Kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong xét xử sơ thẩm vụ án kinh doanh thương mại của Viện kiểm sát nhân dân – Lý luận và thực tiễn tại tỉnh Tây Ninh

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2

Từ việc nghiên cứu thực tiễn kiểm sát giải quyết vụ án KDTM tại tỉnh Tây Ninh, tác giả đã nghiên cứu đặc điểm, tình hình KDTM tại địa phương thông qua các số liệu thực tế của địa phương từ năm 2017 đến 06 tháng đầu năm 2019. Từ đó, tác giả có những phân tích về tình hình kiểm sát việc giải quyết các vụ án kinh doanh thương mại theo quy định pháp luật trên địa bàn tỉnh Tây Ninh mà cụ thể là số lượng các vụ án KDTM thụ lý có giảm nhưng số lượng vi phạm của TAND lại không thay đổi qua các năm.

Từ thực tiễn công tác kiểm sát, tác giả phân tích và đánh giá những khó khăn, vướng mắc trong các quy định pháp luật và thực tiễn áp dụng pháp luật về kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong giải quyết vụ án KDTM tại VKSND tỉnh Tây Ninh.

CHƯƠNG 3

KIẾN NGHỊ NÂNG CAO HIỆU QUẢ VIỆC THỰC HIỆN CHỨC NĂNG KIỂM SÁT VIỆC TUÂN THEO PHÁP LUẬT TRONG XÉT XỬ SƠ THẨM VỤ ÁN KINH DOANH

THƯƠNG MẠI CỦA VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỈNH TÂY NINH

3.1. Kiến nghị đối với Quốc hội

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 74 trang tài liệu này.

Hoàn thiện hệ thống pháp luật nhằm tạo lập cơ sở pháp lý minh bạch, rò ràng để thực hiện chức năng kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong xét xử sơ thẩm vụ án KDTM. BLTTDS năm 2015 ra đời đã quy định khá đầy đủ các quy định liên quan đến kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong giải quyết vụ án KDTM. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện vẫn còn nhiều khó khăn, bất cập. Do đó, một trong những nhiệm vụ cấp thiết hiện nay là phải hoàn thiện pháp luật về nhiệm vụ, quyền hạn của VKSND trong giải quyết vụ án KDTM; trình tự, thủ tục trong tố tụng dân sự; sửa đổi, bổ sung, thay thế những hướng dẫn không còn phù hợp với quy định của BLTTDS năm 2015.

Qua hơn 04 năm triển khai thực hiện, một số quy định về kiểm sát KDTM của BLTTDS năm 2015 đã bộc lộ nhiều hạn chế cần phải sửa đổi, bổ sung cho phù hợp (như đã phân tích tại phần thực trạng). Để tạo điều kiện tốt hơn cho công tác kiểm sát để thực hiện quyền kiến nghị của VKSND, để nghị Quốc hội xem xét sửa đổi một số nội dung sau:

Một là, sửa đổi khoản 2 Điều 192 BLTTDS năm 2015 theo hướng bổ sung thêm quy định cụ thể về thời hạn TAND gửi thông báo về việc trả lại đơn khởi kiện cho VKSND là 03 ngày, kể từ ngày ra quyết định bằng văn bản trả lại đơn khởi kiện cho đương sự. Đồng thời bổ sung quy định khi Thẩm phán gửi thông báo trả lại đơn khởi kiện cho VKSND cùng cấp để kiểm sát thì phải gửi toàn bộ bản sao chụp Đơn khởi kiện và chứng cứ, tài liệu có liên quan.

Hai là, bổ sung tại khoản 3, Điều 194 BLTTDS năm 2015 theo hướng quy định trường hợp đại diện VKSND vắng mặt tại phiên họp xem xét, giải quyết khiếu nại, kiến nghị thì Thẩm phán phải hoãn phiên họp.

Ba là, bổ sung về thời hạn ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án KDTM khi xuất hiện căn cứ đình chỉ giải quyết vụ án. Dẫn đến khi áp dụng trong thực tiễn có trường hợp Tòa án chậm ra quyết định đình chỉ làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự.

Bốn là, bổ sung quy định trách nhiệm, biện pháp xử lí đối với những cá nhân, cơ quan, tổ chức lưu giữ chứng cứ nhưng cố tình không cung cấp chứng cứ cho đương sự đang tham gia TTDS như đối với trường hợp thu thập chứng cứ của TAND, VKSND. Đây là một bảo đảm cần thiết cho đương sự đang tham gia TTDS có thể thực hiện nghĩa vụ chứng minh của mình, bổ sung chứng cứ, tài liệu liên quan qua đó giảm bớt gánh nặng cho hoạt động kiểm sát của VKSND.

