Đào Tạo, Bồi Dưỡng Nguồn Nhân Lực Ngành Du Lịch

đạo tỉnh trong việc phát triển du lịch, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của Đà Lạt. Để cụ thể hóa vấn đề này, ngày 16/11/2016, tỉnh ủy Lâm Đồng cũng ban hành Nghị quyết số 07-NQ/TU về Phát triển du lịch chất lượng cao giai đoạn 2016 – 2020, định hướng đến năm 2025 trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng, đây là văn bản mang tính chỉ đạo chiến lược trong phát triển du lịch của tỉnh Lâm Đồng nói chung cũng như thành phố Đà Lạt nói riêng, theo đó, Nghị quyết nêu rõ định hướng chiến lược trong phát triển du lịch của Đà Lạt là: “Phát triển du lịch theo hướng chuyên nghiệp, có trọng tâm, trọng điểm; chú trọng phát triển theo chiều sâu, đảm bảo chất lượng và hiệu quả, khẳng định thương hiệu và khả năng cạnh tranh; xây dựng Đà Lạt – Lâm Đồng trở thành trung tâm du lịch chất lượng cao, là điểm đến “An toàn, Thân thiện”” [39].

Nhằm cụ thể hóa Nghị quyết này trong thực tế, ngày 06/7/2017, UBND tỉnh Lâm Đồng đã ban hành Quyết định số 1499/QĐ-UBND về ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 6/01/2017 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 07-NQ/TU ngày 16/11/2016 của Tỉnh ủy Lâm Đồng. Nội dung của Quyết định số 1499/QĐ-UBND cũng xác định: “Xây dựng đề án phát triển và khai thác có hiệu quả các sản phẩm du lịch đặc thù, có tính cạnh tranh cao, mang thương hiệu du lịch Đà Lạt - Lâm Đồng như: du lịch nông nghiệp, du lịch thể thao, du lịch mạo hiểm, du lịch làng nghề, du lịch văn hóa, du lịch di sản, du lịch lễ hội...” [49]. Để thực hiện có hiệu quả các nội dung của Quyết định số 1499/QĐ-UBND,

ngày 20/9/2017, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lâm Đồng đã ban hành Kế hoạch số 58/KH-VHTTDL thực hiện Quyết định số 1499/QĐ-UBND ngày 06/7/2017 của UBND tỉnh về việc ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16/01/2017 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 07- NQ/TU ngày 16/11/2016 của Tỉnh ủy Lâm Đồng. Kế hoạch đã nêu rõ trách nhiệm của các bên có liên quan cũng như phân công nhiệm vụ cụ thể cho các phòng ban thuộc Sở trong việc chủ trì và phối hợp với các ngành, địa phương thực hiện các chương trình, nội dung được UBND tỉnh giao đúng tiến độ thời gian và hiệu quả. Trong nội dung của Kế hoạch, Đà Lạt tiếp tục được chọn là địa phương trọng điểm trong việc triển khai thực hiện các nội dung.

Bên cạnh đó, nhằm đẩy mạnh kết quả thực hiện các loại hình du lịch tại Đà Lạt nói riêng và tỉnh Lâm Đồng nói chung, ngày 06/3/2018, UBND tỉnh Lâm Đồng cũng đã ban hành Quyết định số 450/QĐ-UBND về việc phê duyệt Đề án “Bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc bản địa, khôi phục và phát triển các làng nghề truyền thống gắn với hoạt động du lịch trên địa bàn Lâm Đồng giai đoạn 2018 - 2020 và định hướng đến năm 2030”. Quyết định ra đời đã góp phần bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống các dân tộc bản địa, làng nghề truyền thống phục vụ phát triển du lịch; phù hợp với quy hoạch phát triển du lịch của tỉnh nói chung và Đà Lạt nói riêng; đồng thời thực hiện tốt các nhiệm vụ, chỉ tiêu về văn hóa, du lịch mà Nghị quyết của các cấp ủy đảng, chương trình, kế hoạch của tỉnh đã đề ra.

