Tuyên truyền học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trên sóng truyền hình địa phương các tỉnh phía Bắc hiện nay

05-CT/TW về đẩy mạnh Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, đây là chủ trương lớn của Đảng, vừa mang tính cấp bách vừa mang tính lâu dài, là mệnh lệnh từ mỗi trái tim của con người Việt Nam.

Hiện nay, trong xu thế phát triển của xã hội, truyền hình đã trở thành một phương tiện truyền thông đại chúng có khả năng truyền tải thông tin và có sức ảnh hưởng rất lớn tới đông đảo công chúng. Chính vì vậy, các chương trình truyền hình được xem là phương tiện giúp công chúng tiếp cận với thông tin mà họ cần nhanh chóng, trung thực và khách quan nhất. Sức lan tỏa của các chương trình truyền hình là đồng thời và rộng khắp, vì thế, việc đẩy mạnh các chương trình truyền hình tuyên truyền Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh để nhận được sự cộng hưởng từ cộng đồng mạnh mẽ, rộng rãi hơn là điều cần thiết. Mặt khác, quá trình tìm hiểu về đề tài, tác giả nhận thấy có một số vấn đề được đặt ra như: chủ trương của Đảng và Nhà nước cần tuyên truyền sâu rộng tư tưởng, đạo đức, phong cách của Hồ Chí Minh tới đông đảo quần chúng nhưng thực tế số lượng các chương trình truyền hình chuyên biệt về nội dung này còn ít, chưa thực sự hấp dẫn, sáng tạo và chưa nhận được quan tâm đầu tư đúng mực của các cơ quan chức năng. Điều này dẫn tới việc các chương trình chưa thu hút được sự quan tâm của công chúng trước sự cạnh tranh của hàng loạt các chương trình truyền hình nói chung và các chương trình truyền hình giải trí nói riêng.

Từ những lý do trên, tôi chọn nghiên cứu đề tài Tuyên truyền “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” trên sóng truyền hình địa phương các tỉnh phía Bắc hiện nay, để kiến giải một số giải pháp nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng các chương trình tuyên truyền về lĩnh vực này.

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài

Quá trình khảo sát, tìm hiểu tài liệu nghiên cứu về đề tài, hầu như chưa thấy có công trình nào đi sâu nghiên cứu riêng, cụ thể về vấn đề tuyên truyền

Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trên truyền hình. Tuy nhiên, có một số công trình nghiên cứu khoa học như sách, luận văn, giáo trình, bài giảng liên quan gần với đề tài, có thể tham khảo như:

* Nhóm thứ nhất: sách, giáo trình:

- Giáo trình “Cơ sở lý luận báo chí truyền thông” của PGS.TS Dương Xuân Sơn, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, 2007 và Giáo trình “Báo chí truyền hình”, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, 2009. Nội dung tập trung đề cập đến những vấn đề có tính phương pháp luận, khái niệm, phạm trù, đặc trưng, chức năng, nguyên tắc, hiệu quả, tính sáng tạo của lao động báo chí, báo chí truyền hình làm cơ sở để tìm hiểu, nghiên cứu vấn đề cụ thể trong lĩnh vực báo chí - truyền thông; hệ thống kiến thức về cơ sở lý luận báo chí - truyền thông được bổ sung và nâng cao tại chuyên đề cụ thể về báo chí.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 111 trang tài liệu này.

- Sách “Truyền hình hiện đại - Những lát cắt 2015-2016”, Bùi Chí Trung, Đinh Thị Xuân Hòa (chủ biên), NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, 2015. Nội dung tập trung thể hiện góc nhìn đa chiều về truyền hình nói chung và truyền hình hiện đại nói riêng; đặc biệt chú tâm vào nội dung truyền hình hiện đại trong tương lai. Mỗi góc nhìn được lý giải bởi những lát cắt khác nhau. Đây chính là những gợi mở, cách đặt vấn đề để mở ra niềm đam mê khám phá nghiên cứu tiếp theo của những nhà khoa học, những phóng viên và những người quan tâm đến lĩnh vực truyền hình.

