Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại và sản xuất Lợi Đông

MỞ ĐẦU

1. Tín cấp t ết của đề t

Trong những năm gần đây nền inh tế nước ta có sự chuyển biến quan trọng, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại và sản xuất. Các doanh nghiệp hoạt động với sự cạnh tranh gay gắt, do đó để tồn tại và phát triển thì doanh nghiệp phải xây dựng những phương án inh doanh đạt hiệu quả cao. Đặc biệt là trong thời đại phát triển công nghệ số 4.0 như hiện nay. Muốn vậy, các doanh nghiệp phải có biện pháp giám sát chặt chẽ tất cả các quy trình từ hâu mua hàng đến hâu tiêu thụ hàng hóa để đảm bảo việc bảo toàn và tăng tốc độ luân chuyển vốn, giữ uy tín với hách hàng, thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ với nhà nước, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ nhân viên, đồng thời có lợi nhuận để tích lǜy mở rộng quy mô phát triển sản xuất inh doanh của doanh nghiệp.

Để làm được điều này, yêu cầu ế toán với vai trò và công cụ quản l inh tế phải hông ngừng hoàn thiện, đặc biệt là ế toán doanh thu, chi phí và xác định ết quả inh doanh. Đây là hâu rất quan trọng của quá trình inh doanh, gi p đưa ra những thông tin nhanh chóng, ịp thời gi p nhà quản trị doanh nghiệp nắm bắt được chính xác, ịp thời, đầy đủ mọi tình hình hoạt động của doanh nghiệp, từ đó việc hạch toán lợi nhuận được thực hiện nhanh, đủ và ịp thời c ng với sự phân phối thu nhập công bằng tới người lao động và đưa ra được những chiến lợi ph hợp cho tiêu thụ sản phẩm nâng cao năng suất, đáp ứng ịp thời về nhu cầu cǜng như chất lượng sản phẩm hàng hoá mà doanh nghiệp, x hội đề ra.

Ngành inh doanh nội thất những năm qua đ có sự phát triển vượt bậc, nhu cầu thị trường về thiết bị nội thất ngày càng tăng cao. Với thế mạnh là nguồn nguyên liệu tự nhiên, ngành sản xuất nội thất Việt Nam luôn giữ mức tăng trưởng hơn 10% trong thời gian qua, giá trị xuất hẩu luôn ở mức cao. Tuy nhiên thị trường nội thất trong nước hiện nay vẫn bị chiếm phần lớn bởi các nh n hàng nước ngoài, nguyên nhân bởi các mặt hàng nội thất Việt Nam chưa được đầu tư về thiết ế, chất lượng sản phẩm hông ổn định, giá thành cao, bên cạnh đó hả năng tiếp cận hách hàng không tốt do doanh nghiệp hông đầu tư nhiều vào chi phí bán hàng, quảng cáo, mar eting…

Công ty TNHH thương mại và sản xuất Lợi Đông đ có nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và cung cấp thiết bị nội thất gia đình, công ty đ nhận thấy cần thiết phải có sự chuyển biến trong hoạt động inh doanh cǜng như cần tổ chức lại sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ, đáp ứng được nhu cầu của thị trường đồng thời vẫn tối ưu hóa chi phí cho doanh nghiệp. Để đạt được mục tiêu đó, công ty cần áp dụng các công cụ quản l hiệu quả để giảm chi phí, hạ giá thĬnh, nâng cao hả năng cạnh tranh trĜn thị tr ờng. Một trong những công cụ quản l hiệu quả gi p nhà quản trị có thể có được những thông tin chính xác, trung thực và hách quan, từ đó

ịp thời đưa ra các phương án inh doanh hiệu quả nhất, đó chính là ế toán.