Đối với các cấp ủy Đảng, chính quyền tại thành phố Đà Lạt thì ngoài các văn bản, chính sách, chiến lược, quy hoạch của cấp ủy, chính quyền cấp trên là cơ sở pháp lý quan trọng để xây dựng và tổ chức thực hiện các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch; cấp ủy Đảng, chính quyền tại thành phố Đà Lạt cũng chú trọng xây dựng riêng các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch để cụ thể hóa các văn bản của cấp trên; theo đó, Thành ủy Đà Lạt đã ban hành Nghị quyết số 06-NQ/Th.U ngày 28/02/2017 về phát triển du lịch chất lượng cao đến năm 2020, định hướng đến năm 2025 trên địa bàn thành phố Đà Lạt. Nghị quyết số 06-NQ/Th.U là văn bản quan trọng, thể hiện tầm nhìn, quyết tâm của lãnh đạo thành phố trong việc xây dựng và phát triển du lịch của thành phố trong tương lai; đồng thời đây cũng là văn bản mang tính chỉ đạo quan trọng để các cơ quan, ban, ngành trên địa bàn thành phố triển khai thực hiện có hiệu quả mục tiêu xây dựng thành phố Đà Lạt thành đô thị du lịch trọng điểm của quốc gia.

Nhằm xác định nội dung, tiến độ, phân công trách nhiệm cụ thể cho các phòng ban, đơn vị và UBND các phường xã đối với từng nội dung công việc để triển khai thực hiện có hiệu quả các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển du lịch Đà Lạt nói chung và Nghị quyết số 06-NQ/Th.U nói riêng, ngày 19/4/2017, UBND thành phố Đà Lạt đã ban hành Quyết định số 1249/QĐ-UBND ban hành Kế hoạch phát triển du lịch chất lượng cao đến năm 2020, định hướng đến năm 2025 trên địa bàn thành phố Đà Lạt. Kế hoạch đã cụ thể hóa chương trình phát

triển du lịch chất lượng cao trên địa bàn thành phố Đà Lạt đến năm 2020, định hướng đến năm 2025 theo Nghị quyết số 06-NQ/Th.U và Nghị quyết số 07- NQ/TU, nhằm từng bước nâng cao tỷ trọng du lịch và dịch vụ trong cơ cấu kinh tế của địa phương, khẳng định du lịch là ngành kinh tế động lực của thành phố.

Thành phố cũng chú trọng đến việc nâng cao chất lượng đội ngũ lao động trong lĩnh vực du lịch với việc ban hành Quyết định số 3494/QĐ-UBND ngày 18/10/2016 về việc ban hành Kế hoạch đào tạo trình độ sơ cấp, dưới 3 tháng cho lao động thành phố Đà Lạt giai đoạn 2016 – 2020. Mặt khác, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động QLNN về du lịch của chính UBND thành phố cũng như các cơ quan chính quyền các cấp trên địa bàn thành phố, từ năm 2007 đến nay, hằng năm UBND thành phố đều ban hành kế hoạch kiểm tra các nội dung liên quan đến du lịch như: an toàn vệ sinh thực phẩm, nhà hàng, khách sạn… trên địa bàn thành phố và thành lập Đoàn kiểm tra để triển khai thực hiện nhiệm vụ theo kế hoạch đã đề ra.

Tóm lại, có thể nhận thấy trong QLNN về du lịch của địa phương, thành phố Đà Lạt cũng đang dần hoàn thiện những cơ sở pháp lý cho công tác này nhằm phục vụ tốt việc QLNN về du lịch trên địa bàn thành phố. Tuy nhiên so với tính chất và phạm vi QLNN về du lịch thì các văn bản, chiến lược, quy hoạch… liên quan đến lĩnh vực du lịch được UBND thành phố Đà Lạt ban hành vẫn còn hạn chế và chậm được ban hành. Ngoài ra, các văn bản khác ở những lĩnh vực khác hỗ trợ cho du lịch cũng chưa được xây dựng kịp thời và hợp lý.

