Quản lý các dự án đầu tư tại Ban quản lý khu đại học Nam Cao, tỉnh Hà Nam

DANH MỤC HÌNH

Stt

Hình

Nội dung

Trang

Hình 1.1

Hình thức Chủ đầu tư trực tiếp quản lý thực hiện

dự án

Hình 1.2

Chủ đầu tư thuê tổ chức tư vấn quản lý điều hành

dự án

Hình 1.3

Các chủ thể tham gia quản lý dự án

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 101 trang tài liệu này.

MỞ ĐẦU

1. Sự cần thiết của đề tài

Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng đã xác định mục tiêu: “…đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới; xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; phát huy dân chủ và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; phát triển kinh tế nhanh, bền vững; nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân; giữ vững ổn định chính trị - xã hội; tăng cường hoạt động đối ngoại; bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại”. Để thực hiện mục tiêu đã nêu, một trong những nhiệm vụ chủ yếu được xác định tại Nghị quyết là: “Phát triển, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, chất lượng nguồn nhân lực; phát triển khoa học, công nghệ và kinh tế tri thức”.

Trên cơ sở đó, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định 1748/QĐ-TTg ngày 27/9/2013 về việc phê duyệt Đề án xây dựng Khu Đại học Nam Cao tỉnh Hà Nam đáp ứng yêu cầu mở rộng quy mô đào tạo đại học, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tiềm lực nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bằng sông Hồng, vùng Thủ đô Hà Nội và tỉnh Hà Nam, phù hợp với chiến lược phát triển giáo dục, chiến lược khoa học công nghệ, quy hoạch mạng. Quy mô Khu Đại học Nam Cao tình Hà Nam, cụ thể như sau:

- Đất các Khu chức năng cơ bản (Trường học 282,07ha): 388,04ha

- Đất khu ở: 180,98ha

- Đất khác (giao thông, hạ tầng KT, đỗ xe): 185,46ha

- Đất Khu đô thị mới Tân Hà: 158,07ha

- Quy mô đào tạo: 50.000 sinh viên, 4.000 giáo viên.

- Quy mô dân số: 30.000 người (bao gồm dân số thuộc Khu đô thị mới Tân Hà trong đó dân số hiện tại 7.500 người).

Như vậy, đầu tư xây dựng là một trong những nhân tố quan trọng trong quá trình phát triển hệ thống giáo dục cả nước nói chung cũng như sự phát triển của Khu Đại học Nam Cao tỉnh Hà Nam nói riêng. Với vị trí và tầm quan trọng của lĩnh vực

đầu tư xây dựng đối với nền kinh tế quốc dân thì vai trò quản lý nhà nước đối với lĩnh vực này là hết sức to lớn. Trong bối cảnh nền kinh tế chuyển đổi và đang trong quá trình thực hiện lộ trình hội nhập kinh tế quốc tế thì vấn đề này càng mang tính cấp bách và cần thiết hơn bao giờ hết.

Xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật trong Khu Đại học Nam Cao để đảm bảo thu hút các trường Đại học, cao đẳng về đầu tư là rất cần thiết (đường giao thông, điện, nước, viễn thông...đến tận chân hàng rào của các trường) và phù hợp với chủ trương của Đảng, Nhà nước để di dời một số các cơ sở giáo dục ra khỏi nội thành thành phố Hà Nội. Nhu cầu đầu tư xây dựng tại Khu Đại học Nam Cao tỉnh Hà Nam (912,55ha) là rất lớn, nhưng trên thực tế, quá trình quản lý, chất lượng và hiệu quả quản lý các dự án đầu tư xây dựng là rất hạn chế và gặp nhiều khó khăn. Tình trạng đó có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng chủ yếu là do sự chưa hoàn thiện cơ cấu tổ chức quản lý, quy trình quản lý chưa chặt chẽ, tính chuyên nghiệp hoá chưa cao và chất lượng đội ngũ cán bộ trong công tác quản lý các dự án xây dựng chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế.

Trong khoảng một thập niên trở lại đây, cùng với xu hướng hội nhập khu vực hoá, toàn cầu hoá trong mọi lĩnh vực kinh tế và cả lĩnh vực đầu tư xây dựng, công tác quản lý đầu tư xây dựng ngày càng trở nên phức tạp đòi hỏi phải có sự phối hợp của nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều đối tác và nhiều bộ môn liên quan. Do đó, công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng đòi hỏi phải có sự phát triển sâu rộng, và mang tính chuyên nghiệp hơn mới có thể đáp ứng nhu cầu xây dựng các công trình dân dụng ở nước ta trong thời gian tới. Thực tiễn đó đã thúc đẩy ra đời một “nghề” mới mang tính chuyên nghiệp thực sự: Quản lý dự án, một nghề đòi hỏi tính tổng hợp và chuyên nghiệp từ các tổ chức và cá nhân tham gia hoạt động tư vấn.

