Đánh Giá Của Gv Và Tự Đánh Giá Của Sv Về Những Khó Khăn Khi Giải Bt Gdh

Để đánh giá hiệu quả của việc sử dụng BT GDH trong DH, chúng tôi đã sử dụng câu hỏi số 15(Phụ lục 2). Sau khi xử lí số liệu, kết quả thu được được sắp xếp theo thứ tự từ cao đến thấp như sau:

Bảng 2.14: Tự đánh giá của GV về hiệu quả của việc sử dụng BT

trong DH môn GDH

Đánh giá của GV về hiệu quả của việc

sử dụng BT GDH.

Bắc		Trung		Nam		Trung bình
X	TB	X	TB	X	TB	X	TB
SV hứng thú học tập với môn học	3.44	5	3.19	3	3.00	5	3.27	5
SV chủ động trong học tập và rèn luyện các kỹ năng nghề nghiệp.	3.00	2	3.17	2	2.25	1	2.85	2
Phát triển tính tích cực, sáng tạo trong giải quyết vấn đề của SV.	3.29	3	3.28	5	3.30	7	3.30	6
Phát triển kỹ năng học hợp tác và trình bày trước tập thể.	3.56	8	3.42	8	3.15	6	3.40	8
Phát triển kỹ năng phát hiện và giải quyết vấn đề ở sinh viên.	3.51	7	3.35	7	3.00	5	3.32	7
Tạo nên môi trường học tập tích cực	3.47	6	3.33	6	2.86	4	3.27	5
Phát triển kỹ năng sử dụng CNTT trong tổ chức tự học, thảo luận	2.89	1	3.00	1	2.50	2	2.81	1
Nâng cao nhận thức, thái độ, tình cảm với nghề nghiệp.	3.36	4	3.22	4	2.75	3	3.16	3

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 274 trang tài liệu này.

Nhận xét: Từ kết quả bảng 2.14 cho thấy: Sử dụng BT trong dạy học môn GDH đem lại nhiều hiệu quả, trong đó tập trung ở các nội dung sau: Phát triển kỹ năng học hợp tác và trình bày trước tập thể (X= 3.40), Phát triển kỹ năng phát hiện và giải quyết vấn đề ở sinh viên (X= 3.32), Phát triển tính tích cực, sáng tạo trong giải quyết vấn đề của sinh viên (X= 3.30); SV hứng thú học tập với môn học hơn, Tạo nên môi trường học tập tích cực (X= 3.27). Thực tế, giải BT Giáo dục học, SV có điều kiện vận dụng tri thức vào thực tiễn nhằm củng cố tri thức, rèn luyện các kỹ năng DH và GD, trong đó kỹ năng phát hiện và giải quyết vấn đề, kỹ năng hợp tác giữa SV – SV và kỹ năng thuyết trình được phát triển hơn cả. Giải BT GDH, giúp SV có điều kiện thể nghiệm khả năng của bản thân, SV cảm thấy hứng thú khi được tham gia thảo luận cùng bạn bè và nâng cao những hiểu biết về nghề nghiệp.

Tuy nhiên, theo đánh giá của các GV thì tính chủ động trong học tập và rèn luyện của SV chưa cao, điều này cũng hoàn toàn phù hợp với kết quả t ự đánh giá của SV về việc giải BT Giáo dục học ở bảng 2.13.

So sánh đánh giá của GV giữa 3 miền, chúng tôi nhận thấy GV miền Bắc và GV miền Trung có sự thống nhất cao hơn trong so với GV miền Nam trong các nội dung: Phát triển kỹ năng học hợp tác và trình bày trước tập thể (thứ bậc 8), Phát triển kỹ năng phát hiện và giả i quyết vấn đề ở sinh viên (thứ bậc 7), Tạo nên môi trường học tập tích cực (thứ bậc: 6), Nâng cao nhận thức, thái độ, tình cảm với nghề nghiệp (thứ bậc 4), SV chủ động trong học tập và rèn luyện các kỹ năng nghề nghiệp (thứ bậc 2).