- Sách “Một số xu hướng mới của báo chí truyền thông hiện đại”, Phan Văn Đến, Phan Quốc Hải, Phạm Chiến Thắng, Nguyễn Đình Hậu, NXB Thông tin và Truyền thông, Hà Nội, 2016. Nội dung cuốn sách đề cập đến một số xu hướng mới của báo chí truyền thông hiện nay, với mong muốn đem đến một cái nhìn xuyên suốt và đa diện về những xu hướng chủ đạo của báo chí truyền thông hiện đại cả trên thế giới và ở Việt Nam, cả trên lĩnh vực báo chí và truyền thông.

- Sách“Tổ chức hoạt động cơ quan báo chí: Thực tiễn và xu hướng phát triển”, Nguyễn Quang Hòa, NXB Thông tin và Truyền thông, Hà Nội, 2016. Sách cung cấp một bức tranh toàn cảnh về báo chí hiện nay, giúp người đọc hiểu rò bản chất của hoạt động báo chí và mỗi trang báo, số báo, chương trình phát thanh, truyền hình, thậm chí là một tác phẩm riêng lẻ cũng thấm đẫm mồ hôi, công sức, trí tuệ của nhiều người. Bên cạnh đó, cuốn sách còn trình bày một cách toàn diện và đầy đủ nhất về bộ máy tòa soạn của các cơ quan báo chí, bao gồm tất cả các cơ quan báo chí in, phát thanh, truyền hình, hãng tin tức, báo mạng điện tử và cả xu hướng phát triển của báo chí.

- Sách “Những nội dung cơ bản của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, Ban Tuyên giáo Trung ương, NXB Chính trị Quốc gia Sự thật, 2016. Tài liệu này được ban Tuyên giáo Trung ương biên soạn phục vụ triển khai thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Tài liệu đã nêu khái quát về nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh, đạo đức Hồ Chí Minh và phong cách Hồ Chí Minh gắn với công tác xây dựng Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ đầy đủ phẩm chất năng lực, ngăn chặn đẩy lùi suy thoái về tư tưởng…

- Tài liệu “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về phòng, chống suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”, NXB Chính trị Quốc gia Sự thật, 2017. Tài liệu được biên soạn ngắn gọn, trình bày những nội dung cơ bản quan niệm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về phòng, chống suy thoái chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” và tổ chức học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh để góp phần thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII trong các tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể, mỗi cán bộ, đảng viên và nhân dân.

* Nhóm thứ hai: các luận văn, luận án:

- Luận án tiến sĩ “Vấn đề phát triển lực lượng sản xuất ở miền núi phía Bắc nước ta hiện nay”, Nguyễn Văn Quang, Học Viện Chính trị, 2013. Luận văn đã chỉ rò khu vực miền núi mặc dù chiếm đến 3/4 diện tích tự nhiên cả nước, nhưng lại là vùng có các chỉ số phát triển thấp. Mục tiêu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa sẽ chỉ thực sự thành công khi giảm được khoảng cách phát triển giữa khu vực này với khu vực đồng bằng và thành thị. Như vậy, luận án trên giúp tác giả có thêm những kiến thức, nội dung về những đặc điểm, điều kiện kinh tế - xã hội của các tỉnh miền núi phía Bắc, tác động đến việc tuyên truyền tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh hiện nay ở 03 địa phương Hà Giang, Bắc Kạn và Cao Bằng.

- Khóa luận “Báo chí với cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” (Khảo sát báo Tuyên Quang, Đài PTTH Tuyên Quang từ tháng 3/2007 đến tháng 3/2010), Nguyễn Thị Mai Lan, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, 2010. Khóa luận đã chỉ ra các hoạt động của Đài phát thanh và truyền hình Tuyên Quang và báo Tuyên Quang trong cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ở giai đoạn từ tháng 3/2007 - 3/2010. Qua những hoạt động này, khóa luận đã đánh giá những điểm được và chưa được trong công tác tuyên truyền về cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” tại tỉnh Tuyên Quang.

- Luận văn “Chương trình truyền hình khoa giáo dành cho đồng bào dân tộc thiểu số ở Đài PTTH Bắc Kạn”, Hà Thị Ngần, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, 2015. Luận văn đã khái quát được quá trình sản xuất các chương trình truyền hình khoa giáo ở một đài địa phương phía Bắc là tỉnh Bắc Kạn. Luận nêu ra được thực trạng, đánh giá hiệu quả các chương trình khoa giáo, nêu ra những đề xuất hợp lý để gia tăng hiệu quả truyền thông với các chương trình khoa giáo cho đồng bào dân tộc thiểu số ở tỉnh Bắc Kạn. Luận văn giúp tác giả hiểu hơn về các chương trình dành cho đồng bào dân tộc

thiểu số, từ đó làm cơ sở sản xuất các chương trình tuyên truyền về học tập và làm tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh bằng tiếng dân tộc cho đồng bào dân tộc thiểu số tại địa phương.