2.3.2. Tổ chức bộ máy và nhân sự quản lý nhà nước về du lịch

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 129 trang tài liệu này.

UBND thành phố, với địa vị pháp lý là cơ quan chấp hành của HĐND thành phố thực hiện các hoạt động QLNN trên địa bàn thành phố. UBND thành phố tiến hành xây dựng và tổ chức bộ máy để thực hiện tốt các nhiệm vụ QLNN tại địa phương trong đó có QLNN về du lịch.

UBND thành phố có các cơ quan chuyên môn là các Phòng và cơ quan tương đương Phòng (gọi chung là Phòng). Các cơ quan chuyên môn này là cơ quan tham mưu, giúp UBND thành phố thực hiện chức năng QLNN ở địa phương và thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn theo sự ủy quyền của UBND thành phố; góp

phần đảm bảo sự quản lý thống nhất ngành hoặc lĩnh vực công tác ở địa phương. Hoạt động của các Phòng chịu sự chỉ đạo, quản lý về tổ chức, biên chế và công tác của UBND thành phố, đồng thời chịu sự chỉ đạo, kiểm tra, hướng dẫn về chuyên môn nghiệp vụ của các Sở và cơ quan tương đương Sở. Theo đó, Phòng Văn hóa và Thông tin (sau đây viết tắt là VHTT) thành phố là cơ quan chuyên môn, có trách nhiệm tham mưu giúp việc cho UBND thành phố trong công tác QLNN về du lịch trên địa bàn thành phố.

Trong những năm qua, Phòng VHTT thành phố Đà Lạt đã hoàn thành tốt nhiệm vụ tham mưu, giúp việc cho UBND thành phố trong công tác QLNN về du lịch trên địa bàn thành phố. Tuy nhiên, vì đội ngũ biên chế mỏng nhưng khối lượng công việc theo Nghị định số 37/2014/NĐ-CP ngày 05/5/2014 của Chính phủ về quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh lại rất nhiều, bao gồm “Tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân cấp huyện thực hiện chức năng quản lý nhà nước về: Văn hóa; gia đình; thể dục, thể thao; du lịch; quảng cáo; bưu chính; viễn thông; công nghệ thông tin; phát thanh truyền hình; báo chí; xuất bản; thông tin cơ sở; thông tin đối ngoại; hạ tầng thông tin” [9], điều này dễ gây quá tải trong công việc của Phòng và gián tiếp ảnh hưởng đến hiệu quả công tác tham mưu về QLNN về du lịch trong thời gian vừa qua cũng như sắp tới. Do đó, việc bổ sung thêm biên chế cho hoạt động của Phòng là vấn đề cần thiết và có tính cấp bách nhằm góp phần nâng cao hiệu quả tham mưu về QLNN trên các lĩnh vực của Phòng, trong đó có lĩnh vực du lịch.

Tuy thực hiện nhiều mảng công tác khác nhau trong khi số lượng biên chế mỏng nhưng kết quả hoạt động QLNN về du lịch trên địa bàn thành phố Đà Lạt thì không ngừng được nâng cao. Theo đó, truyền thông và báo chí quốc tế liên tục xếp hạng Đà Lạt nằm trong danh sách 52 điểm đến hấp dẫn nhất nên ghé thăm qua các năm, thứ hạng dao động từ 30 đến 40, trong các báo cáo xếp hạng luôn đề cập đến vai trò của nhà nước trong quản lý có hiệu quả các doanh nghiệp lữ hành, dịch vụ ăn uống, điều tiết, xây dựng hệ thống giao thông công cộng.. Điều này chứng tỏ Phòng VHTT đã thực hiện rất tốt vai trò tham mưu giúp việc cho UBND thành phố trong công tác QLNN về du lịch trên địa bàn thành phố.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu mà Phòng VHTT thành phố Đà Lạt đã đạt được trong tham mưu về QLNN về du lịch trên địa bàn thành phố thì cũng cần nhìn nhận một số hạn chế như: thời gian tham mưu từ lúc có chủ trương cho đến khi có văn bản chính thức còn chậm; năng lực tham mưu của một số CBCC chưa được hoàn thiện, chưa đáp ứng được yêu cầu của hoạt động tham mưu về QLNN về du lịch trên địa bàn thành phố…