- Bổ sung thêm quy định về với chứng cứ điện tử như bổ sung các quy định về thu thập chứng cứ điện tử để đảm bảo tính xác thực, tính hợp pháp để chứng minh cho các yêu cầu của các đương sự trong quá trình giải quyết tranh chấp.

3.2. Kiến nghị đối với Tòa án nhân dân tỉnh Tây Ninh

TAND tỉnh Tây Ninh và VKSND cùng cấp cần tăng cường mối quan hệ phối hợp và nâng cao tinh trần, trách nhiệm và tính trung thực của KSV, Thẩm phán trong công tác giải quyết các vụ án KDTM bảo đảm thực hiện nghiêm các quy định của BLTTDS năm 2015, các Thông tư hướng dẫn và Quy chế phối hợp trong công tác. Từ khi Thông tư liên tịch số 02/2016/TTLT- VKSNDTC-TANDTC được ban hành, những vi phạm trong trình tự, thủ tục TTDS cũng như vi phạm về áp dụng pháp luật được hạn chế tối đa nhờ mối quan hệ phối hợp giữa các cơ quan THTT được tăng cường. Tuy nhiên, vẫn còn một số vi phạm do lỗi chủ quan của người THTT làm cho pháp luật không được áp dụng thống nhất. Do đó, VKSND tỉnh Tây Ninh cần thiết lập chặt chẽ, thông suốt không chỉ trong nội bộ mà còn đối với TAND cùng cấp và các cơ quan chính quyền tại địa phương. Đảm bảo cơ chế phối hợp trong việc cung cấp chứng cứ, tài liệu khách quan, có giá trị chứng minh không để xảy ra trường hợp thiếu chứng cứ, tài liệu tại phiên họp giao nộp chứng cứ, bổ sung chứng cứ do lỗi chủ quan của các cơ quan hữu quan.

Theo phân tích ở trên hướng dẫn của Nghị quyết số 03/2012/NQ-HĐTP không còn phù hợp với quy định BLTTDS 2015 về xác định quan hệ pháp luật mà đương sự tranh chấp. Do vậy, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao cần có hướng dẫn để phù hợp hơn với quy định tại Điều 30 BLTTDS 2015. Theo hướng, quy định TCKDTM là tranh chấp phát sinh trong hoạt động KDTM giữa cá nhân, tổ chức có đăng ký kinh doanh với nhau và đều có mục đích lợi nhuận. Trường hợp giữa cá nhân, tổ chức có đăng ký kinh doanh có tranh chấp nhưng không vì mục đích lợi nhuận cũng không được xem là tranh chấp KDTM.

3.3. Kiến nghị đối với Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Tây Ninh

Từ thực tiễn nêu trên, tác giả kiến nghị VKSND tỉnh Tây Ninh một số nội dung sau:

Một là, quan tâm, chỉ đạo sát sao đối với công tác kiểm sát KDTM. Theo đó, phải gắn trách nhiệm của từng công chức với chất lượng, hiệu quả công tác của đơn vị; tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, hướng dẫn, thông báo rút kinh nghiệm. Hằng năm, phải xác định được các nội dung trọng tâm, đề ra các giải pháp cụ thể, đồng thời mỗi cấp kiểm sát cần chọn điểm còn hạn chế, làm chưa tốt để để thực hiện khâu đột phá trong năm để nâng cao chất lượng công tác kiểm sát KDTM.

Hai là, VKSND tỉnh cần phải chủ động trong công tác tự đào tạo: Có thể tự mình hoặc phối hợp với các VKSND cùng cấp trong khu vực tổ chức các buổi trao đổi thảo luận thông qua các chuyên đề hoặc các vụ án; sắp xếp, bố trí công chức đủ về số lượng và đảm bảo về chất lượng, đặc biệt chú trọng đến năng lực sở trường công tác của công chức, đảm bảo có các độ tuổi để kế thừa; cấp huyện ít nhất phải có một KSV chuyên trách.

Ba là, VKSND tỉnh Tây Ninh và Tòa án cùng cấp cần tăng cường công tác phối hợp giữa tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm song hành với hội nghị trực tuyến để vừa tiết kiệm chi phí di chuyển, tiết kiệm thời gian vừa nâng cao năng lực cho đội ngũ KSV, KTV, cán bộ trong Ngành.

