Những Cơ Hội Và Thách Thức Đối Với Việc Kinh Doanh Mô Hình Cửa Hàng Tiện

Vấn đề đa dạng hóa và nâng cao chất lượng các dịch vụ khách hàng trong siêu thị cũng cần được đổi mới và hoàn thiện không ngừng.

Kiến thức, kỹ năng quản lý và kinh doanh cửa hàng tiện lợi của nhân lực Việt Nam còn hạn chế và cần được khắc phục.

Như vậy, tác giả khóa luận đã hoàn thành chương 2 của bài viết. Trong phần này, em đã trình bày về thực trạng mô hình cửa hàng tiện lợi tại Việt Nam bao gồm: quá trình ra đời và số lượng cửa hàng tiện lợi; các hình thức cũng như mô hình tổ chức kinh doanh cửa hàng tiện lợi tại Việt Nam; tình hình hoạt động kinh doanh, các dịch vụ khách hàng và hoạt động xúc tiến thương mại. Đồng thời, người viết đã đưa ra một số nhận định về những mặt được, những tồn tại hạn chế và các vấn đề đặt ra đối với việc kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi tại Việt Nam hiện nay. Trên cơ sở đối chiếu những kiến thức thực tế thu được trong quá trình hoàn thành chương này với cơ sở lý thuyết đã trình bày trong chương mở đầu, tác giả khóa luận xin đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện mô hình cửa hàng tiện lợi tại Việt Nam trong chương cuối của khóa luận.

CHƯƠNG III: CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN MÔ HÌNH CỬA HÀNG TIỆN LỢI TẠI VIỆT NAM‌‌

I. Những cơ hội và thách thức đối với việc kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi tại Việt Nam hiện nay

1. Cơ hội

Quy mô thị trường lớn, tăng trưởng kinh tế nhanh và ổn định, thu nhập bình quân đầu người tăng, đời sống dân cư ngày càng được cải thiện là một cơ hội lớn và quan trọng đối với vấn đề tiêu thụ của hệ thống cửa hàng tiện lợi Việt Nam. Dân số Việt Nam hiện nay hơn 86 triệu dân, đứng thứ 14 trên thế giới, và sẽ tiếp tục tăng trong các năm tới, cùng với quá trình đô thị hóa và tỷ lệ số dân ở thành thị dần dần tăng nhanh, ngày càng có nhiều dân cư tập trung ở các đô thị, văn minh đô thị tạo cho họ thói quen mua sắm ở các cửa hàng tiện lợi; không những thế do nền kinh tế nước ta mấy năm nay phát triển với mức tăng trưởng cao, ổn định cũng làm tăng đáng kể thu nhập của người dân, nhất là những dân cư thành thị… tất cả những yếu tố đó đã tạo ra một thị trường béo bở và hấp dẫn cho các cửa hàng tiện lợi ở nước ta. Theo Mike Moriarty, trưởng bộ phận nghiên cứu về tiêu dùng và bán lẻ của Hãng tư vấn thị trường A.T. Kearney, quy mô thị trường bán lẻ ở Việt Nam còn nhỏ, song vẫn rất hấp dẫn bởi áp lực cạnh tranh chưa lớn, trong khi tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt trên dưới 8%. Bên cạnh đó, người tiêu dùng Việt Nam thuộc hàng trẻ nhất ở châu Á và ngày càng mạnh tay chi tiêu. Còn theo kết quả khảo sát thị trường của công ty Vina - nhà đầu tư hệ thống V-24h thì: thị trường còn rất lớn, các mô hình cửa hàng đang có hiện nay chưa đáp ứng hết nhu cầu “tiện ích” đúng nghĩa. Tính trên lý thuyết, cứ mỗi 1.000 dân trong phạm vi 100m bán kính có thể mở 1 cửa hàng tiện ích với diện tích 50 - 70m2 thì các vùng đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Cần Thơ... cần có thêm hàng chục ngàn cửa hàng mới.

Quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa đã mang đến lối sống công nghiệp, đô thị mới, và theo đó thói quen mua sắm ở cửa hàng tiện lợi sẽ dần dần được hình thành và quen thuộc đối với đại bộ phận dân cư nước ta, tạo ra lượng cầu rất lớn đối với các cửa hàng tiện lợi, đáp ứng đầu ra của các cửa hàng tiện lợi ở nước ta.

Kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi là một ngành kinh doanh hiện đại, phù hợp với xu thế phát triển hiện đại. Tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng theo giá thực tế năm 2008 ước tính đạt 968,1 nghìn tỷ đồng, tăng 31% so với năm 2007 (nếu loại trừ yếu tố tăng giá, mức tăng chỉ đạt 6,5%). Với tốc độ phát triển như vậy, ngành bán lẻ nước ta cần phải có một mô hình bán lẻ hiện đại để có thể đáp ứng được nhu cầu mua sắm của toàn xã hội và bắt kịp xu thế toàn cầu, do đó phát triển kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi trong thời điểm này ở nước ta là hoàn toàn hợp lý và hợp thời.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 145 trang tài liệu này.

Cơ hội từ quá trình hội nhập: Việc quốc tế hóa ngành kinh doanh bán lẻ của các quốc gia và sự phát triển của khoa học công nghệ trên thế giới tạo cho nước ta có điều kiện tiếp xúc, va chạm với những tiến bộ đó, học hỏi được những bài học kinh nghiệm về quản lý, kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi trên thế giới. Đồng thời hội nhập cũng có nghĩa là các doanh nghiệp trong nước phải củng cố, đổi mới, sáng tạo, tự chủ mới mong thắng được các đối thủ nước ngoài trong cuộc cạnh tranh. Các nhà kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi trong nước buộc phải tìm mọi cách giảm thiểu chi phí, nâng cao chất lượng phục vụ, trang bị kiến thức quản lý và nghiệp vụ chuyên môn giỏi, tiếp thu học hỏi kinh nghiệm và kiến thức kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi trên thế giới mới có thể đương đầu được với cuộc cạnh tranh toàn cầu này. Bên cạnh đó, thông qua quá trình hội nhập, các nhà kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi trong nước có điều kiện mở rộng thị trường hoạt động, bán hàng

ra nước ngoài nhằm thu lợi nhuận, quảng bá và phát triển thương hiệu, góp phần phát triển nền kinh tế nước nhà.

Tuy quá trình hội nhập khiến cho các doanh nghiệp kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi trong nước phải chia sẻ thị phần cho các tập đoàn bán lẻ nước ngoài nhưng các doanh nghiệp trong nước vẫn có lợi thế hơn vì họ có kinh nghiệm thị trường, đã hiểu rõ tâm lý, lối sống và nhu cầu cũng như sở thích của khách hàng trong nước, do đó họ vẫn có thể cạnh tranh được với các tập đoàn nước ngoài nếu biết cách nâng cao chất lượng phục vụ, chăm sóc khách hàng hơn nữa. Khi đó, các doanh nghiệp kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi trong nước sẽ có cơ hội sở hữu một lượng khách hàng trung thành nhất định.

Song ngoài những cơ hội mà hệ thống cửa hàng tiện lợi ở nước ta có thể nắm bắt được để hoàn thiện mô hình cửa hàng tiện lợi thì còn có rất nhiều thách thức đe dọa sự phát triển mô hình cửa hàng tiện lợi tại Việt Nam.

2. Thách thức

Thách thức lớn nhất cũng chính là thách thức từ quá trình hội nhập với thế giới.

Đó là cuộc cạnh tranh không cân sức giữa các nhà kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi trong nước và các tập đoàn cửa hàng tiện lợi lớn mạnh trên thế giới khi các tập đoàn này xâm nhập vào thị trường nước ta. Sự không cân sức thể hiện ở các khía cạnh như: kinh nghiệm quản lý và kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi, nguồn vốn đầu tư kinh doanh cửa hàng tiện lợi…

"...Sau 3 năm duy trì vị trí số 1, Ấn Độ năm nay phải lùi xuống sau Việt Nam. Kế đó là Nga, Trung Quốc, Ai Cập, Morocco và Ảrập Xêút...". Hãng tư vấn Mỹ A.T. Kearney vừa công bố báo cáo thường niên về chỉ số phát triển mảng kinh doanh bán lẻ (GRDI) trên toàn cầu năm 2008, theo đó Việt Nam soán ngôi vị số một của Ấn Độ, trở thành điểm đến hấp dẫn nhất với các nhà đầu tư. A.T. Kearney bắt đầu công bố GRDI từ năm 2001, trong đó đánh giá

về độ hấp dẫn của thị trường bán lẻ ở những nền kinh tế mới nổi, dựa trên 25 yếu tố khách nhau, bao gồm cả rủi ro kinh tế, chính trị, mức độ hấp dẫn cũng như bão hòa của thị trường bán lẻ. Ngoài ra với doanh thu khoảng 20 tỷ USD mỗi năm và với tốc độ tăng trưởng lên đến 30%, thị trường bán lẻ Việt Nam đang được đánh giá là hết sức tiềm năng. Đây thực sự là một cơ hội khiến nhiều nhà đầu tư nước ngoài muốn nhanh chóng đến Việt Nam đầu tư và điều này đang gây sức ép lớn cho các nhà bán lẻ trong nước nói chung và hệ thống cửa hàng tiện lợi Việt Nam nói riêng.