Nhằm triển khai hoạt động QLNN về du lịch, ngay từ khi có Luật Du lịch năm 2005 và sau này là Luật Du lịch 2017, thì lãnh đạo thành phố đã quan tâm, tạo điều kiện để thiết lập tổ chức, bố trí biên chế phù hợp, tạo tiền đề quan trọng để thực hiện công tác QLNN về du lịch tại địa phương. Hiện nay, số lượng biên chế của Phòng VHTT là 06 người, trong đó 01 Trưởng phòng, 02 Phó Trưởng phòng và 03 chuyên viên. Về trình độ chuyên môn, 100% biên chế của Phòng đều tốt nghiệp Đại học với các chuyên ngành khác nhau, trong đó có 02 người có trình độ Thạc sĩ (chiếm tỉ lệ 33.33%), 04 người có trình độ Cử nhân (chiếm tỉ lệ 66,67%). Tuy nhiên, chỉ có 01 chuyên viên là tốt nghiệp chuyên ngành du lịch, còn lại các biên chế khác đều tốt nghiệp các chuyên ngành khác, không liên quan nhiều đến lĩnh vực du lịch; do đó, công tác tham mưu như đã nói ở trên sẽ có nhiều hạn chế nhất định.

Bên cạnh đội ngũ CBBC trực tiếp thực hiện QLNN về du lịch tại Phòng VHTT thì đội ngũ công chức Văn hóa – Xã hội tại các UBND các phường, xã cũng hỗ trợ thực hiện hoạt động này, tổng hợp kết quả trình thủ trưởng cơ quan báo cáo UBND thành phố. Tuy nhiên, cũng như đội ngũ công chức tại Phòng VHTT, đội ngũ công chức Văn hóa – Xã hội tại UBND các phường, xã đa số là tốt nghiệp từ nhiều chuyên ngành khác nhau, kinh nghiệm thiếu, trong khi đó các công chức kiêm nhiệm thì phải xử lý công việc liên quan đến nhiều mảng công tác khác nhau nên công chức không dành nhiều thời gian để nghiên cứu, cũng như chưa thực hiện tốt việc tham mưu đề xuất trong công tác QLNN về du lịch tại địa phương. Trong thời gian tới, cần chú trọng xây dựng đội ngũ có năng lực, trình độ, trách nhiệm và chuyên môn hóa trong công việc, gắn với tiêu chuẩn của công chức theo quy định.

Từ những phân tích trên cho thấy, tổ chức bộ máy QLNN về du lịch ở thành

phố Đà Lạt đang tồn tại nhiều khó khăn.Theo tác giả, nhận thấy với nhu cầu và định hướng phát triển du lịch của thành phố Đà Lạt, thì vấn đề nguồn nhân lực, nguồn lực trong tổ chức bộ máy quản lý hiện nay ở thành phố đã tạo ra những thách thức vô cùng to lớn đối với địa phương, đỏi hỏi các ngành chức năng của thành phố Đà Lạt cần đẩy mạnh việc đào tạo, bồi dưỡng kiến thức quản lý về du lịch, có định hướng trong việc phân bổ, bố trí các nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất phục vụ cho công tác quản lý du lịch tại trong thời gian tới.

2.3.3. Đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực ngành du lịch

Đà Lạt là một địa phương có nguồn tài nguyên đa dạng, phong phú để phát triển các loại hình du lịch. Thế nhưng, thực tế cho thấy thời gian qua, Đà Lạt vẫn chưa khai thác hiệu quả những tiềm năng đó. Nguyên nhân có nhiều, song phải kể đến chất lượng nguồn nhân lực phục vụ du lịch còn hạn chế. Đây cũng là thách thức không nhỏ đối với sự phát triển du lịch của địa phương.

