Bản tin đầu giờ - Kênh truyền hình thông tấn - Hiện trạng và giải pháp phát triển

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

===================

NGUYỄN THỊ THÙY NGÂN

BẢN TIN ĐẦU GIỜ - KÊNH TRUYỀN HÌNH THÔNG TẤN: HIỆN TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN

Chuyên ngành: Báo chí học Mã số: 60.32.01

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 127 trang tài liệu này.

LUẬN VĂN THẠC SĨ BÁO CHÍ

Người hướng dẫn khoa học: TS. Đặng Thị Thu Hương

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU 4

1. Tính thời sự và lý do chọn đề tài 4

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề 8

3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu 10

4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 11

5. Phương pháp nghiên cứu 11

6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn 12

7. Bố cục của luận văn 12

Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TIN VÀ BẢN TIN THỜI SỰ TRUYỀN HÌNH 13

1.1. Khái niệm 13

1.1.1. Tin tức 13

1.1.2 Bản tin thời sự 14

1.1.3 Bản tin thời sự đầu giờ 15

1.2. Vai trò của bản tin thời sự đối với truyền hình trong bối cảnh cạnh tranh thông tin 18

1.2.1. Vai trò thông tin nhanh chóng, kịp thời 18

1.2.2. Vai trò định hướng tư tưởng 21

1.2.3. Vai trò ảnh hưởng tới xã hội 22

1.3. Đặc trưng và ưu thế của bản tin đầu giờ so với các bản tin thời sự khác

..................................................................................................................... 24 1.3.1. Đặc trưng của bản tin đầu giờ ....................................................... 24

1.3.1.1 Tính thời sự 24

1.3.1.2. Lượng thông tin 25

1.3.1.3. Ngôn ngữ của bản tin đầu giờ 26

1.3.1.4. Tiêu chí thông tin rò ràng 26

1.3.1.5. Khả năng thuyết phục công chúng 27

1.3.2. So sánh bản tin đầu giờ với các bản tin thời sự khác 28

1.3.2.1. Bản tin thời sự 19h – VTV1 28

1.3.2.2. Bản tin thời sự 18h30 – H1 29

1.3.2.3. Bản tin breaking news – CNN 30

1.4. Truyền hình thông tấn và mô hình sản xuất bản tin đầu giờ 31

1.4.1. Mô hình phối hợp giữa các đơn vị thực hiện bản tin đầu giờ 32

1.4.2. Quy trình duyệt tin bài 34

1.4.2.1. Duyệt tin bài tiền kỳ 34

1.4.2.2. Duyệt tin bài hậu kỳ 36

Chương 2: ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG BẢN TIN ĐẦU GIỜ 38