Đối với kỹ năng sử dụng CNTT trong tổ chức tự học, thảo luận các GV ở 3 miền đều đánh giá thấp hơn cả. Chúng tôi nhận thấy, phát triển kỹ năng này ở mức độ nào phụ thuộc vào yêu cầu của mỗi BT. Nếu yêu cầu của BT là những kiến thức đơn thuần có sẵn trong giáo trình thì SV không cần sử dụng kỹ năng này. Nếu BT, chủ đề thảo luận là những v ấn đề tổng hợp, có tính thực tiễn, thì cần tăng cường sử dụng CNTT trong trình bày, báo cáo . Tuy nhiên, ở các trường Đại học hiện nay, các phương tiện dạy học hiện đại như: phương tiện nghe – nhìn (Máy chiếu phim, đèn chiếu, máy thu hình, đầu video...) và các phương tiện để thực hiện mối liên hệ ngược (máy kiểm tra kiến thức....) còn thiếu nhiều, ngoài ra GV còn chưa chú trọng yêu cầu này đối với SV, do vậy việc sử dụng kỹ năng này trong thảo luận và tự học SV còn ít thực hiện.

Tìm hiểu những khó khăn của SV trong quá trình giải các BT GDH, chúng tôi đã sử dụng câu hỏi 6 (phụ lục 1), câu 14 (Phụ lục 2). Kết quả thu được như sau:

Bảng 2.15: Đánh giá của GV và tự đánh giá của SV về những khó khăn khi giải BT GDH

ĐT

điều

tra

Các nhận định về BT	Bắc		Trung		Nam		Trung bình
Các nhận định về BT	X	TB	X	TB	X	TB	X	TB
GV	Giáo trình, TLTK ít.	3.88	1	5.18	4	2.00	2	3.70	3
	Hiểu biết thực tiễn của SV hạn chế	4.56	3	2.88	1	1.75	1	3.23	1
	Môn học khó, trừu tượng, khô khan	5.57	7	5.06	3	3.75	4	5.00	4

Hứng thú học tập môn học của sinh viên còn kém	5.62	8	5.71	6	3.50	3	5.38	5
Phương pháp giảng dạy của giáo viên còn nhiều hạn chế	7.43	10	6.71	10	4.50	5	6.57	9
GV sử dụng các BT trong dạy học không thường xuyên.	6.14	9	6.22	8	6.75	6	6.28	8
Bản thân sinh viên còn lười học, chưa coi trọng môn học	4.25	2	4.56	2	2.00	2	3.60	2
Sinh viên chưa biết cách học và giải quyết vấn đề có hiệu quả	5.56	6	5.39	5	7.00	7	5.98	6
Khả năng phát hiện và giải quyết vấn đề của sinh viên còn chậm	5.25	4	5.88	7	8.75	9	6.10	7
Thiếu thời gian làm bài tập.	5.38	5	6.62	9	10	10	6.75	10
SV	Giáo trình, tài liệu tham khảo ít.	3.92	2	2.66	1	4.52	4	3.60	3
	Hiểu biết thực tiễn của SV hạn chế	4.02	3	2.97	2	3.86	2	3.56	2
	Môn học khó, trừu tượng, khô khan	3.86	1	3.53	3	3.20	1	3.55	1
	Hứng thú học tập môn học của sinh viên còn kém	4.67	5	4.25	4	4.18	3	4.37	4
	Phương pháp giảng dạy của giáo viên còn nhiều hạn chế	6.64	9	5.58	5	5.80	8	5.99	7
	GV sử dụng các BT trong dạy học không thường xuyên.	6.57	8	5.92	6	5.57	6	6.04	8
	Bản thân sinh viên còn lười học, chưa coi trọng môn học	5.48	6	6.26	7	5.44	5	5.77	6
	Sinh viên chưa biết cách học và giải quyết vấn đề có hiệu quả	4.62	4	6.61	8	5.71	7	5.68	5
	Khả năng phát hiện và giải quyết vấn đề của sinh viên còn chậm	6.06	7	7.66	9	6.14	9	6.71	9
	Thiếu thời gian làm bài tập.	7.8	10	8.85	10	7.82	10	8.21	10

