BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI
NGUYỄN QUYẾT THẮNG
NGHIÊN CỨU TIỀM NĂNG VÀ CÁC GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI TẠI MỘT SỐ TRỌNG ĐIỂM VÙNG DU LỊCH BẮC TRUNG BỘ
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
Chuyên ngành : Kinh tế phát triển
Có thể bạn quan tâm!
-
Nghiên cứu tiềm năng và các giải pháp phát triển du lịch sinh thái tại một số trọng điểm vùng du lịch Bắc Trung Bộ - 2 -
Một Số Vấn Đề Lý Luận Về Nghiên Cứu Tiềm Năng Và Phát Triển Du Lịch Sinh Thái -
Phân Biệt Du Lịch Sinh Thái Với Các Loại Hình Du Lịch Khác
Xem toàn bộ 249 trang tài liệu này.
Mã số : 62 31 05 01
Người hướng dẫn : PGS.TS. LÊ HỮU ẢNH
TS. NGUYỄN VĂN HÓA
HÀ NỘI - 2012
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng, đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận án này là trung thực và chưa từng được dùng để bảo vệ một học vị nào.
Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận án đã được
cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận án này đều được chỉ rõ nguồn gốc.
Tác giả luận án
Nguyễn Quyết Thắng
LỜI CẢM ƠN
Trước hết, cho phép tôi bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc nhất tới các cơ quan, đơn vị và cá nhân đã trực tiếp giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu thực hiện luận án này.
Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo UBND các địa phương, Lãnh đạo và
Chuyên viên các Sở, Ban, Ngành của các địa phương Vùng du lịch Bắc Trung Bộ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Tổng cục Du lịch, Hiệp hội du lịch tại các địa phương trong vùng, Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh kế TP.HCM và các đơn vị công ty du lịch đã nhiệt tình đóng góp ý kiến, cung cấp tài liệu, thông tin và hỗ trợ thu thập số liệu để tôi hoàn thành luận án này.
Tôi xin chân thành cám ơn Lãnh đạo Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội, Lãnh đạo và các Thầy/Cô trong Khoa Kinh tế và Phát triển nông thôn, Bộ môn Phát triển Nông thôn, Viện sau Đại học – Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội đã luôn tạo điều kiện, giúp đỡ, hướng dẫn cho tôi trong suối quá trình học tập và nghiên cứu. Đặc biệt, Tôi xin bày tỏ lòng bi ết ơn sâu sắc nhất tới PGS.TS Lê Hữu Ảnh và TS. Nguyễn Văn Hóa đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo ân cần cho tôi trong suốt quá trình nghiên cứu đề tài và hoàn chỉnh luận án.
Tôi xin chân thành cám ơn đến Lãnh đạo Trường Đại học Công nghiệp
TP.HCM, Khoa Thương mại – Du lịch – Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM đã luôn ủng hộ, giúp đỡ và động viên tôi trong suốt quá trình học tập vừa qua. Xin chân thành cám ơn Quý Thầy/Cô, bạn bè, đồng nghiệp cùng toàn thể những người đã đóng góp ý kiến, giúp đỡ tôi trong quá trong quá trình thu thập, tìm kiếm nguồn tài liệu cũng như sự ủng hộ, động viên của gia đình tôi trong thời gian qua.
Một lần nữa, xin chân thành cảm ơn !
Tác giả luận án
Nguyễn Quyết Thắng
MỤC LỤC
Lời cam đoan i
Lời cảm ơn ii
Mục lục iii
Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt vii
Danh mục các bảng ix
Danh mục biểu đồ xi
Danh mục hộp xi
Danh mục sơ đồ xii
MỞ ĐẦU 1
1 Tính cấp thiết của đề tài 1
2 Mục tiêu nghiên cứu 3
3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu3
4 Những đóng góp mới của luận án 5
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NGHIÊN CỨU TIỀM NĂNG VÀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI 6
1.1 Một số vấn đề lý luận về nghiên cứu tiềm năng và phát triển du lịch
1.1.1 Một số vấn đề lý luận cơ bản về du lịch 6
1.1.2 Một số vấn đề lý luận cơ bản về du lịch sinh thái (ecotourism) 9
1.1.3 Vai trò và các yếu tố ảnh hưởng đến việc phát triển du lịch sinh thái 17
1.1.4 Vấn đề nghiên cứu tiềm năng và phân chia lãnh thổ trong du lịch
sinh thái 24
1.2 Cơ sở thực tiễn về nghiên cứu tiềm năng v à phát triển du lịch sinh thái 32
1.2.1 Kinh nghiệm về nghiên cứu tiềm năng và phát triển du lịch sinh
thái trên thế giới 32
1.2.2 Cơ sở thực tiễn về nghiên cứu tiềm năng và phát triển du lịch sinh
thái ở Việt Nam 36
1.2.3 Những vấn đề đặt ra cho nghiên cứu, phát triển du lịch sinh thái 40
1.3 Một số công trình nghiên cứu có liên quan 41
Chương 2 ĐẶC ĐIỂM CỦA ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU 44
2.1 Đặc điểm của địa bàn nghiên cứu 44
2.1.1 Vị trí địa lý, lợi thế so sánh của Vùng du lịch Bắc Trung Bộ trong chiến lược phát triển du lịch của Việt Nam và quốc tế 44
2.1.2 Đặc điểm tài nguyên du lịch tự nhiên Vùng du lịch Bắc Trung Bộ 48
2.1.3 Đặc điểm tài nguyên nhân văn Vùng du lịch Bắc Trung Bộ 50