Trong thời gian qua, các dự án đầu tư do Ban quản lý Khu Đại học Nam Cao làm Chủ đầu tư còn tồn tại một số vấn đề như: tiến độ thực hiện dự án quá chậm, chất lượng một số dự án còn chưa đảm bảo, công tác quản lý chồng chéo chưa khoa học, một số thủ tục đầu tư còn thực hiện chưa đúng theo quy định....Việc này nguyên nhân cơ bản do những khó khăn, bất cập nhất định trong công tác quản lý nên việc hoàn

thiện công tác quản lý đó là cần thiết, đồng thời sau khi tiếp thu kiến thức từ khóa học nên tôi chọn đề tài "Quản lý các dự án đầu tư tại Ban quản lý Khu Đại học Nam Cao tỉnh Hà Nam” cho luận văn tốt nghiệp khóa học của mình.

2. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu

Mục đích nghiên cứu của đề tài là đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao công tác quản lý các dự án đầu tư tại Ban quản lý Khu Đại học Nam Cao.

Nhiệm vụ nghiên cứu:

- Tổng hợp cơ sở lý luận về quản lý dự án đầu tư;

- Phân tích đánh giá thực trạng quản lý dự án đầu tư tại Ban quản lý Khu Đại học Nam Cao;

- Đề xuất giải pháp nâng cao công tác quản lý các dự án đầu tư tại Ban quản lý Khu Đại học Nam Cao: Đảm bảo sử dụng vốn đầu tư hiệu quả và định hướng, hoạch định công tác quản lý dự án đầu tư trong tương lại.

3. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu là công tác quản lý các dự án đầu tư tại Ban Quản lý Khu Đại học Nam Cao tỉnh Hà Nam.

4. Phạm vi nghiên cứu

Phạm vi nghiên cứu: luận văn chỉ tập trung nghiên cứu công tác quản lý các dự án đầu tư xây dựng công trình sử dụng vốn ngân sách nhà nước và các nguốn vốn khác do Ban quản lý Khu Đại học Nam Cao tỉnh Hà Nam làm Chủ đầu tư.

5. Cấu trúc luận văn

Ngoài lời nói đầu, mục lục, kết luận chung và danh mục tài liệu tham khảo, luận án được kết cấu thành 4 chương

Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về quản lý dự án đầu tư Chương 2: Phương pháp nghiên cứu

Chương 3: Thực trạng quản lý các dự án đầu tư xây dựng tại Ban quản lý Khu Đại học Nam Cao tỉnh Hà Nam

Chương 4: Giải pháp nâng cao công tác quản lý các dự án đầu tư tại Ban quản lý Khu Đại học Nam Cao tỉnh Hà Nam

CHƯƠNG 1

TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI CƠ QUAN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC

1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu

Quản lý dự án đầu tư để thực hiện công tác đầu tư dự án và lựa chọn cho quá trình đầu tư dự án được chính xác, quản lý dự án là hoạt động quan trọng trong quá trình hình thành và thực hiện dự án, là công cụ thực hiện và ra quyết định đầu tư phù hợp. Có nhiều chủ thể tham gia và ảnh hưởng tới quá trình quản lý dự án đầu tư như: các doanh nghiệp với vai trò là chủ đầu tư, nhà nước mà đại diện là các cơ quan quản lý nhà nước, các ngân hàng, các tổ chức tài chính tín dụng, các tổ chức tư vấn...Nghiên cứu về công tác quản lý dự án đầu tư đã có các công trình nghiên cứu và lý luận theo nhiều chủ đề cũng như các quá trình hoạt động quản lý dự án đầu tư. Tuy nhiên, phạm vi và mức độ nghiên cứu tập trung chủ yếu ở việc xem xét, bàn luận về các kỹ thuật phân tích đánh giá dự án, ở nội dung tài chính và ở tầm vĩ mô quản lý như:

- Hoàng Đỗ Quyên (2008), Luận văn thạc sỹ kinh tế (Đại học Kinh tế quốc dân), “Hoàn thiện công tác quản lý dự án đầu tư tại Ban quản lý dự án Công trình điện Miền Bắc”. Đề tài đề cập đến việc hoàn thiện công tác quản lý dự án đầu tư tại Ban quản lý dự án Công trình điện Miền Bắc, đưa ra những lý luận cơ bản về quản lý dự án, phân tích thực trạng và đưa ra những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý dự án tại Ban quản lý dự án Công trình điện Miền Bắc. Đề tài tập trung chủ yếu vào việc công tác quản lý dự án trong giai đoạn thực hiện dự án tại các dự án thuộc phạm vi quản lý của Ban quản lý dự án.

