luận án là trung thực và có nguồn gốc rò ràng. Những kết luận khoa học của luận án chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình khoa học nào.

Tác giả luận án

VŨ NGỌC ANH

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN i

LỜI CAM ĐOAN ii

MỤC LỤC iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT vi

DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ ix

DANH MỤC BẢNG BIỂU x

MỞ ĐẦU 1

Chương 1 13

LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUẢN LÝ NỢ XẤU CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 13

1.1 Nợ xấu của ngân hàng thương mại 13

1.1.1 Khái niệm nợ xấu của ngân hàng thương mại 13

1.1.2 Phân loại nợ xấu 15

1.1.3 Nguyên nhân của nợ xấu 17

1.1.4 Tác động của nợ xấu 20

1.2 Quản lý nợ xấu của ngân hàng thương mại 21

1.2.1 Quan niệm về quản lý nợ xấu 21

1.2.2 Mục tiêu về quản lý nợ xấu 23

1.2.3 Nội dung quản lý nợ xấu của ngân hàng thương mại 23

1.2.4 Các tiêu chí đánh giá về quản lý nợ xấu của ngân hàng thương mại 37

1.2.5 Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý nợ xấu của NHTM 42

1.3 Kinh nghiệm quản lý nợ xấu của một số ngân hàng thương mại và bài học rút ra đối với Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam 48

1.3.1 Kinh nghiệm quản lý nợ xấu của một số ngân hàng thương mại 48

1.3.2 Bài học về quản lý nợ xấu cho Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam 58

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 60

Chương 2 61

THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN KỸ THƯƠNG VIỆT NAM 61

2.1 Tổng quan về Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam 61

2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam 61

2.1.2 Cơ cấu tổ chức 63

2.1.3 Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam 65

2.2 Thực trạng quản lý nợ xấu tại Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam 73

2.2.1 Thực trạng quản lý nợ xấu tại Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam qua các tiêu chí định lượng 73

2.2.2 Thực trạng quản lý nợ xấu tại Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam qua các tiêu chí định tính 81

2.2.3 Thực trạng các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động quản lý nợ xấu của Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam 111

2.3 Nghiên cứu mức độ ảnh hưởng của các nhân tố tới quản lý nợ xấu của Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam thông qua mô hình kinh tế lượng

114

2.3.1 Lựa chọn mô hình 114

2.3.2 Thiết kế phiếu khảo sát 116

2.3.3 Tiến hành khảo sát 118

2.3.4 Kết quả khảo sát 118

2.4 Đánh giá thực trạng quản lý nợ xấu tại Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam 130

2.4.1 Những thành quả cơ bản 130

2.4.2 Một số tồn tại và hạn chế 138

2.4.3 Nguyên nhân của hạn chế 142

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 150

Chương 3 151

GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN KỸ THƯƠNG VIỆT NAM 151

3.1 Định hướng phát triển hoạt động kinh doanh và quản lý nợ xấu tại Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam đến năm 2025 và tầm nhìn đến 2030 151

3.1.1 Định hướng phát triển ngành Ngân hàng Việt Nam 151

3.1.2 Định hướng phát triển hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam 152

3.1.3 Định hướng hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam153

3.1.4 Định hướng quản lý nợ xấu tại Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam 154

3.2 Giải pháp tăng cường quản lý nợ xấu tại Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam 155

3.2.1 Xây dựng hệ thống pháp lý riêng biệt về quản lý nợ xấu 155

3.2.2 Hoàn thiện mô hình tổ chức bộ máy và trao đổi thông tin trong quản lý nợ xấu 156

3.2.3 Chú trọng chính sách tài chính đầu tư cho hoạt động quản lý nợ xấu 159

3.2.4 Tăng cường công tác tổ chức, đào tạo theo chiều sâu và phân công trách nhiệm, phân quyền gắn với quyền lợi của cán bộ, nhân viên 159