Trong hệ thống các phần hành ế toán, phần hành ế toán doanh thu, chi phí và ết quả inh doanh là một trong những phần hành rất quan trọng. Các thông tin về ế toán doanh thu, chi phí và ết quả inh doanh gi p ích rất nhiều cho các nhà quản trị doanh nghiệp, chất lượng thông tin của phần hành ế toán ế toán doanh thu, chi phí và ết quả inh doanh được coi là một trong những tiêu chuẩn quan trọng để đảm bảo sự an toàn và hả năng mang lại thắng lợi cho các quyết định inh doanh của doanh nghiệp.

Song thực tế công tác ế toán ế toán doanh thu, chi phí và ết quả inh doanh trong các doanh nghiệp Việt Nam nói chung và tại công ty TNHH thương mại và sản xuất Lợi Đông nói riêng vẫn còn nhiều điểm bất cập, chưa hoàn toàn ph hợp với thông lệ, chuẩn mực ế toán quốc tế và chưa thực sự đáp ứng yêu cầu quản l của doanh nghiệp. Sự bất cập trong công tác ế toán ế toán doanh thu, chi phí và

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 132 trang tài liệu này.

ết quả inh doanh đ ảnh hưởng hông nhỏ đến tình trạng tài chính của công ty, làm giảm hiệu quả của hệ thống iểm soát và đánh giá của công ty. Chính vì vậy,tác giả chọn đề tài “Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại và sản xuất Lợi Đông” cho luận văn tốt nghiệp của mình với mục tiêu sẽ đề xuất được một số giải pháp nhằm hoàn thiện hơn trong công tác ế toán doanh thu, chi phí và xác định ết quả inh doanh của công ty, góp phần gi p công ty có thể phát triển bền vững trong nền inh tế thị trường.

2. Tổn quan các c n trìn đã n ên cứu có l ên quan

Thời gian qua có nhiều công trình nghiên cứu về ế toán doanh thu, chi phí và ết quả inh doanh trong doanh nghiệp, có thể ể đến một số công trình như:

Luận văn “Kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết qủa kinh doanh tại Công ty cổ phần công nghệ điều khiển và tự động hóa” của tác giả Hoàng Thu Hương (năm 2016) đ hệ thống hóa và làm sáng tỏ những nội dung l luận về ế toán doanh thu, chi phí và ết qủa inh doanh tại doanh nghiệp. Về mặt thực tiễn, đ đánh giá được tình hình thực tế chỉ ra được các hạn chế và đề xuất các giải pháp hoàn thiện, nếu được doanh nghiệp nghiên cứu áp dụng sẽ có ết quả, tuy nhiên một số nội dung nghiên cứu của tác giả về ế toán quản trị còn tr ng lặp với nội dung của ế toán tài chính, cách tiếp cận trên hai góc độ này còn rời rạc, chưa chặt chẽ. Luận văn chưa chỉ rò được thời điểm và giá trị ghi nhận doanh thu, chi phí và các nguyên tắc ảnh hưởng đến doanh thu, chi phí và xác định ết quả inh doanh. Mặt hác, theo yêu cầu của ế toán quản trị, tác giả chưa phân loại được doanh thu, chi phí và ảnh hưởng của thông tin cung cấp để lập dự toán và ra quyết định inh doanh.

Luận văn "Kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết qủa kinh doanh tại Công ty cổ phần Đầu tư và xây dựng Bê tông Thịnh Liệt” của tác giả Trịnh Tiến Dǜng (năm 2016) về mặt l luận đ hệ thống hoá và làm sáng tỏ những nội dung l luận về ế toán doanh thu, chi phí và ết qủa inh doanh tại doanh nghiệp. Về mặt thực tiễn, luận văn đ hảo sát, nghiên cứu thực trạng ế toán doanh thu, chi phí và

ết qủa inh doanh tại Công ty cổ phần Đầu tư và xây dựng Bê tông Thịnh Liệt, chỉ ra nguyên nhân của sự tồn tại từ đó làm cơ sở để đưa ra iến nghị nhằm hoàn thiện tổ chức công tác ế toán tại Công ty. Tuy đề tài đề cập đến các hía cạnh của công tác ế toán doanh thu, chi phí và xác định ết quả inh doanh đối với doanh nghiệp xây dựng, một số vấn đề được tác giả đề cập đến chưa có nghiên cứu cụ thể.

