Kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong xét xử sơ thẩm vụ án kinh doanh thương mại của Viện kiểm sát nhân dân – Lý luận và thực tiễn tại tỉnh Tây Ninh

VKSNDTC- TANDTC

nhân dân tối cao - Tòa án nhân dân tối cao về quy định việc phối hợp giữa Viện kiểm sát nhân dân và Tòa án nhân dân trong việc thi hành một số quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự

Thông tư liên tịch 04/2012/TTLT- VKSNDTC- TANDTC

Thông tư liên tịch 04/2012/TTLT-VKSNDTC-TANDTC ngày 1 tháng 8 năm 2012 của Viện kiểm sát nhân dân tối cao - Tòa án nhân dân tối cao về hướng dẫn thi hành một số quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự về kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong tố tụng dân sự

Quyết định 399/QĐ- VKSNDTC

Quyết định 399/QĐ-VKSNDTC ngày 06 tháng 9 năm 2019 của Viện kiểm sát nhân dân tối cao về ban hành quy định về quy trình, kỹ năng kiểm sát bản án, quyết định giải quyết vụ án dân sự của Tòa án

Nghị quyết số 03/2012/NQ-HĐTP

Nghị quyết số 03/2012/NQ-HĐTP ngày 03 tháng 12 năm 2012 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn thi hành một số quy định trong phần thứ nhất “những quy định chung” của Bộ luật Tố tụng dân sự đã được sửa đổi, bổ sung theo luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự

Báo cáo số 216/BC- VKS năm 2017

Báo cáo số 216/BC-VKS ngày 05/12/2017 báo cáo tổng kết công tác năm 2017 của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Tây Ninh

Báo cáo số 266/BC- VKS năm 2018

Báo cáo số 266/BC-VKS ngày 05/12/2018 báo cáo tổng kết công tác năm 2018 của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Tây Ninh

Báo cáo số 108/BC- VKS năm 2019

Báo cáo số 108/BC-VKS ngày 06/06/2019 báo cáo sơ kết công tác năm 2019 của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Tây Ninh

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 74 trang tài liệu này.

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU

TÊN BẢNG

NỘI DUNG BẢNG

TRANG

Biểu 2.1.

Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của tỉnh Tây Ninh.

Bảng 2.1.

Số lượng vụ án KDTM tại tỉnh Tây Ninh được thụ lý kiểm sát trong năm 2017, năm 2018, 6 tháng đầu năm 2019

Bảng 2.2.

VKSND tỉnh Tây Ninh ban hành kháng nghị trong năm 2017 đến 6 tháng đầu năm 2019.

Bảng 2.3.

Số lượng vụ án bị hủy, sửa có trách nhiệm của VKSND tỉnh Tây Ninh.

Bảng 2.4.

Nhiệm vụ đột phá giai đoạn 2017 - 6 tháng đầu năm 2019

24-25

Bảng 2.5.

Thống kê một số chỉ tiêu công tác năm 2017, 2018

25-26

TÓM TẮT LUẬN VĂN

Viện kiểm sát nhân dân là cơ quan có chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam theo quy đinh tại Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013. Trong đó, kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong giải quyết các vụ án kinh doanh thương mại là một trong những công cụ quan trọng để thực hiện nhiệm vụ chính trị cũng như phát triển kinh tế, thúc đẩy thương mại tại địa phương. Tuy nhiên, các quy định pháp luật về tố tụng dân sự nói chung và các văn bản có liên quan nói riêng chưa đáp ứng được yêu cầu cải cách tư pháp, đáp ứng yêu cầu tại địa phương. Do đó, cần nghiên cứu các giải pháp nâng cao hiệu quả kiểm sát việc giải quyết các vụ án kinh doanh thương mại, cùng với đó là tuyên truyền pháp luật rộng rãi trong nhân dân là nhiệm vụ cấp thiết của VKSND trên địa bàn tỉnh Tây Ninh.