Hiện nay, Đà Lạt có khoảng 15.000 nhân viên du lịch, bao gồm tất cả các nhân viên làm việc trong các khách sạn, các công ty du lịch, các đơn vị kinh doanh dịch vụ ăn uống. Xét về tổng thể, lực lượng lao động nói chung là đủ. Tuy nhiên, lượng lao động du lịch chưa qua đào tạo còn nhiều, chiếm khoảng 25%. Có tới một phần ba số lao động du lịch không tiếp tục học lên đại học và hầu như không được đào tạo chính quy về nghiệp vụ du lịch. Đây là tình trạng chung trong các khách sạn, không phân biệt hạng, loại khách sạn. Ở các khách sạn đã được xếp hạng sao, phần lớn nhân viên vẫn chưa có bằng đại học, cao đẳng, chỉ khoảng 40% người lao động được đào tạo chính quy về du lịch sau khi học xong trung học phổ thông.

Với mục tiêu, nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch, trong đó xác định yếu tố con người đóng vai trò đặc biệt quan trọng, thời gian gần đây, việc đào tạo nhân lực cho ngành du lịch đã được quan tâm, chú trọng hơn trước. Số lượng người theo học các ngành nghề du lịch cũng tăng lên đáng kể. Hàng năm, UBND thành phố đã phối hợp với các tổ chức, hiệp hội, các trường đào tạo nghề du lịch... mở các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ, nâng cao tay nghề cho đội ngũ làm công tác du lịch, từ cán bộ quản lý đến nhân viên phục vụ ở các đơn vị kinh doanh du lịch. Chỉ tính trong năm 2018, UBND thành phố Đà Lạt phối hợp cùng Sở Văn hoá, Thể thao và Du

lịch tỉnh và Hiệp hội du lịch, các trường đào tạo nghề du lịch mở các lớp đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ lao động phục vụ trong các khách sạn, nhà hàng, tàu du lịch như: chương trình đào tạo quản lý, nghiệp vụ lễ tân, buồng, bar, giao tiếp tiếng Anh, kỹ năng chăm sóc khách hàng... Đặc biệt, tháng 12/2018, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh, Hiệp hội du lịch tỉnh đã phối hợp với Dự án EU (Chương trình phát triển năng lực du lịch có trách nhiệm với môi trường và xã hội do Liên minh Châu Âu tài trợ) tổ chức khoá đào tạo nâng cao năng lực quản lý cho lãnh đạo các cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch Đà Lạt. Năm 2019, Hiệp hội Du lịch sẽ phối hợp với các trường đào tạo nghề mở thêm các lớp bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ về du lịch, đào tạo tin học, quản lý phần mềm kế toán trong hoạt động kinh doanh du lịch…

Hiện nay, UBND thành phố Đà Lạt cũng đã ký kết với Đại học Đà Lạt, Đại học Yersin trong việc nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực du lịch đạt chuẩn, đáp ứng nhu cầu phát triển ngành du lịch Đà Lạt giai đoạn 2020 - 2025. Theo đó, có sự phối hợp của các doanh nghiệp du lịch trong việc xây dựng chương trình, giáo trình, hỗ trợ các nhà quản lý, chuyên gia du lịch tham gia các hội thảo khoa học, tham gia giảng dạy một số chuyên đề du lịch phù hợp tại trường. Đồng thời tạo điều kiện cho các giảng viên tham quan, tìm hiểu các kiến thức mới, kỹ năng mới, cũng như sự quan tâm hướng dẫn, rèn luyện các kỹ năng thực hành trong các đợt đi thực tế, thực tập của học sinh - sinh viên, đảm bảo sự gắn kết giữa kiến thức lý thuyết và kỹ năng thực hành. Sự phối hợp này nhằm thực hiện chủ trương “Đào tạo gắn với nhu cầu sử dụng của xã hội”, hướng tới việc hợp tác lâu dài trong vấn đề đào tạo và cung ứng nguồn nhân lực có chất lượng cho các doanh nghiệp du lịch trên địa bàn thành phố Đà Lạt.