- Luận văn “Tổ chức sản xuất chương trình truyền hình chuyên đề về biên cương, hải đảo”, Lê Thị Thanh Nhàn, Đại học khoa học Xã hội và Nhân văn, 2017. Với đề tài này, tác giả đã khai thác quá trình sản xuất những chương trình truyền hình chuyên đề biên giới, hải đảo trên truyền hình khác nhau như: truyền hình thông tấn, truyền hình quốc phòng và rất nhiều các đài truyền hình địa phương. Từ dữ liệu nghiên cứu thu được, tác giả luận văn đã phân tích những điểm mạnh và điểm yếu của quá trình xây dựng các chương trình truyền hình chuyên đề này, đồng thời, tác giả luận văn đề xuất những giải pháp để tiến hành tổ chức triển khai sản xuất chương trình trên.

- Luận văn “Nâng cao chất lượng tuyên truyền giáo dục học tập và làm theo phong cách, đạo đức Hồ Chí Minh cho cán bộ, đảng viên huyện Hà Quảng/Cao Bằng”, Mạc Văn Hoàng, Đại học sư phạm Thái Nguyên, 2018. Luận văn khai thác và chỉ ra thực tiễn của hoạt động tuyên truyền, giáo dục và học tập theo phong cách đạo đức Hồ Chí Minh cho cán bộ, đảng viên huyện Hà Quảng/Cao Bằng. Từ đó, luận văn nêu ra khá nhiều những giải pháp thiết thực để nâng cao hiệu quả của hoạt động tuyên truyền, đưa tư tưởng Hồ Chí Minh đến gần hơn nữa với cán bộ, đảng viên cũng như quần chúng nhân dân.

- Khóa luận “Công tác tuyên truyền giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ chiến sĩ quân đội nhân dân Việt Nam theo tư tưởng Hồ Chí Minh”, Phạm Thị Quỳnh Nga, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, 2014. Trong thời bình, một bộ phận cán bộ chiến sĩ trong lực lượng Quân đội nhân dân Việt Nam có tư tưởng nghỉ ngơi, ngại rèn luyện, phấn đấu xây dựng, ngại khổ, ngại khó, thiếu cảnh giác, ảnh hưởng mặt trái cơ chế thị trường dẫn đến tham ô, lãng phí, khoa trương… Do đó, luận văn đã chỉ ra thực trạng về sự tha

hóa phẩm chất đạo đức, lối sống, đồng thời nêu ra thực trạng công tác tuyên truyền, giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, chiến sĩ quân đội nhân dân Việt Nam, nhất là đề cập một số giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền giáo dục này.

Ngoài hai nhóm trên, còn có một số công trình nghiên cứu, như công văn, chỉ thị, hội thảo, bài viết, tạp chí có liên quan đến đề tài luận văn, như:

- Hội thảo khoa học “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân - Giá trị lý luận và thực tiễn đối với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay”, Học viện chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, ngày 25/01/2019. Hội thảo góp phần nghiên cứu, học tập và nhận thức sâu sắc hơn về ý nghĩa, giá trị quan trọng của tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh đối với công tác xây dựng Đảng và công tác cán bộ. Nội dung hội thảo trên giúp tác giả có thêm nhiều nội dung lý luận liên quan đến đạo đức Hồ Chí Minh. Làm cơ sở tác giả đề ra các giải pháp đối với đội ngũ phóng viên, biên tập viên khai thác nội dung này để tuyền truyền.

- Tạp chí Cộng sản, số 173 có bài viết “Giá trị thực tiễn của tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh đối với công cuộc đổi mới ở nước ta hiện nay”, 2017. Nội dung bài viết đề cập nội dung về tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh; vận dụng tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh trong thực tiễn quá trình đổi mới ở nước ta hiện nay. Nội dung trên giúp tác giả có thêm những kiến thức về tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh, từ đó vận dụng đề ra các giải pháp để tuyên truyền.

- Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị, 2016, về việc tiếp tục thực hiện đẩy mạnh Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, phát huy những kết quả đã đạt được, khắc phục những hạn chế trong việc thực hiện Chỉ thị số 03-CT/TW của Bộ Chính trị khoá XI về “Tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.

- Đề tài “Nghiên cứu đánh giá tác động của truyền thông, đề xuất giải pháp phát triển và nâng cao chất lượng công tác truyền thông phục vụ phát triển bền vững Tây Bắc” (chủ nhiệm đề tài TS.Bùi Chí Trung), Chương trình Tây Bắc, Đại học Quốc gia Hà Nội, 2016. Đề tài đã nêu ra được cơ sở lý luận, thực tiễn, vai trò, nhiệm vụ, phương thức đóng góp của truyền thông đối với việc phát triển kinh tế - xã hội bền vững của vùng Tây Bắc và truyền hình. Chỉ ra mối quan hệ giữa truyền thông và truyền hình. Đồng thời, nghiên cứu cũng chỉ ra thực trạng hoạt động truyền thông hiện nay, tác động của truyền thông trên cả nước trên cả hai phương diện tích cực và tiêu cực với vấn đề phát triển bền vững vùng Tây Bắc. Từ đó, đề xuất những giải pháp nâng cao chất lượng và hiệu quả của hoạt động truyền thông vì mục tiêu phát triển bền vững vùng Tây Bắc.

Qua tìm hiểu đánh giá tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài có thể thấy, các nghiên cứu về tuyên truyền Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trên truyền hình cũng đã được quan tâm nghiên cứu nhưng hầu như chưa có công trình nghiên cứu riêng nào đề cập một cách bài bản, đặc biệt là tuyên truyền vấn đề này ở các tỉnh phía Bắc. Trong khi đó, yêu cầu đổi mới với công tác tuyên truyền vấn đề này trên truyền hình hiện nay là cấp thiết nhằm góp phần thu hút sự quan tâm, hấp dẫn khán giả xem truyền hình. Đó chính là khoảng trống, vậy nên tôi đã lựa chọn đề tài Tuyên truyền “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” trên sóng truyền hình địa phương các tỉnh phía Bắc hiện nay, với mong muốn nghiên cứu sâu và kỹ thực trạng chất lượng công tác tuyên truyền về vấn đề này trên truyền hình hiện nay, từ đó tổng kết những kỹ năng cần có để thực hiện nội dung này tốt hơn. Trong luận văn, tác giả xin phép được kế thừa những kết quả nghiên cứu đi trước và coi đó là tiền đề lý luận và thực tiễn để triển khai đề tài nghiên cứu của mình.

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

3.1 Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở hệ thống hóa lý thuyết và thực tiễn, luận văn dựng lên một bức tranh khái quát về thực trạng, làm rò những thành công, hạn chế trong việc tuyên truyền học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trên sóng truyền hình địa phương các tỉnh miền núi phía Bắc hiện nay; từ đó kiến nghị các giải pháp phù hợp nhằm góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác tuyên truyền vấn đề này trên truyền hình đại phương các tỉnh miền núi phía Bắc trong thời gian tới.

3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu:

Để làm rò mục đích nghiên cứu nêu trên, luận văn sẽ thực hiện những nhiệm vụ cụ thể sau đây:

Thứ nhất: Nghiên cứu, hệ thống hóa cơ sở lý luận liên quan tới đề tài. Trong đó, tìm hiểu để làm rò các khái niệm liên quan như “tuyên truyền”, “tư tưởng”, “đạo đức”, “phong cách” Hồ Chí Minh, “truyền hình”; vai trò của truyền hình trong tuyên truyền chủ đề học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; các tiêu chí đánh giá chất lượng việc tuyên truyền chủ đề này trên truyền hình địa phương các tỉnh phía Bắc hiện nay.

Thứ hai: Khảo sát chất lượng các chương trình truyền hình về Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trên một số Đài truyền hình địa phương ở khu vực miền núi phía Bắc của Việt Nam. Khảo sát công chúng về mức độ hài lòng đối với các chương trình này.

Thứ ba: Đề xuất giải pháp góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả tuyên truyền chủ đề học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trên truyền hình địa phương các tỉnh phía Bắc trong thời gian tới.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

4.1. Đối tượng nghiên cứu