TỪ KHÓA

Kinh doanh thương mại; Giải quyết vụ án; Nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật về kiểm sát.

ABSTRACT

The People's Procuracy is an agency that has the function of supervising the judicial activities of The Socialist Republic of Vietnam is governed by the Constitution 2013. In the task, supervising the observance of the law in solving commercial business cases is one of the important tools to carry out political tasks as well as economic development, promote trade in the local area. However, the general rules of civil procedure and documents relevant in particular do not response for the requirements of judicial reform, and the requirements at local. Therefore, it is necessary to study the solutions to improve the effective control of the solution resolving commercial business cases, along with widespread legal propaganda among people is an urgent task of The People's Procuracy in Tay Ninh province.

KEY WORD

Commercial business; Solving the case; Improve the effectiveness of law enforcement on control.

LỜI NÓI ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Điều 107 Hiến pháp năm 2013 đã quy định VKSND thực hiện chức năng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Trong đó, BLTTDS qua các thời kỳ đều khẳng định vị trí, vai trò của VKSND trong việc bảo vệ lợi ích nhà nước, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân, tạo môi trường ổn định cho sự phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế của đất nước. BLTTDS năm 2015 nêu rò công tác kiểm sát KDTM là một trong những lĩnh vực công tác thực hiện chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp của VKSND. Hiện nay, BLTTDS năm 2015 đã bổ sung nhiều quy định mới, theo hướng tăng cường hơn nữa vai trò, trách nhiệm của VKSND trong tố tụng dân sự nhằm tạo cơ sở pháp lý thuận lợi hơn. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện vẫn còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu kiểm sát KDTM.

Theo báo cáo số 216/BC-VKS năm 2017, báo cáo số 266/BC-VKS năm 2018 và báo cáo số 108/BC-VKS năm 2019, tại tỉnh Tây Ninh, số lượng vụ án KDTM mà VKSND thụ lý giảm từ 120 vụ án (năm 2017) còn 79 vụ án (năm 2018) và 6 tháng đầu năm 2019 là 30 vụ án, tuy số lượng giảm nhưng tính chất phức tạp, nghiêm trọng của vụ việc ngày càng tăng. Do đó, trong những năm qua, VKSND hai cấp tỉnh Tây Ninh xác định công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án dân sự là nhiệm vụ trọng tâm, đặc biệt là đối với án KDTM; đồng thời tăng cường triển khai nhiều kế hoạch kiểm sát, ban hành nhiều kiến nghị, kháng nghị nhằm khắc phục vi phạm, hạn chế thấp nhất án hủy, sửa có trách nhiệm của VKSND. Kết quả, phát hiện nhiều sai sót trong quá trình giải quyết các vụ án KDTM của Tòa án. Số lượng văn bản kiến nghị, kháng nghị đối với án KDTM tăng dần theo các năm. Cụ thể: năm 2017, VKSND hai cấp đã ban hành 01 kiến nghị, 02 kháng nghị, 04 kháng nghị trên cấp1. Năm 2018, VKSND hai cấp ban hành 01 kiến nghị, 02 kháng nghị,

1 VKSND tỉnh Tây Ninh, năm 2017, Báo cáo số 216/BC-VKS ngày 05/12/2017 báo cáo tổng kết công tác năm 2017.

04 kháng nghị trên cấp2. Trong 6 tháng đầu năm 2019, VKSND hai cấp tỉnh Tây Ninh đã ban hành 01 kiến nghị, 02 kháng nghị, 02 kháng nghị trên cấp bằng số lượng kiến nghị, 50% số lượng kháng nghị của 02 năm 2017 và năm 2018. Điều đó cho thấy, các căn cứ kiến nghị, kháng nghị của VKSND đều có cơ sở vững chắc, đa phần là các vi phạm về thời hạn gửi quyết định tạm đình chỉ vụ án cho VKSND; không có các biện pháp tác động đến các cơ quan, tổ chức sớm phúc đáp nội dung mà Tòa án yêu cầu cung cấp tài liệu, chứng cứ để kịp thời giải quyết vụ án; xác định quan hệ tranh chấp không đúng pháp luật; đánh giá chứng cứ chưa toàn diện dẫn đến áp dụng pháp luật không đúng. Trên cơ sở kiến nghị, kháng nghị của VKSND, TAND tiếp thu ý kiến, chấp nhận khắc phục vi phạm. Do đó, các vụ án sửa, án hủy hầu như không có trách nhiệm của VKSND3.