- KÊNH TRUYỀN HÌNH THÔNG TẤN 38

2.1. Khảo sát số lượng và kết cấu bản tin đầu giờ 38

2.1.1. Số lượng bản tin đầu giờ 38

2.1.2. Kết cấu bản tin 40

2.1.2.1. Phân bổ nội dung 40

2.1.2.2. Thứ tự sắp xếp thông tin 41

2.2. Nội dung thông tin được thể hiện trong bản tin đầu giờ 44

2.2.1. Khối lượng thông tin 44

2.2.2. Tính nhanh nhạy của thông tin 45

2.2.3. Độ phủ quát của thông tin 47

2.3. Hình thức thông tin được thể hiện trong bản tin đầu giờ 47

2.3.1 Tin hình ảnh 48

2.3.1.1. Tin breaking news 49

2.3.1.2. Tin dẫn hiện trường 50

2.3.1.3. Tin hình hiện trường 51

2.3.1.4. Tin hình tư liệu 52

2.3.2. Tin đồ họa 53

2.3.3. Tin teletex 54

2.4. Các thể loại chính được thể hiện trong bản tin đầu giờ 55

2.4.1. Tin 55

2.4.1.1. Thông tấn xã được quyền tuyên bố 58

2.4.1.2. Tin đột xuất 58

2.4.2. Phóng sự 59

2.4.2.1. Phóng sự thời sự về sự kiện nóng bỏng 60

2.4.2.2. Phóng sự chuyên đề về những vấn đề nổi cộm 60

2.4.2.3. Phóng sự chân dung 60

2.4.3. Phỏng vấn 61

2.4.3.1. Phỏng vấn thời sự 61

2.4.3.2. Phỏng vấn có tính minh họa 62

2.4.4. Ký sự 62

2.4.4.1. Ký sự mang tính phóng sự 63

2.4.4.2. Ký sự chân dung 64

Chương 3: MỘT SỐ VẤN ĐỀ ĐẶT RA VÀ GIẢI PHÁP 67

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG, HIỆU QUẢ THÔNG TIN CỦA BẢN TIN ĐẦU GIỜ - KÊNH TRUYỀN HÌNH THÔNG TẤN 67

3.1. Đánh giá ưu, nhược điểm của Bản tin thời sự đầu giờ - Truyền hình Thông tấn 67

3.1.1. Ưu điểm của Bản tin thời sự đầu giờ - Truyền hình Thông tấn 67

3.1.1.1. Thông tin cập nhật liên tục 67

3.1.1.2. Tạo thói quen cho khán giả theo dòi thời sự qua truyền hình67

3.1.1.3. Mở ra hướng đi mới cho truyền hình Việt Nam 67

3.1.2. Nhược điểm của Bản tin thời sự đầu giờ - Truyền hình Thông tấn

................................................................................................................. 68

3.1.2.1. Nội dung chưa phong phú 68

3.1.2.2. Sắp xếp thông tin phát sóng lại chưa khoa học 70

3.1.2.3. Bản tin đầu giờ chưa lên sóng trực tiếp 71

3.2. Nguyên nhân thành công và hạn chế của Bản tin thời sự đầu giờ của Truyền hình Thông tấn 72

3.2.1. Nguyên nhân thành công của Bản tin thời sự đầu giờ 72

3.2.1.1. Xây dựng hướng đi đúng đắn 72

3.2.1.2. TTXVN là nền tảng vững chắc cho bản tin đầu giờ 73

3.2.2. Nguyên nhân hạn chế của Bản tin thời sự đầu giờ 74

3.2.2.1. Đội ngũ phóng viên chưa chuyên nghiệp 74

3.2.2.2. Mô hình sản xuất còn nhiều thiếu sót 75

3.3. Kiến nghị, giải pháp nâng cao chất lượng Bản tin đầu giờ của Truyền hình Thông tấn 75

3.3.1. Đối với công tác tổ chức sản xuất chương trình 75

3.3.1.1. Xây dựng quy trình thực hiện tin bài 75

3.3.1.2. Cung cấp đầy đủ phương tiện tác nghiệp 81

3.3.2. Đối với công tác đào tạo con người 82

3.3.2.1. Tổ chức các lơp đào tạo chuyên sâu về nghiệp vụ truyền hình

............................................................................................................. 82

3.3.2.2. Nâng cao ý thức trách nhiệm của phóng viên đối với chất

lượng chương trình 83

3.3.3. Đối với đầu tư thiết bị công nghệ 84

KẾT LUẬN 86

TÀI LIỆU THAM KHẢO 89

PHỤ LỤC 92

ĐỀ ÁN THÀNH LẬP KÊNH TRUYỀN HÌNH THÔNG TẤN 92

MỞ ĐẦU

1. Tính thời sự và lý do chọn đề tài

Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) là hãng thông tấn Quốc gia, trực thuộc Chính phủ Việt Nam và là cơ quan thông tin chính thức của Nhà nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. TTXVN là ngân hàng tin tức, liên tục cung cấp những thông tin cập nhật trong nước và quốc tế vể mọi lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa, khoa học và công nghệ.

Mục đích của TTXVN là phản ánh quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam và Nhà nước Việt Nam về những vấn đề thời sự lớn trong nước, khu vực và trên thế giới. Hiện nay, TTXVN trở thành trung tâm thông tin quốc gia tin cậy của Đảng và Nhà nước, một hãng thông tấn có uy tín trong khu vực, hướng tới xây dựng thành tập đoàn thông tấn quốc gia. TTXVN không ngừng phát triển nhiều hình thức truyền tin đa dạng: trang thông tin, báo giấy, báo điện tử…

Từ ngày 21/6/2009, hãng thông tấn Quốc gia có thêm một loại hình báo chí, đó là kênh truyền hình Thông tấn. Định vị của kênh là chuyên biệt tin tức, đặc biệt là tin tức chính luận, mang tính định hướng dư luận xã hội, tham gia thực hiện chức năng, nhiệm vụ của hãng thông tấn nhà nước của nước CHXHCN Việt Nam, theo tinh thần Nghị định 24 CP, ngày 03/3/2008, quy định chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức và hoạt động của TTXVN.