- Trần Thị Hồng Vân (2005), Luận văn thạc sỹ kinh tế (Đại học Kinh tế quốc dân), “Hoàn thiện công tác quản lý dự án đầu tư của Đài tiếng nói Việt Nam”. Đề tài đề cập đến việc hoàn thiện công tác quản lý dự án đầu tư của đài tiếng nói Việt Nam, đã đưa ra các cơ sở lý luận, thực trạng và giải pháp hoàn thiện về công tác quản lý dự án tại Đài tiếng nói Việt Nam. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu của đề

tài là về công tác quản lý dự án đầu tư tại một đơn vị sử dụng vốn ngân sách nhà nước trong lĩnh vực thông tin - truyền thông. Đề tài tập trung chủ yếu vào việc phân tích công tác quản lý dự án trong giai đoạn thực hiện dự án tại các nhóm dự án do các đơn vị trực thuộc của Đài tiếng nói Việt Nam làm chủ đầu tư.

- Luận án Phó Tiến sỹ khoa học Kinh tế “Hoàn thiện cơ chế quản lý nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư xây dựng cơ bản ở Việt Nam” của tác giả Nguyễn Mạnh Đức từ Trường đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội, bảo vệ năm 1994. Đề tài đã tiến hành phân tích và đánh giá thực trạng và những tồn tại về tổ chức quản lý đầu tư xây dựng cơ bản ở Việt Nam, nghiên cứu lý luận khoa học hoàn thiện cơ chế quản lý đầu tư xây dựng cơ bản ở Việt Nam, lý luận khoa học hoàn thiện cơ chế quản lý đầu tư xây dựng cơ bản theo yêu cầu của cơ chế thị trường và đưa ra đề xuất một số giải pháp cơ bản nhằm hoàn thiện cơ chế quản lý nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư xây dựng cơ bản tại Việt Nam trong những năm sau đó. (Nguyễn Mạnh Đức, 1994).

- Luận án Tiến sỹ Kinh tế “Hoàn thiện quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng cơ bản từ vốn ngân sách trong ngành giao thông vận tải Việt Nam” bảo vệ ngày 08/12/2013 của tác giả Nguyễn Thị Bình từ Trường Đại học Kinh tế Quốc dân. Luận án đã nghiên cứu vấn đề cơ bản về quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng cơ bản từ vốn ngân sách nhà nước trong điều kiện kinh tế thị trường, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước, và đề xuất phương hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý Nhà nước trong ngành giao thông vận tải Việt Nam hai năm gần đây. (Nguyễn Thị Bình, 2013)

- Công tác Quản lý dự án đầu tư xây dựng của Thạc sỹ, KTS Ngô Lê Minh đăng trên Tạp chí xây dựng-Bộ Xây dựng (6/2008).

- Tạp chí Project Management Methodology(2008). Project Management Life Cyle. Standard Edition. USA,2008.

Các công trình đã nghiên cứu về quản lý dự án đầu tư thường tập trung vào kỹ thuật phân tích đánh giá lợi ích và chi phí phục vụ cho mục đích tối đa hoá lợi nhuận (tối đa hoá lãi cổ tức cho các cổ đông) hoặc tiến hành phân tích đánh giá lợi ích và chi phí đối với dự án. Một số các công trình (luận văn thạc sĩ) xem xét công

tác thẩm định tài chính trong các ngân hàng thương mại ở Việt Nam trong đó chú trọng nhiều đến kỹ thuật nghiệp vụ mà các ngân hàng áp dụng để đáp ứng khả năng vay được vốn theo xu thế hơn là việc phân tích thực chất hiệu dụng của dự án.

