Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Đầu tư ECO BMC

DANH MỤC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 2.1. Quy trình kinh doanh của Công ty 53

Sơ đồ 2.2. Tổ chức bộ máy Công ty Cổ phần Đầu tư ECO BMC 55

Sơ đồ 2.3. Bộ máy kế toán tại Công ty Cổ phần Đầu tư ECO BMC 58

Sơ đồ 2.4: Quy trình kế toán doanh thu bán hàng 65

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Nền kinh tế của nước ta hiện nay đang được vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, cùng với sự sôi động của tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, các doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối diện với nhiều thử thách lớn. Để tồn tại và phát triển trong điều kiện khắc nghiệt đó, các doanh nghiệp buộc phải làm ăn có hiệu quả và lãi - lỗ đã trở thành vấn đề sống còn đối với mỗi doanh nghiệp. Các doanh nghiệp hoạt động trên thị trường bao giờ cǜng nhằm mục đích là tối đa hóa lợi nhuận. Để đạt được mục tiêu đó, các doanh nghiệp phải tính toán đầy đủ và doanh thu nhận được cǜng như kết quả hoạt động kinh doanh.

Với tư cách là công cụ quản lý, công tác kế toán gắn liền với hoạt động kinh tế xã hội, hạch toán kế toán đảm nhiệm chức năng cung cấp thông tin một cách chính xác và hữu ích giúp cho các nhà quản trị doanh nghiệp đưa ra quyết định hoạt động kinh doanh hợp lý. Các thông tin kế toán về hạch toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh giúp các nhà quản trị có một cái nhìn chính xác về tình hình hoạt động của các doanh nghiệp từ đó đưa ra các quyết định quản lý hợp lý nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Công ty Cổ phần đầu tư ECO BMC là một doanh nghiệp tư nhân hoạt động với nhiều lĩnh vực như: Xây dựng các công trình công ích, lắp đặt hệ thống điện, nước, thiết bị lắp đặt, vận tải hàng hóa… do đó trong công tác kế toán có những đặc thù riêng. Qua thực tế tìm hiểu công tác hạch toán kế toán ở đây cho thấy công tác kế toán doanh thu, chi phí và kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty còn tồn tại những khó khăn như hoạt động kinh doanh đa ngành nghề dễ đẫn đến những thiếu sót trong công tác quản lý và công tác kế toán. Do đó việc đánh giá thực trạng và nghiên cứu đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần đầu tư ECO BMC là một yêu cầu thực tế và rất cần thiết.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 164 trang tài liệu này.

Xuất phát từ tầm quan trọng, tính cấp thiết của vấn đề nêu trên, tôi xin chọn đề tài: “Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần đầu tư ECO BMC” làm đề tài cho luận văn tốt nghiệp.

2. Tổng quan đến tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài

Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh đã hình thành và phát triển cùng với sự ra đời của kế toán. Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh là mục tiêu quan trọng mà các doanh nghiệp đều hướng tới để tối đa hóa lợi nhuận. Vì vậy, đã có rất nhiều các nghiên cứu về vấn đề này nhằm đóng góp một số ý kiến cho kế toán tại các doanh nghiệp khác nhau. Có những nghiên cứu chỉ đề cập dưới góc độ kế toán tài chính; có những nghiên cứu chỉ đề cập dưới góc nhìn của kế toán quản trị; và cǜng có những nghiên cứu đề cập vấn đề này dưới cả hai góc độ là kế toán tài chính và kế toán quản trị. Các nghiên cứu trước đây về cơ bản đã đạt được những thành công nhất định, đã phân tích và làm rò những lý luận chung nhất về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh. Có thể kể ra các công trình nghiên cứu có liên quan sau:

Luận văn: “Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần Lò, Thiết bị đốt và Xử lý Môi trường Việt Nam” của Nguyễn Thị Xuyên năm 2019, trường Đại học Thái Nguyên. Luận văn đã khái quát được những vấn đề lý luận về tổ chức hạch toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh trong các doanh nghiệp cổ phần; tìm hiểu thực tế tình hình hạch toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại một số các doanh nghiệp cổ phần tại Việt Nam. Luận văn của tác giả đầy đủ về kết cấu, bố cục bài viết được chia ra làm 3 phần, được trình bày rất chi tiết, dễ hiểu. Số liệu trong bài viết logic, rò ràng. Tuy nhiên, tác giả còn phụ thuộc nhiều về việc trình bày chứng từ, thao tác kế toán trên phần mềm kế toán nên trong bài viết còn gặp phải một số vướng mắc như việc tổ chức lưu trữ chứng từ kế toán, tác giả không đề cập đến. Việc sắp xếp chứng từ của các tài khoản phát sinh trong tháng còn lộn xộn, không theo trình tự ghi sổ, thể hiện sự thiếu chuyên nghiệp, thiếu chính xác của trong bài luận về kế toán doanh thu – chi phí và xác định kết quả kinh doanh của Công ty.

