Điều Kiện Cần Thiết Để Phát Triển Du Lịch Homestay

cáo hàng hóa nội địa ra nước ngoài thông qua các du khách mà du lịch còn là phương thức hiệu quả nhất, mang hình ảnh đất nước, các thành tựu kinh tế, chính trị, con người, truyền thống, văn hóa, phong tục tập quán Việt Nam giới thiệu bạn bè năm châu.

- Du lịch làm tăng tầm hiểu biết chung về văn hóa – xã hội. Du lịch nội địa và quốc tế đến nay là một trong những phương tiện hàng đầu để trao đổi văn hóa, tạo cơ hội cho mỗi con người được trải nghiệm.

- Du lịch làm tăng thêm tình đoàn kết hữu nghị, mối quan hệ hiểu biết của nhân dân giữa các vùng với nhau và giữa các quốc gia với nhau giúp tăng cường giao lưu, tiếp cận với cuộc sống hiện đại, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống. Tại hội nghị du lịch thế giới được tổ chức tại Manila (Philipin) vào năm 1980 đã khẳng định: du lịch là nhân tố tạo thuận lợi cho việc ổn định xã hội, nâng cao hiệu suất làm việc của cộng đồng, thúc đẩy sự hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau giữa các quốc gia, dân tộc.

- Ngoài ra, du lịch có vai trò phục hồi sức khỏe và tăng cường năng lực cho người dân. Trong một chừng mực nào đó, du lịch có tác dụng hạn chế bệnh tật, kéo dài tuổi thọ và tăng cường khả năng lao động của con người.

 Bên cạnh những vai trò hay lợi ích mà du lịch mang lại cho nền kinh tế quốc gia và văn hóa – xã hội thì chúng ta cũng thật sự cần quan tâm đến những tác động tiêu cực do du lịch gây ra như:

- Về mặt kinh tế: sự phát triển du lịch gây sức ép ngày càng cao đối với hạ tầng cơ sở (sử dụng nhiều điện, nước, nhiên liệu, làm tăng lượng nước thải và chất thải); tăng chi phí cho hoạt động của công an, cứu hỏa, dịch vụ y tế, bảo trì hệ thống đường giao thông và các dịch vụ công khác. Sự phát triển các loại hình du lịch như giải trí, sân golf, khu cắm trại… cần sử dụng quỹ đất lớn gấp nhiều lần so với quỹ đất dùng để phát triển các ngành kinh tế khác. Do vậy, sự phát triển du lịch không hợp lý có thể dẫn tới kết quả là quỹ đất dùng cho nông nghiệp và các ngành khác bị cắt giảm và thu hẹp. Khi nhu cầu du lịch gia tăng cho những dịch vụ chính và hàng hóa phục vụ du lịch gây ra sự tăng giá hàng tiêu dùng, ảnh hưởng đến cuộc sống

dân cư. Theo như công trình nghiên cứu của trường Đại học San Francisco (Mỹ) cho thấy, việc phát triển du lịch kéo theo giá cả tăng 8%. Du lịch phát triển có thể gây ra sự gia tăng về chi phí xây dựng và tăng giá trị đất đai. Sự phát triển du lịch thiếu qui hoạch hoặc qui hoạch không đồng bộ có thể ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển kinh tế, xã hội bền vững ở địa phương. Ngoài ra, các hoạt động du lịch có thể gây suy giảm các nguồn lợi kinh tế của địa phương, đặc biệt là nguồn tài nguyên thiên nhiên.

- Về mặt văn hóa – xã hội: Sự phát triển du lịch một cách nhanh chóng và tập trung gây sự quá tải dân số, giao thông, điện nước, thông tin liên lạc… Bên cạnh đó, còn có thể phát sinh một số tệ nạn xã hội như ma túy, cờ bạc, mại dâm… Hoặc khi du lịch được phát triển rộng rãi thì sự hội nhập về văn hóa là điều tất yếu, nếu không biết tiếp thu một cách có chọn lọc thì có thể một bộ phận dân cư sẽ bị ảnh hưởng xấu bởi lối sống tự do phóng khoáng từ văn hóa phương Tây, đặc biệt là giới trẻ, điều đó sẽ làm mất dần đi những truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Việc phát triển du lịch thiếu qui hoạch hoặc không có sự giám sát chặt chẽ gây nên những tác động tiêu cực đến môi trường và cảnh quan thiên nhiên như làm hỏng bờ biển xanh, phá vỡ hệ sinh thái, làm cho nguồn tài nguyên nghèo đi hoặc thu hẹp, ô nhiễm nguồn nước, vệ sinh cảnh quan điểm đến du lịch.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 131 trang tài liệu này.