Từ số liệu trên cho thấy số lượng các vi phạm trong xét xử vụ án KDTM không giảm, quá trình giải quyết các vụ án KDTM của TAND vẫn còn hạn chế lớn. Bên cạnh đó, không loại trừ khả năng còn có những bản án, quyết định của TAND có sai sót nhưng không bị phát hiện ra. Việc phát hiện vi phạm để VKSND ban hành kiến nghị, kháng nghị còn khá khiêm tốn, chất lượng công tác kiểm sát KDTM của VKSND vẫn còn chưa đảm bảo chất lượng, trong khi đó vi phạm trong quá trình giải quyết vụ án KDTM không có chiều hướng thuyên giảm mà ngày càng nghiêm trọng dù số lượng vụ án KDTM có chiều hướng giảm. Do đó, học viên đã lựa chọn đề tài “Kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong xét xử sơ thẩm vụ án kinh doanh thương mại của Viện kiểm sát nhân dân – Lý luận và thực tiễn tại tỉnh Tây Ninh” làm đề tài Luận văn Thạc sĩ Luật Kinh tế của mình nhằm góp phần phát hiện những hạn chế trong công tác kiểm sát giải quyết TCKDTM tại tỉnh Tây Ninh.

2 VKSND tỉnh Tây Ninh, năm 2018, Báo cáo số 266/BC-VKS ngày 05/12/2018 báo cáo tổng kết công tác năm 2018.

3 VKSND tỉnh Tây Ninh, năm 2019, Báo cáo số 108/BC-VKS ngày 06/06/2019 báo cáo sơ kết công tác năm 2019.

2. Giả thuyết, câu hỏi nghiên cứu

2.1. Giả thuyết nghiên cứu

Trong BLTTDS năm 2015 đã quy định khá đầy đủ về quyền hạn, nhiệm vụ cụ thể để VKSND thực hiện kiểm sát KDTM trong giải quyết vụ án KDTM. Tuy nhiên, các quy định về kiểm sát KDTM còn nhiều bất cập, chưa phù hợp với tình hình thực tiễn tại địa phương.

2.2. Câu hỏi nghiên cứu

Thứ nhất, BLTTDS năm 2015 quy định về chức năng kiểm sát của VKSND trong giải quyết các vụ án KDTM theo pháp luật hiện hành như thế nào?

Thứ hai, thực tiễn áp dụng các định của pháp luật TTDS về kiểm sát KDTM ở tỉnh Tây Ninh hiện nay ra sao? Từ thực tiễn thực hiện, có những khó khăn vướng mắc nào và nguyên nhân của những khó khăn, vướng mắc đó?

Thứ ba, để tiếp tục hoàn thiện và tăng cường hơn nữa vai trò của VKSND trong kiểm sát KDTM trong giai đoạn hiện nay, cần có những giải pháp nào?