Một tập đoàn bán lẻ của Canada đã công bố kế hoạch khai trương chuỗi cửa hàng tiện lợi mang tên Circle K ở Việt Nam. Sắp tới thị trường Việt Nam cũng sẽ có sự góp mặt của 2 hệ thống cửa hàng tiện lợi phục vụ 24/24 giờ là 7-Eleven và 108. 2 hệ thống cửa hàng tiện lợi là 7-Eleven và 108 đang có những bước khởi động để vào thị trường Việt Nam vào năm 2009. Nếu cả 7- Eleven và 108 cùng nhảy vào Việt Nam kinh doanh, với kinh nghiệm dư thừa và khả năng huy động vốn khổng lồ, họ sẽ là những đối thủ đáng gờm đối với các doanh nghiệp kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi trong nước.

Với thực trạng của hệ thống cửa hàng tiện lợi của nước ta hiện nay thì nguy cơ bị các tập đoàn nước ngoài chiếm lĩnh thị trường trong nước trong tiến trình hội nhập sắp tới là rất dễ xảy ra. Do đó nước ta cần có những giải pháp kịp thời và hiệu quả để tránh nguy cơ này có thể thành hiện thực .Các giải pháp sẽ được trình bày ngay sau đây.

II. Các giải pháp từ phía nhà nước

Nhà nước đóng vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển kinh tế của nước ta, nhất là trong giai đoạn hội nhập như hiện nay, một nước đang phát triển như Việt Nam cần đến một bộ máy quản lý mạnh để có thể tạo ra một hệ thống pháp luật đầy đủ và có hiệu lực giúp cho kinh tế nước ta có thể phát triển được và phát triển đúng hướng. Đối với ngành kinh doanh cửa hàng tiện lợi ở Việt Nam hiện nay lại cần hơn bao giờ hết tác động của sự quản lý nhà

nước vì chúng ta đang đứng trước thềm hội nhập với thế giới, bên cạnh những cơ hội có được, các doanh nghiệp kinh doanh cửa hàng tiện lợi trong nước đang phải đối mặt với những nguy cơ và thách thức lớn. Do đó, nhà nước ta cần phải đưa ra những chính sách, cơ chế, giải pháp khôn khéo, hiệu quả, kịp thời giúp cho ngành kinh doanh cửa hàng tiện lợi tại Việt Nam có thể tự tin bước vào quá trình hội nhập thật sự. Sau đây là một số giải pháp từ công tác quản lý nhà nước nhằm hoàn thiện hệ thống cửa hàng tiện lợi tại Việt Nam.

1. Nâng cao nhận thức và hiểu biết của toàn xã hội về hoạt động kinh doanh cửa hàng tiện lợi

Cùng với sự phát triển của thế giới, Việt Nam đang tiến dần vào nền kinh tế tri thức, do đó việc hoàn thiện mô hình cửa hàng tiện lợi, một hình thức kinh doanh hiện đại, văn minh là điều không thể tránh khỏi; tuy nhiên trên thực tế, nhận thức và hiểu biết về hoạt động kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi đối với toàn xã hội là không cao, chỉ mới một bộ phận rất nhỏ dân cư ở các khu đô thị lớn mới tiếp cận với loại hình kinh doanh hiện đại này, bao gồm những doanh nghiệp kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi và những người tiêu dùng. Hầu hết dân chúng ở những vùng nông thôn hoặc đô thị nhỏ chỉ quen với các hình thức bán lẻ truyền thống như chợ, cửa hàng tạp phẩm, cửa hàng bán lẻ hộ gia đình… Đây là yếu tố quan trọng và quyết định rất lớn đến cả vấn đề đầu vào, là các nhà cung cấp sản phẩm, và đầu ra, là khách hàng, người tiêu dùng sản phẩm, đối với việc kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi. Do đó, nhận thức chưa cao của toàn xã hội về mô hình kinh doanh bán lẻ hiện đại này ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của hệ thống cửa hàng tiện lợi tại Việt Nam. Chính vì vậy, công tác tuyên truyền giáo dục, đào tạo nhằm nâng cao nhận thức, hiểu biết của toàn xã hội về lĩnh vực kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi là rất cần thiết và bức xúc để hoạt động này đi vào nề nếp, chuyên môn hóa cao đảm bảo điều kiện và môi trường phát triển lâu dài…