Bốn là, VKSND tỉnh Tây Ninh cần thường xuyên tổng hợp các vi phạm của Tòa án, kịp thời ban hành thông báo rút kinh nghiệm đối với những bản án, quyết định bị hủy, sửa về những vi phạm tố tụng, vi phạm trong việc đánh giá chứng cứ, tài liệu; những vi phạm về việc thu thập tài liệu, chứng cứ trong các vụ án; đánh giá

chất lượng kháng nghị để kịp thời khắc phục nhằm nâng cao chất lượng công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ việc.

3.4. Kiến nghị đối với Kiểm sát viên, Kiểm tra viên và cán bộ trong ngành Kiểm sát

Từ thực tiễn nêu trên, tác giả kiến nghị đối với KSV, KTV và cán bộ trong ngành Kiểm sát một số nội dung sau:

Một là, mỗi KSV được phân công thụ lý giải quyết án, nghiên cứu hồ sơ phải tự nâng cao trách nhiệm của mình trong quá trình thực hiện nghiệp vụ; thường xuyên cập nhật các quy định mới về nội dung trong lĩnh vực quả lý nhà nước, các hướng dẫn của ngành, của Tòa án và các ngành khác có liên quan trong lĩnh vực KDTM, áp dụng các biện pháp hành chính tại tòa; các thông báo rút kinh nghiệm.

Hai là, công chức phải thường xuyên tham gia các lớp bồi dưỡng, tập huấn, hội nghị, hội thảo... và tự học hỏi để nâng cao trình độ. Đồng thời, tích cực, chủ động tham gia đầy đủ các phiên tòa, phiên họp về các vụ án KDTM. Nhằm kịp thời kiểm sát chặt chẽ trình tự, thủ tục tố tụng cũng như nhiệm vụ, quyền hạn của người THTT, người tham gia tố tụng. Bên cạnh đó, nhanh chóng nắm bắt nội dung vụ án, tham gia hỏi để làm rò vụ án, xác định người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan. Từ đó, có các biện pháp phù hợp đối với các cơ quan hữu quan để có quan điểm giải quyết đúng đắn và đảm chất lượng bài phát biểu có căn cứ, toàn diện, thuyết phục. Nhất là các vụ án KDTM được dư luận xã hội quan tâm.

Ba là, trong quá trình kiểm sát cần nghiên cứu, lập hồ sơ kiểm sát theo đúng quy định, hướng dẫn của Ngành; kết hợp chặt chẽ kiểm sát việc tuân theo pháp luật tại phiên tòa, phiên họp; tích cực kiểm sát bản án, quyết định của TAND kịp thời phát hiện vi phạm để thực hiện quyền kiến nghị, kháng nghị hoặc báo cáo Viện kiểm sát cấp có thẩm quyền để kháng nghị, hạn chế đến mức thấp nhất các trường hợp án bị hủy, sửa có trách nhiệm của KSV. đối với các quyết định của TAND cấp sơ thẩm cần chú ý căn cứ để TAND ra quyết định tạm đình chỉ đồng thời gắn với việc theo dòi việc phục hồi giải quyết vụ án không để việc Tòa án kéo dài thời hạn tạm đình chỉ mà VKSND cùng cấp bỏ quên kiểm sát, đình chỉ có bảo đảm đúng quy định của pháp luật tố tụng dân sự hay không; đặc biệt là việc thỏa thuận của các đương sự đã phù hợp với quy định của pháp luật chưa? có thể gây thiệt hại đến quyền lợi của người thứ ba hay không?

Bốn là, kiên quyết thực hiện quyền kiến nghị, kháng nghị đối với những vi phạm pháp luật tố tụng dân sự trong quyết định, bản án giải quyết vụ án KDTM. Nâng cao chất lượng kiến nghị, kháng nghị được chấp nhận theo Nghị quyết số 96/2019/QH14 ngày 27/11/2019 của Quốc hội về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, công tác của VKSND, của TAND và công tác thi hành án. Ngoài ra, việc lập quyết định kháng nghị phải đúng mẫu quy định; lập luận phải vững chắc, có đầy đủ căn cứ pháp luật; đối chiếu căn cứ pháp luật cho phù hợp. Nội dung kháng nghị phải nêu cho được vi phạm pháp luật cụ thể của Tòa án trong bản án, quyết định, nêu vi phạm về tố tụng hay luật nội dung.

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3

Hoàn thiện pháp luật về công tác kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong giải quyết các vụ án KDTM là một yêu cầu cấp thiết đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp giai đoạn hiện nay. Để thực hiện yêu cầu đó cần thực hiện nhiều giải pháp cụ thể, thiết thực và đồng bộ cả trong và ngoài Ngành.

Dựa trên cơ sở lý luận, quy định pháp luật và những khó khăn, vướng mắc, tác giả đã đưa ra một số kiến nghị để nâng cao hiệu quả kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong giải quyết các vụ án KDTM.