Luận văn“Kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết qủa kinh doanh tại Công ty TNHH thương mại Hà Phát” của tác giả Khuất Thu Hương (năm 2018), luận văn đ hái quát được các vấn đề l luận và thực tiễn tổ chức ế toán doanh thu, chi phí và ết quả inh doanh tại doanh nghiệp. Tuy nhiên nghiên cứu của tác giả chủ yếu đề cập đến công tác theo dòi ghi chép, phản ánh thông tin tài chính mà chưa trình bày được góc độ ế toán quản trị, các chỉ tiêu phân tích mang tính l thuyết chưa có số liệu minh họa cụ thể.

Có thể thấy, các công trình nghiên cứu đ công bố, đ có nhiều nghiên cứu về công tác ế toán chi phí, doanh thu và ết qủa inh doanh của doanh nghiệp dưới

góc độ ế toán tài chính và ế toán quản trị. Tuy nhiên ế toán quản trị trong lĩnh sản xuất và thương mại đồ nội thất văn phòng vẫn chưa được đề cập và có nghiên cứu cụ thể. Do đó, tác giả đ mạnh dạn lựa chọn thực hiện đề tài “Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại và sản xuất Lợi Đông” để có thể đánh giá những ết quả đạt được cǜng như những hạn chế trong công tác Kế toán doanh thu, chi phí và ết quả inh doanh tại đơn vị mình đang công tác, nâng sức cạnh tranh của doanh nghiệp, góp phần củng cố vị thế của doanh nghiệp trong điều iện nền inh tế thị trường và hội nhập quốc tế.

3. Mục t êu v n ệm vụ n ên cứu

3.1. Mục tiêu

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác ế toán doanh thu, chi phí và ết quả inh doanh tại Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại và sản xuất Lợi Đông.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Để đạt được mục tiêu trên đề tài cần giải quyết được các nhiệm vụ sau:

- Thứ nhất: Hệ thống hóa cơ sở l luận chung về ế toán doanh thu, chi phí và ết quả inh doanh tại doanh nghiệp thương mại

- Thứ hai: Phân tích, đánh giá thực trạng ế toán doanh thu, chi phí và ết quả

kinh doanh tại Công ty trách nhiệm hữu hạn Sản xuất và Thương mại Lợi Đông.

- Thứ ba: Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện ế toán doanh thu, chi phí và

ết quả inh doanh tại Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại và sản xuất Lợi Đông.

4. Đố t ợn v p ạm v n ên cứu

- Đối tượng nghiên cứu của luận văn: Kế toán doanh thu, chi phí và ết quả

inh doanh trong doanh nghiệp thương mại.

- Phạm vi nghiên cứu: Công ty TNHH thương mại và sản xuất Lợi Đông có đăng kinh doanh sản xuất và phân phối các sản phẩm nội thất và văn phòng. Tuy nhiên hoạt động chính của công ty là inh doanh thương mại, do đó trong phạm vi nghiên cứu của đề tài chỉ tập trung nghiên cứu kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh của lĩnh vực chính của công ty. Số liệu nghiên cứu của qu IV năm 2019, qu I năm 2020 tại Công ty trách nhiệm hữu hạn Sản xuất và Thương mại Lợi Đông.

5. P n p áp n ên cứu

5.1. Phương pháp thu thập thông tin

Đối với dữ liệu sơ cấp:

- Điều tra, phỏng vấn, trao đổi trực tiếp với ế toán tại phòng ế toán trong Công ty trách nhiệm hữu hạn Sản xuất và Thương mại Lợi Đông các vấn đề nội dung về ế toán doanh thu, chi phí và ết quả inh doanh của công ty.

- Quan sát trực tiếp quy trình thực hiện nghiệp vụ ế toán chi phí, doanh thu và ết quả inh doanh tại công ty.