Như vậy, du lịch vừa có vai trò và lợi ích vô cùng quan trọng cho sự phát triển nền kinh tế quốc gia nhưng không thể không nhắc đến những mặt trái. Do vậy, cần lựa chọn cách phát triển sao cho hợp lý để phát huy những lợi ích mà du lịch mang lại, đồng thời giảm thiểu những mặt trái để ngành du lịch có thể phát triển thành một ngành bền vững.

1.2 Du lịch homestay

1.2.1 Khái niệm du lịch homestay

Khái niệm du lịch homestay là một khái niệm mới. Không chỉ tại Việt Nam mà trên thế giới, khái niệm này vẫn đang trong quá trình tranh luận để đi đến thống nhất vì nó đã và đang được hiểu dưới nhiều góc độ khác nhau và nghiên cứu với nhiều tên gọi khác nhau như “du lịch nghỉ tại gia” hay “du lịch ở nhà dân”. Trong

lĩnh vực du lịch, homestay không chỉ là một phương thức lưu trú mà đã phát triển thành một loại hình du lịch. Loại hình du lịch homestay nghĩa là mục đích chính trong chuyến đi của khách du lịch là được ở nhà dân bản địa để thông qua đó tìm hiểu, khám phá những nét văn hóa độc đáo, đặc sắc của địa phương. Nhà dân không chỉ là cơ sở lưu trú mà trở thành một tài nguyên du lịch nhân văn hấp dẫn và độc đáo.

Theo Frogsleap Foundation (quỹ hoạt động xã hội và triển khai dự án cộng đồng) đưa ra khái niệm về: “Homestay là một loại hình “du lịch xanh” lý tưởng đối với các bạn trẻ quốc tế yêu thích khám phá văn hóa tại các nước bản địa. Khi đi du lịch Home Stay, thay vì ở khách sạn hoặc các nhà nghỉ các bạn sẽ ở ngay tại nhà của dân địa phương để có thể có một góc nhìn gần gũi và thực tế hơn với cách sống và nền văn hóa của nước chủ nhà. Khách được xem như một thành viên của gia đình và tham gia vào các sinh hoạt đời thường như ăn cơm chung mâm và trò chuyện trao đổi với các thành viên. Khách cũng được yêu cầu phải “nhập gia tùy tục” và biết cách tôn trọng các quy tắc và sự riêng tư nhất định của gia chủ.”

Theo Oxford, “homestay” chỉ người từ nơi khác, vùng khác đến ở tại nhà dân nơi mình đến, học tập, tìm hiểu văn hóa, lối sống của vùng đất mới. Thuật ngữ này xuất hiện đầu tiên trong lĩnh vực giáo dục khi việc hợp tác quốc tế về giáo dục trở nên cấp thiết và vấn đề du học trở nên phổ biến.

Theo Thời báo Kinh tế Sài Gòn Online, ông Haji Sahariman Hamdan (Chủ tịch Hiệp hội Homestay Malaysia) đã phát biểu: “Homestay là loại hình du lịch mà du khách sẽ được ở và sinh hoạt chung nhà với người dân bản xứ như thành viên trong gia đình, để khám phá phong cách sống của người dân, trải nghiệm cuộc sống thường ngày của họ để biết được văn hóa của người dân nơi đó”

Ở một số nước mà loại hình du lịch homestay tương đối phát triển như Ailen hay Thái Lan, du lịch homestay được hiểu: “Là một loại hình du lịch cộng đồng, dành cho các đối tượng khách thích được trải nghiệm cuộc sống cùng với các hộ gia đình tại nhà của họ, nhằm tìm hiểu về cộng đồng.”