Thông qua hình thức thông tin truyền hình, Truyền hình Thông tấn thực hiện việc cung cấp liên tục thông tin thời sự trong nước và quốc tế, đối nội và đối ngoại chính thống, chuẩn xác, kịp thời nhằm tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước, đáp ứng nhu cầu thông tin của nhân dân. Bên cạnh đó, Truyền hình Thông tấn thực hiện việc ra tuyên bố bác bỏ những thông tin có dụng ý xuyên tạc về các vấn đề thời sự trong nước và quốc tế,

những thông tin không phù hợp với lợi ích quốc gia, cải chính những thông tin sai lệch với những quan điểm chính thống của Đảng và Nhà nước. Cùng với các bản tin thời sự hàng giờ, Truyền hình Thông tấn tổ chức thực hiện các chuyên mục đặc thù chính luận thông tấn như “Phản hồi”, “Lăng kính phóng viên”, “Tiêu điểm kinh tế”, “Thế giới 360”, tham gia vào công tác định hướng, điều chỉnh, bác bỏ thông tin, góp phần ổn định an ninh tư tưởng, định hướng dư luận xã hội về mọi mặt đời sống từ chính trị, ngoại giao, quốc phóng an ninh, kinh tế, văn hóa, xã hội, nghệ thuật, thể thao vv… Bên cạnh việc phát sóng, thực hiện nhiệm vụ của ngành thông tấn, truyền hình Thông tấn còn là ngân hàng tin cho các đài truyền hình từ trung ương đến địa phương.

Ngoài ra, với tư cách là đơn vị thông tin của TTXVN, Truyền hình Thông thực hiện các chuyên mục đặc thù phản ánh ý kiến chính thức về các vấn đề dư luận quan tâm, phát ngôn chính thống của các bộ, ngành, các chính khách và giới chuyên gia trong lĩnh vực chuyên môn. Đây là diễn đàn để lãnh đạo các cấp, các nhà hoạch định chiến lược, các chuyên gia lập pháp, hành pháp và tư pháp, những người có uy tín chính trị và chuyên môn đưa ra những thông tin có tính phát ngôn, chính thống trước công luận. Tính chất phát ngôn là một trong những nhiệm vụ chính trị đặc thù của TTXVN nói chung và Truyền hình Thông tấn nói riêng.

Truyền hình Thông tấn được xây dựng trên nền tảng hệ thống cơ cấu tổ chức sẵn có của TTXVN, xử lý, hình hóa phần lớn trong số thông tin do lực lượng phóng viên, biên tập viên hiện làm việc tại các đơn vị thông tin trong toàn ngành, hệ thống 90 phân xã trong và ngoài nước của TTXVN trong việc cung cấp thông tin. Từ đó, Truyền hình Thông tấn đảm bảo là một kênh thông tin vừa đa dạng, đa lĩnh vực về nội dung thời sự, vừa tiết kiệm về nhân lực.

Được xây dựng trong bối cảnh trong nước đã có nhiều kênh truyền hình, nhưng khác với các kênh tổng hợp hoặc giải trí, kênh truyền hình của TTXVN chuyên biệt về tin tức thời sự chính luận, không tham gia vào lĩnh vực giải trí, không hướng đến các chương trình như phim truyện, ca nhạc, trò chơi trên truyền hình. Điểm nhấn của truyền hình Thông tấn là 24 bản tin thời sự mỗi ngày.

Đặc biệt, ngày 06/7/2012, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành Thông tư số 09/2012/TT-BTTTT, đưa Truyền hình Thông tấn thành kênh thông tin thực hiện nhiệm vụ chính trị tuyên truyền thiết yếu quốc gia.