Được sự quan tâm chỉ đạo của tỉnh, riêng năm 2018, thành phố Đà Lạt đã tổ chức 11 khoá tập huấn nâng cao nhận thức về du lịch có trách nhiệm với môi trường và xã hội cho 2.726 cán bộ, nhân viên các doanh nghiệp du lịch, cộng đồng tham gia hoạt động du lịch của tất cả các xã, phường trên địa bàn thành phố. Cũng trong năm 2018, UBND thành phố tổ chức 3 khoá đào tạo kỹ năng giám sát và đào tạo viên VTOS (Tiêu chuẩn kỹ năng nghề nghiệp du lịch Việt Nam) cho 91 cán bộ

các cơ sở lưu trú du lịch và nhân lực phục vụ du lịch; 1 khoá thuyết minh viên VTOS cho 39 cán bộ các khu, điểm du lịch. Cùng với đó, thành phố cũng tổ chức 4 khoá tập huấn (68 học viên) về các lĩnh vực: vận hành trung tâm du lịch, quản lý khủng hoảng và công tác truyền thông, quản lý chất lượng dịch vụ du lịch; tổ chức 1 khoá đào tạo kỹ năng giao tiếp và nghiệp vụ bán hàng cho 72 học viên cơ sở kinh doanh đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch; 1 khoá tập huấn homestay cho 30 hộ dân kinh doanh lưu trú du lịch...

Trong các chương trình đào tạo, UBND thành phố chú trọng đến việc đào tạo kỹ năng giao tiếp, ứng xử văn hoá trong du lịch. Cuối tháng 01/2017, trên 20 cán bộ phụ trách, theo dõi, tham mưu ở các phòng, ban, ngành và địa phương có liên quan trực tiếp đến lĩnh vực quy hoạch, QLNN về du lịch, đại diện các doanh nghiệp lớn hoạt động trong lĩnh vực du lịch trên địa bàn tỉnh đã có chuyến tham quan, học tập kinh nghiệm về quản lý du lịch tại Đà Nẵng. Tham quan tại Đà Nẵng, cán bộ của thành phố có thể học hỏi được rất nhiều điều trong quản lý, phát triển du lịch như: bảo vệ môi trường; quảng bá điểm đến bằng công nghệ thông tin; coi trọng văn hoá bản địa...

Nhìn chung, UBND thành phố Đà Lạt và các ngành chức năng đã có nhiều nổ lực trong thực hiện công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho ngành du lịch của thành phố. Tuy nhiên, theo tác giả thì công tác này của thành phố Đà Lạt đang tồn tại nhiều hạn chế cần khắc phục, cụ thể như: số ngày học ngắn thường tổ chức từ 3-4 ngày, chưa đủ thời gian để trang bị nhiều kiến thức cho học viên, mặt khác công tác vận động học viên tham gia các khóa học còn hạn chế, nội dung, chương trình giảng dạy chưa thu hút, công tác quản lý lớp chưa thật sự hiệu quả, kinh phí mua sắm dụng cụ tại các lớp học cơ bản không đáp ứng đủ cho học viên, khả năng vận dụng hiệu quả không cao, thực tế cho thấy tại các cơ sở kinh doanh ăn uống phục vụ du lịch hiện nay về chất lượng, hình thức chưa được đánh giá cao, khả năng phục vụ cải thiện rất ít.

2.3.4. Quản lý các hoạt động xúc tiến, quảng bá, đầu tư cho du lịch, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và thông tin về du lịch

Trong những năm gần đây, du lịch Đà Lạt đã có những bước tăng trưởng