Theo nghị định số 92/2007/NĐ-CP, ngày 01 tháng 6 năm 2007 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Du lịch về lưu trú du lịch (Bộ

văn hóa, Thể thao và Du lịch) cũng đưa ra khái niệm: “Nhà ở có phòng cho khách du lịch thuê (homestay) là nơi sinh sống của người sở hữu hoặc sử dụng hợp pháp trong thời gian cho thuê lưu trú du lịch, có trang thiết bị, tiện nghi cho khách du lịch thuê lưu trú, có thể có dịch vụ khác theo khả năng đáp ứng của chủ nhà”

Từ nhiều khái niệm trên, ta có thể hiểu một cách “bình dân” thì “homestay” là hình thức du lịch nghỉ ngơi và sinh hoạt với những cư dân bản địa ngay chính trong nhà của họ. Hiểu rộng hơn, homestay là cách mà nhiều du khách lựa chọn để có cơ hội trải nghiệm cuộc sống, tìm hiểu văn hóa của từng vùng, từng miền một cách cặn kẽ nhất.

Từ cách hiểu của nhiều người, nhất là “dân Tây” thì Homestay chính là việc “xâm nhập” vào đời sống gia đình của người dân bản xứ thông qua con đường học tập, lịch, tham quan, tìm hiểu văn hóa, phong tục tập quán… Đặc biệt, theo hình thức này du khách sẽ được “cùng ăn, cùng ở và cùng làm” với chủ nhà cũng như được xem là người nhà. Có thể nói, đây thật sự là một sự hòa nhập hấp dẫn và thú vị trong những chuyến lữ hành sang một vùng đất mới.

1.2.2 Đặc điểm của du lịch homestay

1.2.2.1 Đặc điểm khách homestay

- Là những du khách thích khám phá, trải nghiệm và tìm hiểu về phong tục tập quán của người dân địa phương.

- Theo nhiều nghiên cứu của các chuyên gia về du lịch, cho thấy du khách yêu thích loại hình du lịch homestay hầu hết là người trẻ, hoặc khách đến Việt Nam nhiều lần và họ thường tự túc đi, ít khi đặt dịch vụ qua các công ty du lịch.

- Với tiềm năng phát triển của du lịch homestay hiện nay và nó đang là xu thế mới của Việt Nam và các tour của loại hình du lịch này không chỉ thu hút khách nội địa mà còn thu hút khách nước ngoài, đa số khách đến với các điểm du lịch homestay hiện nay đều do tự phát và không thường xuyên. Trong đó, hầu hết khách du lịch quốc tế là những bạn trẻ đến từ các nước phương Tây, với mong muốn khám phá văn hóa Việt Nam và đời sống thực của người dân. Và phần lớn là các bạn sinh viên đang theo học chuyên ngành Châu Á học, tại các trường đại học ở Mỹ, Pháp,

Hà Lan… việc kết hợp du lịch và học tập này đã được các bạn tận dụng tối đa. Trong bối cảnh các loại hình du lịch giành cho giới trẻ hiện nay, còn nghèo nàn và đơn điệu thì loại hình du lịch homestay đã được nhiều bạn trẻ lựa chọn, vừa kết hợp thăm gia đình vừa khám phá văn hóa và cảnh đẹp nơi đến. Các bạn còn nghiên cứu học tập được nhiều điều từ các cuộc đi du lịch homestay và được giao lưu bạn bè các vùng miền trên thế giới và giao tiếp văn hóa, học ngôn ngữ…

- Ngoài ra, du lịch homestay còn thu hút khá mạnh với khách đến từ Châu Âu, ở lứa tuổi trung niên và có mức sống khá giả, muốn thử sức mình ở môi trường du lịch mang tính khám phá. Họ đặc biệt thích thú khi tham dự những bữa cơm thân mật với gia đình người Việt, thưởng thức các món ăn 3 miền, theo những người trong gia đình đi gặt lúa, giăng câu, bắt cá hoặc thu hoạch trái cây trong vườn, làm bánh, đi chợ…

- Bên cạnh đó, loại hình này cũng rất thu hút những vị khách thành phố muốn tìm một không gian yên ả để xả stress hoặc những người khách muốn tìm môi trường sống mới để muốn được thích nghi. [8, tr.72]