(i) Kiến nghị đối với Quốc Hội nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật nhằm tạo lập cơ sở pháp lý minh bạch, rò ràng để thực hiện chức năng kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong xét xử sơ thẩm vụ án KDTM;

(ii) Kiến nghị đối với TAND tỉnh Tây Ninh cần tăng cường phối hợp cùng VKSND cùng cấp và nâng cao tinh trần, trách nhiệm và tính trung thực của Thẩm phán, thư ký tòa án trong công tác giải quyết các vụ án KDTM bảo đảm thực hiện nghiêm các quy định của BLTTDS năm 2015, các Thông tư hướng dẫn và Quy chế phối hợp trong công tác.

(iii) Kiến nghị đối với VKSND tỉnh Tây Ninh quan tâm, chỉ đạo sát sao đối với công tác kiểm sát KDTM; chủ động trong công tác tự đào tạo tại chỗ và kịp thời ban hành các thông báo rút kinh nghiệm trong toàn Ngành tại Tây Ninh.

(iv) Kiến nghị đối với KSV, KTV, cán bộ trong ngành Kiểm sát cần tự nâng cao trách nhiệm của mình trong quá trình thực hiện nghiệp vụ; tự học hỏi để nâng cao trình độ.

Các kiến nghị này cần thiết phải tiến hành đồng bộ, hiệu quả và liên tục để hướng đến mục tiêu cuối cùng là đảm bảo pháp luật được thực thi thống nhất, nghiêm chỉnh, nâng cao vị thế của Ngành trong hệ thống tư pháp.

KẾT LUẬN

Trong điều kiện các vụ án KDTM ngày càng phức tạp, việc kiểm sát việc tuân theo pháp luật được đánh giá là vô cùng quan trọng trong công tác quản lý Nhà nước. Theo chỉ đạo của Đồng chí Trần Công Phàn, Phó Viện trưởng VKSND tối cao tại Hội nghị triển khai công tác năm 2020 về công tác kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong giải quyết vụ án KDTM xác định: “Cái đích là qua giải quyết công việc thì đóng góp được gì cho công tác quản lý Nhà nước để qua đó khẳng định được chức năng, nhiệm vụ của ngành Kiểm sát”. Qua đó nhận thấy tầm quan trọng của công tác kiểm sát và sự quan tâm của nhà nước, xã hội.

Qua các năm, công tác kiểm sát tại địa phương ngày càng được nâng cao, việc chấp hành quy định pháp luật cũng được chấp hành nghiêm chỉnh. Tuy nhiên, đánh giá thực trạng thực hiện tại địa phương nhận thấy vẫn còn nhiều hạn chế trong thực thi pháp luật về kiểm sát. Luận văn đã đưa ra các giải pháp hoàn thiện pháp luật cũng như trong việc áp dụng pháp luật một cách toàn diện, khách quan và có tính khả thi cao nhẳm bảo vệ tốt nhất lợi ích hợp pháp của các bên tham gia tố tụng.

Trên cơ sở lý luận, tác giả đã trình bày một số những lý luận cơ bản nhất của công tác kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong giải quyết các vụ án KDTM để làm rò mục đích, ý nghĩa của hoạt động kiểm sát đối với nhân dân, đối với xã hội.

Về thực trạng, tác giả đã nghiên cứu và đưa ra thực trạng, thực tiễn tại tỉnh Tây Ninh trong công tác kiểm sát giải quyết vụ án KDTM. Trong thời gian qua, với sự cố gắng nỗ lực không ngừng của VKSND tỉnh Tây Ninh, những vướng mắc, khó khăn trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của VKSND đã dần được khắc phục nhờ vào thực hiện tốt các giải pháp ở trong và ngoài ngành dưới sự chỉ đạo của lãnh đạo VKSND tỉnh Tây Ninh. Tuy nhiên, trước yêu cầu cải cách tư pháp, việc xây dựng hệ thống pháp luật TTDS hoàn chỉnh, hợp lý để ngành Kiểm sát tỉnh Tây Ninh tiếp tục thực hiện có hiệu quả, tiếp nối những thành công ở các năm qua.

Luận văn được tác giả nghiên cứu bằng cả tâm huyết và chân thành với nghề. Tuy nhiên thời gian nghiên cứu còn hạn hẹp, tác giả tiếp cận kiến thức còn hạn chế nên Luận văn không thể tránh khỏi những hạn chế nhất định. Tác giả rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy, cô giáo và các bạn đồng nghiệp để có thể hoàn thiện công trình nghiên cứu của mình./.