2.1.4 Hiện trạng cơ sở vật chất - kỹ thuật và kết cấu hạ tầng phục vụ du lịch 51
2.2 Phương pháp nghiên cứu 56
2.2.1 Hướng tiếp cận 56
2.2.2 Phương pháp thu thập thông tin 60
2.2.3 Phương pháp xử lý số liệu 62
2.2.4 Các phương pháp phân tích 63
2.3 Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu 70
2.3.1 Hệ thống chỉ tiêu đánh giá tiềm năng du lịch sinh thái 70
2.3.2 Hệ thống chỉ tiêu đánh giá kết quả và hiệu qu ả hoạt động du lịch
sinh thái 70
Chương 3 NGHIÊN CỨU TIỀM NĂNG VÀ THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN
DU LỊCH SINH THÁI TẠI MỘT SỐ TRỌNG ĐIỂM VÙNG DU LỊCH BẮC TRUNG BỘ 73
3.1 Nghiên cứu tiềm năng du lịch sinh thái tại một số trọng điểm Vùng du
lịch Bắc Trung Bộ 73
3.1.1 Giới thiệu tiềm năng du lịch sinh thái Vùng du lịch Bắc Tru ng Bộ 73
3.1.2 Nghiên cứu tiềm năng du lịch sinh thái tại một số trọng điểm
Vùng du lịch Bắc Trung Bộ 76
3.2 Thực trạng phát triển du lịch sinh thái tại một số trọng điểm tại Vùng
du lịch Bắc Trung Bộ 86
3.2.1 Công tác quy hoạch du lịch sinh thái 86
3.2.2 Công tác tổ chức, khai thác hoạt động du lịch sinh thái 88
3.2.3 Công tác tổ chức quảng bá phát triển thị trường khách du lịch sinh thái 94
3.2.4 Công tác đào tạo nguồn nhân lực cho du lịch sinh thái 96
3.2.5 Công tác quản lý tài nguyên 98
3.2.6 Công tác giáo dục môi trường cho du lịch sinh thái 98
3.3.7 Vốn đầu tư cho du lịch sinh thái 99
3.3 Đánh giá mức độ khai thác tiềm năng và hiệu quả của hoạt động du
lịch sinh thái tại các trọng điểm Vùng du lịch Bắc Trung Bộ 100
3.3.1 Đánh giá mức độ khai thác tiềm năng du lịch sinh thái 100
3.3.2 Hiệu quả của hoạt động du lịch sinh thái 102
3.4 Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến việc phát triển du lịch sinh thái
tại các trọng điểm Vùng du lịch Bắc Trun g Bộ 109
3.4.1 Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển khách du lịch
sinh thái đến các trọng điểm Vùng du lịch Bắc Trung Bộ 110
3.4.2 Đánh giá các yếu tố thành công then chốt cho các trọng điểm du
lịch Vùng du lịch Bắc Trung Bộ 114
Chương 4 ĐỊNH HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU PHÁT
TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI TẠI MỘT SỐ TRỌNG ĐIỂM VÙNG
DU LỊCH BẮC TRUNG BỘ 122
4.1 Định hướng phát triển du lịch sinh thái122
4.1.1 Quan điểm định hướng 122
4.1.2 Định hướng tổng quát 122
4.1.3 Định hướng phát triển tài nguyên và sản phẩm du lịch sinh thái 126
4.1.4 Định hướng phát triển một số tuyến du lịch sinh thái đặc trưng 132
4.2 Các giải pháp phát triển du lịch sinh thái tại một số trọng điểm Vùng
du lịch Bắc Trung bộ 134
4.2.1 Giải pháp về xây dựng cơ chế chính sách, nguyên tắc chỉ đạo cho
du lịch sinh thái 134
4.2.2 Giải pháp về triển khai công tác quy hoạch cho du lịch sinh thái 136
4.2.3 Giải pháp công tác tổ chức, phát triển hoạt động du lịch sinh thái 139
4.2.4 Giải pháp về công tác quản lý hoạt động du lịch sinh thái 146
4.2.5 Giải pháp về công tác bảo vệ môi trường cho du lịch sinh thái 150
4.2.6 Giải pháp về vốn đầu tư cho du lịch sinh thái 157
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 161
1 Kết luận 161
2 Kiến nghị 163
Các công trình đã công bố có liên quan đến luận án 165
Tài liệu tham khảo 166
Phụ lục 175
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
ADB Asian Development Bank- Ngân hàng phát triển Châu Á
APEC Asian Pacific Economic Commission - Ủy ban Hợp tác kinh tế
Châu Á- Thái Bình Dương
BTTN Bảo tồn thiên nhiên
CSHT & CSVCKT Cơ sở hạ tầng & Cơ sở vật chất kỹ thuật
DLST Du lịch sinh thái
GDP Tổng sản phẩm xã hội
IUCN International Union for Conservation nature and Natural resources - Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên và Tài nguyên thiên nhiên Thế giới
MICE Meeting, Incentive, Convention, Congress, Events/ Exhibition
- Hội họp, Khen thưởng, Hội nghị, Sự kiện- Triển lãm
PATA Pacific Asian Travel Association- Hiệp hội Du lịch Châu Á- Thái Bình Dương
PNUE Programme des Nations Unies pour L’ Environment- Chương
trình Môi trường của Liên Hiệp Quốc
TCM Travel Cost Method – Phương pháp chi phí du lịch
TEV Total Economics Value - Tổng giá trị kinh tế
TNDL Tài nguyên du lịch
TNTN Tài nguyên tự nhiên
TIES The International Ecotourism Society – Hiệp hội Du lịch Sinh
Thái Quốc tế
UNWTO World Tourism Organization - Tổ chức Du lịch Thế giới
UNESCO United Nations Education, Scientific and Cultural Organization- Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hiệp Quốc
UNEP United Nations Environment Programs - Chương trình Môi
trường của Liên Hiệp Quốc
VQG Vườn Quốc gia