1.2.2.2 Đặc điểm của loại hình du lịch Homestay

- Phương thức tổ chức loại hình du lịch homestay là “3 cùng”: Cùng ăn - cùng ở - cùng sinh hoạt. Đây là đặc trưng nổi bật nhất của loại hình du lịch này. Khách du lịch theo dạng homestay sẽ được bố trí đến ở một nhà dân tại địa phương, được ăn, nghỉ và tham gia các công việc trong gia đình cũng như các lễ hội của địa phương. Với homestay, khách du lịch sẽ được tự khám phá những nét đẹp còn giữ nguyên vẻ hoang sơ của thiên nhiên, tìm hiểu những nét văn hóa đặc sắc của văn hóa bản địa, cùng sống cùng sinh hoạt với người dân bản địa, tham gia các hoạt động của chính gia đình đó, được dạy cách nấu ăn, bắt cá, làm bánh… mỗi người sẽ phải vận động như những thành viên trong cùng một gia đình. Hoạt động du lịch homestay thường diễn ra tại các khu vực tài nguyên hoang dã, các khu vực dân cư có tài nguyên văn hóa đa dạng, phong phú, có những nét đặc trưng cơ bản về văn hóa tộc người, các khu vực không đủ điều kiện để xây dựng nhà nghỉ, khách sạn.

- Cách tiếp cận gần gũi nhất với văn hóa địa phương theo hình thức du lịch

homestay giúp các thành viên có ý thức hơn trong việc bảo tồn và phát triển các giá trị văn hóa của dân tộc, trải nghiệm, sâu sắc hơn về cuộc sống. Lựa chọn hình thức ‘"homestay", chắc chắn khách du lịch sẽ không thể nào có được cảm giác thoải mái tuyệt đối như khi nghỉ dưỡng tại các khách sạn, resort… Nhưng bù lại, họ được mang đến những trải nghiệm đời thường, thực tế và thú vị khi trực tiếp tham gia vào từng hoạt động của người dân địa phương.

- Là một phương thức hoạt động kinh doanh mà cộng đồng dân cư là người cung cấp chính các sản phẩm dịch vụ cho khách du lịch. Đó chính là dịch vụ “Ăn bản, ngủ bản”, người dân bản địa cung cấp dịch vụ lưu trú và ăn uống cho khách, không những thế người dân địa phương còn giữ vai trò là hướng dẫn viên du lịch, hướng dẫn du khách tìm hiểu đời sống văn hóa cũng như tinh thần, các danh lam thắng cảnh, vẻ đẹp hoang sơ nơi du khách đến thăm.

- Các điểm tổ chức du lịch homestay là các khu vực có tài nguyên hoang dã đang được hủy hoại cần bảo tồn, các khu vực dân cư có tài nguyên văn hóa đa dạng, phong phú, có những nét đặc trưng cơ bản về văn hóa tộc người, các khu vực không đủ điều kiện để xây dựng nhà nghỉ, khách sạn.

- Phát triển du lịch homestay tại điểm đang có sức hút khách du lịch tham quan. Cộng đồng dân cư là người dân địa phương sinh sống, làm ăn trong hoặc liền kề các điểm tài nguyên. Homestay là hình thức du lịch mà khách du lịch ăn, ở, sinh hoạt cùng với người dân bản địa để tìm hiểu văn hóa, phong tục tập quán của họ. Chính vì thế cộng đồng dân cư phải là người dân địa phương, sinh sống làm ăn hoặc liền kề các điểm tài nguyên.

- Du lịch homestay là loại hình du lịch có mức giá rẻ. Thay bằng phải tốn nhiều tiền ở các khách sạn, nhà hàng sang trọng khi đi du lịch, đặc biệt trong những ngày cháy phòng khách sạn, nhà hàng, du khách được ăn, ở cùng người dân bản địa với mức giá rất rẻ.

- Du lịch homestay chia sẻ lợi ích từ du lịch với cộng đồng địa phương đảm bảo sự phân chia công bằng cho các bên tham gia, đóng góp cho những nổ lực bảo tồn các giá trị tài nguyên và phát triển cộng đồng.

- Homestay được bắt nguồn từ nhu cầu của du khách muốn tiếp cận gần gũi, được tìm hiểu rõ hơn về văn hóa, lịch sử, đời sống hàng ngày và con người hay ẩm thực tại nơi đến du lịch. Với homestay, qua cách tiếp cận gần gũi nhất với văn hóa địa phương giúp các thành viên có ý thức hơn trong việc bảo tồn và phát triển các giá trị văn hóa của dân tộc, trải nghiệm sâu sắc hơn về cuộc sống.