Đối với dữ liệu thứ cấp:

- Tác giả tiến hành thu thập các dữ liệu, sổ sách, báo cáo tài chính, sổ nhật chung, sổ chi tiết, các chứng từ ế toán liên quan đến ế toán doanh thu, chi phí, xác định ết quả inh doanh tại doanh nghiệp.

- Nghiên cứu các tài liệu, sách chuyên ngành liên quan đến đề tài.

- Một số thông tư, nghị định, công văn quy định chế độ tài chính hiện hành.

- Tham hảo một số luận văn, chuyên đề liên quan đến đề tài của các hóa trước.

5.2. Phương pháp t ng hợp, phân tích, x s iệu

Số liệu thu được từ điều tra, quan sát, phỏng vấn, ghi chép... được tác giả tổng hợp lại và sử dụng, phương pháp phân tổ thống ê để xử l thông tin.

- Phương pháp chứng từ ế toán: Phương pháp này thu thập các chứng từ phát sinh trong quá trình inh doanh của công ty để iểm tra tính chính xác, hợp lệ của chứng từ đó.

- Phương pháp tổng hợp – cân đối: Dựa trên những thông tin trên các sổ ế toán để tiến hành tổng quát nhất về tình hình tài chính và ết quả inh doanh của công ty.

Trên cơ sở đó đánh giá và đưa ra ết luận từ đó đưa ra các giải pháp hoàn thiện ph hợp và hả thi.

6. N ữn đón óp của đề t n ên cứu

Về lý luận: Đề tài nghiên cứu góp phần hệ thống hóa những vấn đề l luận cơ bản về ế toán doanh thu, chi phí và ết quả inh doanhtrong các doanh nghiệp

inh doanh thương mại.

Về t ực t ễn: Dựa vào đặc điểm hoạt động inh doanh và những tồn tại, hạn chế trong công tác ế toán doanh thu, chi phí và ết quả inh doanh tại Công ty trách nhiệm hữu hạn Sản xuất và Thương mại Lợi Đông, tác giả đưa ra các giải pháp nhằm

hắc phục những tồn tại, hạn chế trong ế toán doanh thu, chi phí và ết quả inh doanh tại công ty. Những giải pháp này sẽ góp phần hoàn thiện ế toán doanh thu, chi phí và ết quả inh doanh cung cấp thông tin chính xác, ịp thời phục vụ cho công tác quản l của Công ty trách nhiệm hữu hạn Sản xuất và Thương mại Lợi Đông.

7. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, ết luận, danh mục tài liệu tham hảo và phụ lục, luận văn được ết cấu gồm 03 chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại.

Chương 2: Thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại và sản xuất Lợi Đông.

Chương 3: Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại và sản xuất Lợi Đông

C n 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI

1.1. Tổn quan về doan t u, c p í v kết quả k n doan tron doan n ệp t n mạ

1.1.1. Khái niệm và phân loại về doanh thu trong doanh nghiệp thương mại

1.1.1.1. Khái niệm về doanh thu

Theo Chuẩn mực ế toán Vi t Nam số 14 (V S 14) – “Doanh thu và thu nhập hác” thì doanh thu là tổng giá trị các lợi ích inh tế doanh nghiệp thu được trong Ƕ ế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất inh doanh thông thường của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu” [Bộ Tài chính].

Có thể xem xét và ghi nhận những hoản được coi là doanh thu của doanh nghiệp dưới dạng sự gia tăng của các dòng vốn vận động, có thể coi doanh thu là lợi tức hay là các luồng tiền vào hoặc tiết iệm luồng tiền ra hoặc là những lợi ích tương lai dưới hình thức gia tăng giá trị tài sản là tổng hợp sự gia tăng của tài sản hay nguồn vốn nghĩa là doanh thu là tổng số tiền và hoản phải thu có được từ hàng hoá, dịch vụ đ cung cấp cho hách hàng trong suốt thời Ƕ đó. Tuy nhiên, phải hiểu rằng hông phải tất cả nghiệp vụ làm tăng tiền và tăng những tài sản hác đều liên quan đến tăng doanh thu và hông chỉ có doanh thu làm thay đổi vốn chủ sở hữu.