Tuy nhiên, lợi ích của công tác tuyên truyền, giáo dục này chỉ được phát huy khi và chỉ khi dân chúng được tiếp cận trực tiếp với loại hình kinh doanh mới mẻ này. Lấy ví dụ, nếu em sống ở vùng đô thị lớn và ở đó có sẵn các cửa hàng tiện lợi đang hoạt động kinh doanh thì quả là việc tuyên truyền, giáo dục này sẽ có hiệu quả đối với em vì em có thể kiểm nghiệm được mô hình này thông qua việc đi đến và mua hàng ở cửa hàng tiện lợi. Ngược lại, nếu em đang sống tại một vùng nông thôn không hề có một cửa hàng tiện lợi nào thì liệu việc tiếp nhận các thông tin kiến thức về kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi sẽ có lợi gì cho em? Do đó em sẽ chẳng để ý đến việc tuyên truyền đó.

Vì thế, trước hết nhà nước ta nên có các biện pháp thúc đẩy việc xây dựng một mạng lưới cửa hàng tiện lợi rộng khắp trong cả nước thì việc nâng cao hiểu biết, nhận thức về kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi mới có hiệu quả được.

2. Cải thiện môi trường pháp lý giúp hoạt động kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi diễn ra thuận lợi

Đây là một việc làm hết sức cần thiết của nhà nước ta. Qua thực trạng quản lý nhà nước đối với việc kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi đã được trình bày trong chương 2 của khóa luận này, ta có thể thấy còn rất nhiều thiếu sót, hạn chế và bất cập. Do đó nhà nước cần có các biện pháp bổ sung, hoàn thiện và quy định một cách chặt chẽ, nghiêm khắc và buộc các tổ chức liên quan phải thực hiện một cách cưỡng chế và ngiêm túc các quy định, quy chế đã được đặt ra. Theo em, một số biện pháp mà nhà nước cần phải thực hiện để có thể cải thiện môi trường pháp lý nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển mô hình cửa hàng tiện lợi ở nước ta là:

Về việc đăng ký, thành lập cửa hàng tiện lợi: phải đưa ra quy trình, thủ tục rõ ràng, nhất quán với tiêu chí là tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho những cá nhân và tổ chức muốn mở cửa hàng tiện lợi.

Về tiêu chuẩn của cửa hàng tiện lợi: phải quy định rõ ràng tiêu chuẩn, điều kiện để một cửa hàng được coi là một cửa hàng tiện lợi và quy định rõ đặc điểm, tính chất của mọi hình thức cửa hàng tiện lợi để một cửa hàng tiện lợi có tên gọi thích hợp là ki ốt tiện lợi, cửa hàng tiện lợi mini, cửa hàng tiện lợi hữu hạn, cửa hàng tiện lợi truyền thống, cửa hàng tiện lợi mở rộng, đại cửa hàng tiện lợi hay chỉ là một cửa hàng tạp phẩm chứ chưa đủ tiêu chuẩn là cửa hàng tiện lợi.

Về vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm: việc quy định vấn đề này là rất cần thiết vì hàng thực phẩm đóng vai trò quan trọng trong tập hợp hàng hóa của một cửa hàng tiện lợi, và khi đến mua hàng ở các cửa hàng tiện lợi thì ngoài yếu tố tiện lợi, khách hàng cũng rất chú trọng đến chất lượng của sản phẩm.

Đó chỉ là những vấn đề quan trọng nhất mà nhà nước cần phải ưu tiên thực hiện đối với việc tạo ra môi trường pháp lý thuận lợi và hiệu lực cho việc phát triển kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi. Ngoài ra, còn rất nhiều vấn đề khác nữa mà nhà nước cần quan tâm vì vốn dĩ một ngành, một lĩnh vực muốn phát triển được phải liên kết, quan hệ mật thiết với rất nhiều ngành, lĩnh vực khác, và kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi cũng vậy, muốn làm tốt thì các công cụ hỗ trợ khác cũng phải hoạt động hiệu quả, mà điều này do sự điều tiết, quản lý hợp lý của nhà nước ta.

3. Hỗ trợ khuyến khích phát triển mô hình cửa hàng tiện lợi

Nhà nước cần xây dựng các cơ chế, chính sách khuyến khích, hỗ trợ phát triển kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi phù hợp. Sau đây là một số chính sách cụ thể:

3.1. Chính sách hỗ trợ mặt bằng kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi

Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ về đất đai, mặt bằng cho kinh doanh mô hình cửa hàng tiện lợi vì đây là một trong những tiêu chí quan trọng nhất đối với hình thức kinh doanh này. Trước hết, nhà nước cần dành quỹ đất thích