Luận văn: “Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH Tân Phước Long” năm 2019 của tác giả Trần Thị Thanh Thúy, trường Học viện Tài chính. Luận văn đã hệ thống hóa được những vấn đề cơ bản của doanh thu, chi phí và xác định kế quả kinh doanh. Qua đó, rút ra được những thành công và hạn chế của công tác kế toán tại đơn vị này. Luận văn có cách

trình bày báo cáo rất khoa học, cách viết của tác giả mạch lạc, có sự logic giữa các chương với nhau. Tuy nhiên đề tài của tác giả quá sâu rộng về hai mặt công tác kế toán, và cách thức bán hàng của doanh nghiệp. Chính vì thế mà nội dung các nghiệp vụ kế toán còn sơ sài, tác giả thiên về công tác bán hàng hơn. Các sổ thẻ chi tiết, sổ tổng hợp, chứng từ kế toán quá ít để minh họa cho bài viết.

Luận văn: “Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần nhựa Đà Nẵng” năm 2019 của tác giả Phạm Văn Nghiệm trường Đại Học Nha Trang.

Luận văn cǜng đưa ra được những giải pháp hoàn thiện cho phần hành kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh. Tác giả nhận thấy được Công ty còn đang vướng mắc một số điểm như là việc xuất phiếu bán hàng chưa đúng theo trình tự luân chuyển chứng từ. Các bộ phận bán hàng khi có yêu cầu về hàng hoá, sản phẩm thì sẽ liên lạc trực tiếp qua bộ phận kho để lấy, không có sự báo cáo qua các phòng ban quan lý đối với các trường hợp hàng gửi bán đại lý. Từ sự quan sát thực tế này, tác giả đã đưa ra đề xuất quản lý chặt chẽ hơn về quá trình luân chuyển hàng hóa, thành phẩm trong Công ty. Giúp xây dựng công tác quản lý, công tác kế toán một cách thống nhất, hiệu quả.

Dù là một đề tài được nghiên cứu khá phổ biến hiện nay, tác giả nhận thấy chưa có nghiên cứu chính thống nào về chủ đề kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh cho Công ty Cổ phần Đầu tư ECO BMC. Nhận thấy nhu cầu bức thiết trong thực tế hoạt động tại đơn vị, tác giả muốn áp dụng những kiến thức đã học trong chương trình Cao học để có thể thực hiện nghiên cứu về đề tài này cho Công ty. Đề tài do vậy đảm bảo được sự đóng góp mới vào chủ đề nghiên cứu về thực tiễn kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại các doanh nghiệp. Tác giả cǜng hy vọng những đề xuất trong luận văn có thể đóng góp cho sự phát triển của Công ty.

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

* Mục đích

Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần đầu tư ECO BMC.

* Nhiệm vụ nghiên cứu

- Hệ thống hóa các vấn đề lý luận về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp.

- Nghiên cứu thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh của Công ty Cổ phần đầu tư ECO BMC.

- Đưa ra một một số giải pháp hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần đầu tư ECO BMC.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu: Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp.

Phạm vi nghiên cứu:

+ Phạm vi không gian: Tại Công ty Cổ phần đầu tư ECO BMC.

+ Phạm vi thời gian: Năm 2019.

+ Phạm vi nội dung: Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trên góc độ kế toán tài chính và kế toán quản trị. Ở phạm vi kế toán tài chính, nghiên cứu doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ, doanh thu tài chính, thu nhập khác, giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp (QLDN), chi phí tài chính, chi phí khác, chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN). Ở góc độ kế toán quản trị nghiên cứu các nội dung xây dựng định mức chi phí, lập dự toán, cung cấp thông tin cho việc ra quyết định, phân tích mối quan hệ giữa chi phí - khối lượng - lợi nhuận.

5. Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp thu thập thông tin

+ Đối với dữ liệu sơ cấp: Để thu thập thông tin phục vụ nghiên cứu, lý luận, tác giả đã xây dựng bảng hỏi, phỏng vấn trực tiếp kế toán trưởng và các kế toán viên trong Công ty cổ phần đầu tư ECO BMC về các vấn đề xoay quanh nội dung nghiên cứu của đề tài là kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh.

+ Đối với dữ liệu thứ cấp: tác giả thu thập thông tin qua các thông tin có sẵn: niên giám thống kê, trang Google, các báo cáo tài chính (BCTC), Báo cáo tổng kết của Công ty.

- Phương pháp xử lý thông tin: Số liệu thu được từ điều tra, quan sát, phỏng vấn, ghi chép ... được tác giả tổng hợp lại xử lý thông tin

- Phương pháp tổng hợp, phân tích: đánh giá, phân tích thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại công ty, tìm ra mặt mạnh, mặt yếu và các nguyên nhân chủ quan, khách quan ... để từ đó đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại công ty cổ phần đầu tư ECO BMC.

6. Những đóng góp của đề tài nghiên cứu

Về mặt lý luận: Làm sáng tỏ thêm cơ sở lý luận về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại các doanh nghiệp theo các chuẩn mực và chế độ kế toán Việt Nam.

Về mặt thực tiễn: Trên cơ sở phân tích, đánh giá những ưu điểm và tồn tại về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần đầu tư ECO BMC. Đề tài đưa ra những giải pháp, hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh của Công ty.