Tại Công văn số 555/BTTTT-PTTH&TTĐT ngày 13/03/2012 của Bộ Thông và Truyền thông gửi TTXVN, có ghi: “Kênh VNEWS với đặc thù là kênh truyền hình chuyên biệt về tin tức, địa bàn hoạt động của phóng viên rộng, khó xác định trước, yêu cầu tác nghiệp nhanh, chính xác.”

Tại Công văn số 11446/BTC-HCSN ngày 27/8/2012 của Bộ Tài chính gửi TTXVN, có ghi “ Với đặc thù của Truyền hình Thông tấn là một kênh truyền hình chuyên biệt thông tin về tất cả các lĩnh vực đời sống, trong nước và quốc tế, đối nội và đối ngoại. Trung tâm Truyền hình Thông tấn cần huy động một khối lượng rất lớn thông tin, nhân lực từ tất cả các nguồn khác nhau, từ tất cả các đơn vị thông tin báo chí trong toàn ngành TTXVN bao gồm các Ban biên tập thông tin, các Tòa soạn báo, và đặc biệt là hệ thống 90 phân xã TTXVN trong và ngoài nước. Phương thức tác nghiệp thông tin, hoạt động triển khai các nhiệm vụ của Truyền hình Thông tấn đều gắn kết, phụ thuộc tương tác, không tách rời khỏi các đơn vị thông tin, đơn vị chức năng của TTXVN. Nhân lực tham gia hoạt động truyền hình là toàn bộ lực lượng lao động báo chí và kỹ thuật của TTXVN”.

Sự ra đời của Truyền hình Thông tấn khẳng định vai trò của TTXVN trong tình hình mới theo đúng các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng và Chỉ thị

1441/CT-TTg ngày 14/9/2009 của Thủ tướng Chính phủ, phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước và đáp ứng nhu cầu thông tin của nhân dân.

Do có sự phối hợp của toàn ngành, với hơn 2000 cán bộ phóng viên, biên tập viên, vì vậy Truyền hình Thông tấn hoạt động với quy mô chuyên biệt, không thể sử dụng bất kỳ mô hình hoạt động của Đài truyền hình nào.

Truyền hình Thông tấn đã phủ sóng toàn quốc thông qua các phương thức truyền dẫn số gồm: Truyền hình cáp trên VCTV của Đài Truyền hình Việt Nam (tần số 140,25 Mhz); HCTV-BTS của Đài Phát thanh-Truyền hình Hà Nội (tần số 375,25 Mhz); HTVC của Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh (tần số 455,25Mhz); NacenComm (tần số 783, 25 Mhz) và gói cáp số SCTV của Truyền hình cáp Saigontourist; Truyền hình số vệ tinh K-Plus; Truyền hình Internet IPTV trên My TV của VNPT và ITV của FPT Telecom.** Hệ thống truyền hình cáp của các đài phát thanh truyền hình địa phương trên cả nước. Phát trực tiếp trên website vnews.vnanet.vn. Do những ưu thế về độ cập nhật tin tức, bản tin đầu giờ của kênh Truyền hình Thông tấn sau 3 năm lên sóng đã thu hút sự quan tâm theo dòi của 20 triệu người dân.

Thực hiện mục tiêu chung của toàn ngành, truyền hình Thông tấn hoạt động với hình thức lấy bản tin thời sự làm cốt lòi. Với tiêu chí “Chuẩn xác – Kịp thời – Mọi nơi – Mọi lúc”, mỗi ngày, Truyền hình Thông tấn có 24 bản tin thời sự được phát sóng vào mỗi đầu giờ, vì vậy được gọi là “bản tin đầu giờ”. Đây là một hình thức cập nhật thông tin hoàn toàn mới trong lĩnh vực truyền hình ở nước ta. Mới cả về phương thức cập nhật tin tức, mới cả về hình thức thể hiện và mới cả về bố cục bản tin. Đây là bước đệm để tiến tới mô hình thông tin breaking news như các kênh truyền hình nổi tiếng trên thế giới CNN, BBC… đang thực hiện. Tuy nhiên, để bản tin đầu giờ thực sự là điểm