Doanh thu bán hàng được ghi nhận hi đồng thời thỏa m n tất cả năm điều iện:

(1) Doanh nghiệp đ chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho người mua;

(2) Doanh nghiệp hông còn nắm giữ quyền quản l hàng hóa như người sở hữu hàng hóa hoặc quyền iểm soát hàng hóa;

(3) Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn;

(4) DN đ thu được hoặc sẽ thu được lợi ích inh tế từ giao dịch bán hàng;

(5) ác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.

Trong đó quy định về điều iện doanh thu được xác định tương đối chắc chắn như sau (Theo thông tư 200/2014/TT-BTC):

- Hợp đồng quy định người mua được quyền trả lại sản phẩm, hàng hoá, đ mua theo điều iện cụ thể, doanh nghiệp chỉ được ghi nhận doanh thu hi những

điều iện cụ thể đó hông còn tồn tại và người mua hông được quyền trả lại sản phẩm, hàng hoá.

- Nếu hách hàng có quyền trả lại hàng hóa dưới hình thức đổi lại để lấy hàng hóa, dịch vụ hác thì vẫn ghi nhận doanh thu từ thời điểm chuyển giao quyền sở hữu hàng hóa, dịch vụ [Bộ Tài chính 2014].

Theo thông tư 200/2014/TT- BTC ban hành ngày 22/12/2014 thì doanh thu được định nghĩa là lợi ích inh tế thu được làm tăng vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp ngoại trừ phần đóng góp thêm của các cổ đông. Theo nguyên tắc dồn tích, doanh thu được ghi nhận tại thời điểm giao dịch phát sinh, hi chắc chắn thu được lợi ích inh tế, được xác định theo giá trị hợp l của các hoản được quyền nhận,

hông phận biệt đ thu tiền hay sẽ được thu tiền [Bộ Tài chính 2014].

Theo điều 78 Thông tư 200/2014/TT-BTC quy định Nguyên tắc ế toán các

hoản doanh thu cụ thể như sau [2]:

- Doanh thu là lợi ích inh tế thu được làm tăng vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp ngoại trừ phần đóng góp thêm của các cổ đông. Doanh thu được ghi nhận tại thời điểm giao dịch phát sinh, hi chắc chắn thu được lợi ích inh tế, được xác định theo giá trị hợp l của các hoản được quyền nhận, hông phân biệt đ thu tiền hay sẽ thu được tiền.

- Doanh thu và chi phí tạo ra hoản doanh thu đó phải được ghi nhận đồng thời theo nguyên tắc ph hợp. Tuy nhiên trong một số trường hợp, nguyên tắc ph hợp có thể xung đột với nguyên tắc thận trọng trong ế toán, thì ế toán phải căn cứ vào chất bản chất và các Chuẩn mực ế toán để phản ánh giao dịch một cách trung thực, hợp l .

+ Một hợp đồng inh tế có thể bao gồm nhiều giao dịch. Kế toán phải nhận biết các giao dịch để áp dụng các điều iện ghi nhận doanh thu ph hợp với quy định của Chuẩn mực ế toán “Doanh thu”.

+ Doanh thu phải được ghi nhận ph hợp với bản chất hơn là hình thức hoặc tên gọi của giao dịch và phải được phân bổ theo nghĩa vụ cung ứng hàng hóa, dịch vụ.

Ch ng hạn, hách hàng chỉ được nhận hàng huyến mại hi mua sản phẩm hàng hóa của đơn vị (như mua 2 sản phẩm được tặng thêm một sản phẩm) thì bản chất giao dịch là giảm giá hàng bán, sản phẩm tặng miễn phí cho hách hàng về