3.2.5 Hoàn thiện công tác tổ chức thực hiện quản lý nợ xấu 161

3.2.6 Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và báo cáo quản lý nợ xấu 169

3.2.7 Đẩy mạnh ứng dụng CNTT hiện đại vào quản lý nợ xấu 170

3.2.8 Nâng cao chất lượng chuyên môn nghiệp vụ cũng như đạo đức của đội ngũ cán bộ, nhân viên Ngân hàng 172

3.3 Một số kiến nghị 174

3.3.1 Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước 174

3.3.2 Kiến nghị với Hiệp hội Ngân hàng 176

3.3.3 Kiến nghị với Chính phủ và các Bộ/Ngành liên quan 176

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 181

KẾT LUẬN 182

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN CỦA NGHIÊN CỨU SINH 184

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 185

PHỤ LỤC 193

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT BẰNG TIẾNG VIỆT

Viết tắt	Giải nghĩa
BCTC	Báo cáo tài chính
BĐS	Bất động sản
BIDV	Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt nam
BKS	Ban kiểm soát
CIC	Trung tâm thông tin tín dụng Việt Nam
CNTT	Công nghệ thông tin
CSH	Chủ sở hữu
ĐHĐCĐ	Đại hội đồng cổ đông
DPRR	Dự phòng rủi ro
GDCK	Giao dịch chứng khoán
HĐQT	Hội đồng quản trị
HMKSRR	Hạn mức kiểm soát rủi ro
HMRR	Hạn mức rủi ro
KH	Khách hàng
KHCN	Khách hàng cá nhân
KHDN	Khách hàng doanh nghiệp
KTKSNB	Kiểm tra kiểm soát nội bộ
KTNB	Kiểm toán nội bộ
NCS	Nghiên cứu sinh
NHNN	Ngân hàng nhà nước
Agribank	Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thông Việt Nam
NHTM	Ngân hàng thương mại
NQH	Nợ quá hạn
QLRR	Quản lý rủi ro
QLRRTD	Quản lý rủi ro tín dụng
RRTD	Rủi ro tín dụng
SXKD	Sản xuất kinh doanh
TBV	Tuyến bảo vệ
TCKT	Tổ chức kinh tế
TCTD	Tổ chức tín dụng
Techcombank	Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam

Tổng giám đốc
TMCP	Thương mại cổ phần
TSBĐ	Tài sản bảo đảm
TTTC	Thị trường tài chính
VBCS	Văn bản chính sách
VietcomBank	Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam
VietinBank	Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam

Viết tắt	Giải nghĩa tiếng Anh	Giải nghĩa tiếng Việt
AIRB	Advanced Internal Rating- Based	Phương pháp tiếp cận xếp hạng nội bộ nâng cao
AMC	Asset Management Company	Công ty quản lý tài sản của ngân hàng thương mại
ARCO	Audit and Risk Commitee	Ủy ban kiểm toán và rủi ro
Basel	The Basel Capital Accord	Bộ quy định ngân hàng (Basel I,II,II) do Ủy ban Basel về giám sát ngân hàng (BCBS) ban hành (gọi tắt là chuẩn mực Basel)
BCBS	Basel Committee on Banking supervision	Ủy ban Basel về giám sát ngân hàng
CAR	Capital Adequacy ratio	Tỷ lệ an toàn vốn
EAD	Exposure at Default	Dư nợ tại thời điểm không trả được nợ
EL	Expected Loss	Tổn thất dự tính được
FIRB	Foundation Internal Rating-Based	Phương pháp tiếp cận nội bộ cơ bản theo Basel II
IAS	International Accounting Standards	Chuẩn mực kế toán quốc tế
IFRS	International Financial Reporting Standards	Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế
IMF	International Monetary Fund	Quỹ Tiền tệ Quốc tế
LDR	Loan to Deposit	Tỷ lệ dư nợ tín dụng trên vốn huy động