- Du lịch homestay không đòi hỏi yêu cầu quá cao đối với chất lượng dịch vụ. Bởi, khách du lịch cần hơn một không gian thật gần thiên nhiên để trải nghiệm cuộc sống, trải nghiệm những cảm xúc tự thân với những lợi thế về thiên nhiên của điểm du lịch.

[10, tr.15 – 16]

1.2.3 Điều kiện cần thiết để phát triển du lịch homestay

- Điều kiện tiềm năng về tài nguyên môi trường tự nhiên và nhân văn được xem xét phong phú về số lượng, chủng loại, giá trị về chất lượng của từng loại, được đánh giá về quý hiếm, độc đáo. Điều kiện tài nguyên cũng nói lên mức độ hấp dẫn du khách du lịch đến tham quan hiện tại và tương lai.

- Điều kiện về yếu tố cộng đồng địa phương, cư dân bản địa được xem xét đánh giá trên yếu tố số lượng thành viên, bản sắc dân tộc, phong tục tập quán, trình độ học vấn và văn hóa, nhận thức trách nhiệm về tài nguyên và phát triển du lịch. Xác định phạm vi cộng đồng dân cư sinh sống và lao động cố định, lâu dài trong hoặc liền kề vùng có tài nguyên.

- Điều kiện có thị trường khách trong nước và quốc tế đến tham quan du lịch, nghiên cứu, điều kiện về khách du lịch cũng nói lên bản chất của vấn đề phát triển du lịch là vấn đề công ăn việc làm cho dân cư bản địa.

- Điều kiện về cơ chế chính sách hợp lý tạo môi trường thuận lợi cho việc phát triển du lịch homestay, sự tham gia của cư dân bản địa.

- Sự hỗ trợ, giúp đỡ của chính phủ, tổ chức phi chính phủ trong và ngoài nước về nhân lực, tài chính, và kinh nghiệm phát triển du lịch homestay và các công ty lữ hành trong vấn đề tuyên truyền quảng cáo thu hút khách du lịch đến tham quan.

[10, tr.47]

1.2.4 Các tiêu chuẩn căn bản phổ biến của dịch vụ homestay

1.2.4.1 Cơ sở lưu trú

- Nơi lưu trú sạch sẽ và an toàn

- Thông gió và không bị ẩm mốc, không có mùi

- Có đủ ánh sáng tự nhiên vào phòng

- Mái che chắc chắn và không thấm nước

- Giường ngủ đạt tiêu chuẩn, có nệm, bọc nệm, chăn, mền, gối và khăn phủ giường sạch sẽ và được thay sau khi khách đi, có bộ mới cho khách mới.

- Có phòng tắm sạch sẽ và các tiện nghi vệ sinh

- Sử dụng phương pháp truyền thống để chống muỗi

- Tiêu chuẩn nhà ở thực hiện theo tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7800:2009

1.2.4.2 Thực phẩm và dinh dưỡng

- Thực phẩm được chuẩn bị tốt

- Dụng cụ nhà bếp sạch sẽ và vệ sinh

- Bếp sạch sẽ và không có mùi ẩm mốc, hôi thối

- Có nước uống sạch

- Cộng đồng có một nhà hàng phục vụ ăn uống

1.2.4.3 An toàn

- Cộng đồng có người trực để đảm bảo an toàn, an ninh

- Có phương tiện thông tin để báo động các nguy hiểm sắp xảy ra. Nếu khách bị ốm, bị thương tích có thể tiếp cận nhanh và thuận tiện với nơi cấp cứu.

- Dự án hoặc người thực hiện homestay phải khuyến cáo khách du lịch bảo vệ tài sản của mình và nhắc nhở họ mang theo người các loại thuốc họ có thể cần dùng.

- Các ổ khóa trong nhà được duy trì thường xuyên

[13, tr.4 – tr.5]

1.2.5 Mục tiêu phát triển du lịch homestay

- Là công cụ cho hoạt động bảo tồn

- Là công cụ cho sự phát triển chất lượng cuộc sống

- Là công cụ để nâng cao nhận thức, kiến trúc, và sự hiểu biết của mọi người