7. Kết cấu luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục và các danh mục tài liệu tham khảo luận văn gồm 03 chương:

Chương 1: Lý luận chung về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp

Chương 2: Thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Đầu tư ECO BMC

Chương 3: Giải pháp hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Đầu tư ECO BMC.

Chương 1

LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP

1.1. Những vấn đề chung về doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp

1.1.1. Doanh thu và phân loại doanh thu

1.1.1.1. Khái niệm

Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam số 14 (VAS14- Doanh thu và thu nhập khác) ban hành theo quyết định số 149/2001/QĐ-BTC ngày 31/12/2001 của BTC qui định: “Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế của doanh nghiệp đã thu được trong kǶ kế toán, phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường của doanh nghiệp góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu” [2].

Như vậy, có thể hiểu bản chất của doanh thu là tổng giá trị được thực hiện do việc bán sản phẩm, hàng hóa hay cung cấp dịch vụ cho khách hàng.

Theo Thông tư 200/2014/TT-BTC ban hành ngày 22/12/2014 thì doanh thu được định nghĩa là lợi ích kinh tế thu được làm tăng vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp ngoại trừ phần đóng góp thêm của các cổ đông. Doanh thu được ghi nhận tại thời điểm giao dịch phát sinh, khi chắc chắn thu được lợi ích kinh tế, được xác định theo giá trị hợp lý của các khoản được quyền nhận, không phân biệt đã thu tiền hay sẽ thu được tiền [5].

Liên quan đến doanh thu còn có các khoản giảm trừ doanh thu gồm:

Chiết khấu thương mại: là khoản doanh nghiệp giảm bán giá niêm yết cho khách hàng mua hàng với khối lượng lớn.

Giảm giá hàng bán: là khoản giảm trừ cho người mua do hàng hóa kém phẩm chất, sai quy cách hoặc lạc hậu thị hiếu.

Giá trị hàng bán bị trả lại: là khối lượng hàng bán đã xác định là tiêu thụ bị khách hàng trả lại và từ chối thanh toán.

1.1.1.2. Phân loại doanh thu

Doanh thu chỉ được ghi nhận khi thỏa mãn đồng thời các điều kiện ghi nhận cho doanh thu bán hàng, doanh thu tiền lãi, cổ tức và lợi nhuận được chia theo quy định hiện hành, nếu không thỏa mãn thì không hạch toán vào doanh

thu.

* Phân loại doanh thu theo lĩnh vực tạo ra doanh thu (theo bản chất kinh

tế): Doanh thu được chia thành doanh thu hoạt động kinh doanh thông thường và doanh thu hoạt động tài chính, thu nhập khác.

Doanh thu hoạt động kinh doanh thông thường: là toàn bộ số tiền phải thu phát sinh trong kǶ từ việc bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp. Đối với doanh nghiệp thực hiện cung cấp dịch vụ công ích, doanh thu bao gồm cả các khoản trợ cấp của nhà nước cho doanh nghiệp khi thực hiện cung cấp dịch vụ theo nhiệm vụ nhà nước giao mà không thu đủ bù đắp chi.

Doanh thu từ hoạt động tài chính: bao gồm các khoản thu phát sinh từ tiền bản quyền, cho các bên khác sử dụng tài sản của doanh nghiệp, tiền lãi từ việc cho vay vốn, lãi tiền gửi, lãi bán hàng trả chậm, trả góp, lãi cho thuê tài chính, chênh lệch lãi do bán ngoại tệ, chênh lệch tỷ giá ngoại tệ, chênh lệch lãi chuyển nhượng vốn và lợi nhuận được chia từ việc đầu tư ra ngoài doanh nghiệp.

Thu nhập khác: bao gồm các khoản thu từ việc thanh lý, nhượng bán tài sản cố định, thu tiền bảo hiểm được bồi thường các khoản nợ phải trả nay mất chủ được ghi tăng thu nhập, thu tiền phạt khách hàng do vi phạm hợp đồng và các khoản thu khác.

* Phân loại doanh thu theo đối tượng mua hàng: theo cách phân loại này doanh thu của DN được chia thành: Doanh thu bán hàng ra ngoài (bao gồm doanh thu bán nội địa và doanh thu xuất khẩu) và doanh thu bán hàng nội bộ.

Cách phân loại này giúp cho các nhà quản trị DN biết được mức độ sinh lời của từng hoạt động theo đối tượng bán hàng từ đó có quyết định kinh doanh phù hợp.

* Phân loại doanh thu theo mối quan hệ doanh thu với chi phí và kết quả kinh doanh: Cách phân loại này doanh thu DN chia thành: Doanh thu hoà vốn, Doanh thu thua lỗ, doanh thu an toàn và có lãi. Cách phân loại này giúp cho các nhà quản trị xác định quy mô kinh doanh phù hợp, chiến lược kinh doanh của DN để đạt hiệu quả.

1.1.2. Chi phí và phân loại chi phí

1.1.2.1. Khái niệm