3. Tình hình nghiên cứu

Hiện nay, đã có nhiều văn bản, công trình nghiên cứu, luận văn, bài báo tạp chí đề cập đến hoạt động kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong giải quyết các vụ án dân sự tại địa phương. Trong đó có một số công trình tiêu biểu như:

- Nguyễn Đức Sơn, "Vai trò của Viện kiểm sát nhân dân trong tố tụng dân sự theo yêu cầu cải cách tư pháp ở Việt Nam hiện nay", năm 2013, Luận văn thạc sĩ Luật học tại Học viện chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh. Trong luận văn này, tác giả làm rò các cơ sở lý luận và thực tiễn về tổ chức, hoạt động và vai trò của Viện kiểm sát trong tố tụng dân sự; đánh giá tính có căn cứ và khoa học về thực trạng tổ chức và hoạt động của Viện kiểm sát trong tố tụng dân sự, để xác định trong điều kiện cụ thể ở nước ta hiện nay cần tiếp tục hoàn thiện và phát huy vai trò của Viện kiểm sát trong tố tụng dân sự.

- Lê Ngọc Duy, “Về chức năng của Viện kiểm sát nhân dân trong bộ máy nhà nước Việt Nam theo Hiến pháp năm 2013”, Tạp chí kiểm sát, số 14/2019, trang 9-17. Số chuyên đề này đã nêu rò sự cần thiết phải mở rộng phạm vu chức năng của

VKSND dựa trên cơ sở tiếp tục xác lập vị trí hiến định theo Hiến pháp năm 2013 và Luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân năm 2014.

- Bùi Văn Tuân, “Kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong giải quyết vụ án dân sự qua thực tiễn thực hiện tai Viện kiểm sát nhân dân huyện Thủy Nguyên, Thành phố Hải Phòng”, năm 2015, Luận văn thạc sĩ Luật học tại trường Đại học Quốc gia Hà Nội. Trong Luận văn này, tác giả phân tích cơ sở lý luận về vấn đề kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong giải quyết vụ án dân sự và đánh giá tình hình thực hiện tại VKSND huyện Thủy Nguyên, Thành phố Hải Phòng. Từ đó tác giả nêu ra những bất cập trong quy định pháp luật cũng như thực tiễn thực hiện và có những giải pháp cụ thể tại huyện Thủy Nguyên.

- Hoàng Vĩnh Thảo, Lê Thị Hồng Hạnh, “Tăng cường tính chủ động của Kiểm sát viên khi đề ra yêu cầu xác minh, thu thập chứng cứ”, Tạp chí kiểm sát, số 17/2019, trang 3-6. Số chuyên đề này đã nêu rò nhiệm vụ trọng tâm của KSV trong giải quyết các vụ án dân sự là thực hiện quyền yêu cầu, xác minh khi tham gia kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong vụ án KDTM. Từ đó, đề xuất giải pháp nâng cao tính chủ động của KSV.

Nhìn chung, các công trình nghiên cứu liên quan đến hoạt động kiểm sát các vụ án KDTM đã khẳng định kiểm sát hoạt động tư pháp, trong đó kiểm sát các vụ án KDTM là chức năng Hiến định của VKSND. Trên cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn thi hành các quy định của BLTTDS năm 2015 và các văn bản pháp luật có liên quan về chức năng kiểm sát của VKSND, đưa ra những bất cập, khó khăn, vướng mắc và đề ra các giải pháp nâng cao chất lượng kiểm sát việc giải quyết các vụ án KDTM. Nhưng có thể khẳng định rằng, những công trình nghiên cứu ở trên chỉ có giá trị tham khảo, giúp tác giả nghiên cứu trực tiếp mà chưa có công trình nghiên cứu về kiểm sát việc giải quyết các vụ án KDTM trên địa bàn ở tỉnh Tây Ninh.

4. Mục đích, đối tượng và phạm vi nghiên cứu

4.1 Mục đích nghiên cứu

Mục đích nghiên cứu của Luận văn là đánh giá ưu điểm và hạn chế của hoạt động kiểm sát KDTM trong xét xử sơ thẩm, nguyên nhân của hạn chế. Từ kết quả nghiên cứu tác giả đề xuất giải pháp nhằm thực thi có hiệu quả các quy định pháp luật về thực hiện chức năng kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong xét xử sơ thẩm vụ án KDTM ở tỉnh Tây Ninh.