Như vậy, nhìn chung, đề tài về công tác quản lý dự án đầu tư là đề tài nhận được sự quan tâm từ nhiều học giả từ nhiều đơn vị khác nhau trong suốt nhiều năm qua, cũng là đề tài được nghiên cứu cả về cơ sở lý luận, thực trạng và các giải pháp, phạm vi nghiên cứu cũng ở nhiều địa phương, tỉnh thành khác nhau trên cả nước và nội dung nghiên cứu cũng bao hàm nhiều khía cạnh khác nhau trong các nội dung công tác quản lý dự án đầu tư….Tuy nhiên, xét về các đề tài nghiên cứu về công tác quản lý các dự án đầu tư tại Ban quản lý Khu Đại học Nam Cao tỉnh Hà Nam và trong thời điểm nghiên cứu hiện nay là không có. Vì vậy, tính trùng lặp khi lựa chọn đề tài nghiên cứu này không tồn tại, đồng thời, đề tài cũng có ý nghĩa thực tiễn đối với riêng Ban quản lý Khu Đại học Nam Cao tỉnh Hà Nam, đặc biệt là trong giai đoạn mà các yêu cầu, đòi hỏi về công tác quản lý dự án đầu tư tại cơ quan cũng như các đơn vị khác ngày càng cao.

Trong quá trình thực hiện tác giả đã kế thừa, học tập những ưu việt của các công trình nghiên cứu trước đó để hoàn thành luận án của mình.

1.2. Cơ sở lý luận về quản lý dự án đầu tư

1.2.1. Các khái niệm cơ bản

1.2.1.1. Dự án:

Có rất nhiều cách định nghĩa dự án, tùy theo mục đích mà nhấn mạnh một khía cạnh nào đó. Trên phương diện phát triển, có hai cách hiểu về dự án: Cách hiểu “tĩnh” và cách hiểu “động”. Theo cách hiểu “tĩnh” thì dự án là hình tượng về một tình huống (một trạng thái) mà ta muốn đạt tới. Theo cách hiểu thứ hai “động” dự án có thể được định nghĩa như sau: “Dự án là một lĩnh vực hoạt động đặc thù, một nhiệm vụ cần phải được thực hiện với phương pháp riêng, nguồn lực riêng và theo một kế hoạch tiến độ nhằm tạo ra một thực thể mới”. (Theo tài liệu MBA trong tầm tay chủ đề Quản lý dự án của tác giả Eric Verzuh (Mỹ))

Trên phương diện quản lý, có thể định nghĩa dự án như sau: “Dự án là những nỗ lực có thời hạn nhằm tạo ra một sản phẩm hoặc dịch vụ duy nhất”. (TCVN ISO 9000:2000). Định nghĩa này nhấn mạnh hai đặc tính:

- Nỗ lực tạm thời (hay có thời hạn), nghĩa là mọi dự án đầu tư đều có điểm bắt đầu và kết thúc xác định. Dự án kết thúc khi mục tiêu của dựa án đạt được hoặc dự án bị loại bỏ;

- Sản phẩm dịch vụ duy nhất, nghĩa là sản phẩm dịch vụ khác biệt so với những sản phẩm tương tự đã có hoặc dự án khác.

1.2.1.2. Dự án đầu tư xây dựng công trình:

- Khái niệm: Dự án đầu tư xây dựng công trình là tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc bỏ vốn đề xây dựng mới, mở rộng hoặc cải tạo lại những công trình xây dựng nhằm mục đích phát triển, duy trì, nâng cao chất lượng công trình hoặc sản phẩm dịch vụ trong thời hạn và chi phí xác định. Ở giai đoạn chuẩn bị dự án đầu tư xây dựng, dự án được thông qua Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi đầu tư xây dựng, Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc Báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng. (Theo khoản 15 Điều 3 Luật Xây dựng số 50/2014/QH13)

- Kết cấu của dự án đầu tư xây dựng: Tùy theo đặc điểm, tính chất, quy mô công trình mà nội dung dự án có thể thay đổi, tuy nhiên thành phần chính của một dự án luôn bao gồm 2 phần:

+ Phần thuyết minh: Thuyết minh về sự cần thiết phải đầu tư, các kế hoạch, phân tích về vốn và thời gian thực hiện, các hạng mục thành phần của dự án, giải pháp thực hiện và tổng mức đầu tư.

+ Phần thiết kế cơ sở: Thể hiện các yêu cầu, thông số kỹ thuật, các bản vẽ định hình, định dạng các hạng mục công trình của dự án và kèm theo các bản phân tích, thuyết minh các chỉ tiêu, thông số kỹ thuật.

Sản phẩm đầu tư xây dựng là các công trình xây dựng đã hoàn thành (bao gồm cả việc lắp đặt thiết bị công nghệ ở bên trong). Sản phẩm xây dựng là kết tinh của các thành quả khoa học - công nghệ và tổ chức sản xuất của toàn xã hội ở một thời kỳ nhất định. Nó là sản phẩm có tính chất liên nghành, trong đó những lực lượng