Nhận xét:

Từ kết quả bảng 2.15, chúng tôi tổng kết lại có 2 nhóm nguyên nhân cơ bản:

* Nguyên nhân khách quan:

- Giáo trình, tài liệu tham khảo ít:

Theo đánh giá của cả GV và SV, đ ây là nguyên nhân có ảnh hưởng lớn đến kết quả học tập của SV (GV, SV: xếp thứ bậc 3). Như vậy, cả GV và SV đều thống nhất cao về khó khăn này trong quá trình học tập của SV. Quan sát thực tế chúng tôi nhận thấy, hiện nay trong thư viện của các trường Đại học, nguồn tài liệu tham khảo dùng cho môn GDH không nhiều, đặc điểm các học liệu này thường là cũ, được biên soạn từ nhiều năm. Do vậy, hệ thống BT môn GDH thường lạc hậu, chưa phù hợp với thực tiễn, các BT chủ yếu là BT lý thuyết, ít BT sáng tạo. Đặc biệt, hệ thống BT rèn luyện các kỹ năng DH và GD còn hạn chế. Ngoài ra, số lượng các nguồn tài liệu mới có hạn, do vậy SV mượn về nhà là rất ít, chủ yếu SV muốn đọc tài liệu phải lên thư viện. Tuy nhiên, hiện nay các trường Đại học thực hiện đào tạo theo hệ thống tín chỉ nên thời gian học tập của SV không cố định vào m ột buổi mà thông thường, thời khoá biểu được xếp dải trong ngày như sáng 4 tiết, chiều 3 – 4 tiết. Điều này đã gây những khó khăn nhất định trong việc tổ chức tự học của SV.

- Môn học khó, trừu tượng, khô khan:

Theo đánh giá của GV và SV, GDH là môn học bao gồm nhiều khái niệm, phạm trù trừu tượng, khô khan (GV xếp thứ bậc 4, SV xếp thứ bậc 1). Tuy nhiên, theo đánh giá của GV đây không phải là nguyên nhân quan trọng nhất , nhưng đối với SV đây lại là nguyên nhân quan trọng nhất có ảnh hưởng đến hứng thú, kết q uả học tập của bản thân. Thực tế, GDH là môn mà SV chỉ được học ở trường sư phạm, với việc chuyển đổi phương thức đào tạo từ niên chế sang học chế tín chỉ, SV cần phải thay đổi phương pháp học, SV không chỉ nắm vững lý thuyết của môn học này mà còn phải biết vận dụng vào thực tiễn, rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp, do vậy họ cảm thấy khó khăn khi tiếp cận và giải quyết các nhiệm vụ học tập. Đây cũng là một thực tế đang diễn ra trong các trường sư phạm, chúng tôi nhận thấy, nếu bài kiểm tra là những nội dung lý thuyết thuần tuý, thường bắt đầu bằng những câu hỏi như nêu, trình bày thì hầu hết SV làm được . Tuy nhiên, đối với loại BT như phân tích,

chứng minh làm sáng tỏ một luận điểm nào đó hay giải quyết những tình huống xảy

ra trong DH và GD thì đa phần SV đều yếu. Nguyên nhân của hiện trạng này là SV chưa hiểu bản chất của tri thức môn học, kết hợp với phương pháp học tập chưa phù hợp, kinh nghiệm thực tiễn còn ít, do vậy việc giải quyết các tình huống của thực tiễn GD, SV gặp nhiều khó khăn.

- GV sử dụng các loại BT không thường xuyên trong dạy học: (Xếp thứ bậc: 8).

Theo đánh giá của GV và SV đây không phải là nguyên nhân chính tạo nên khó khăn trong giải các BT của SV, nhưng việc sử dụng BT trong DH không thường xuyên sẽ làm cho SV khó có điều kiện hiểu sâu bài học, các kỹ năng dạy học và GD sẽ không được rèn luyện thường xuyên.

- Phương pháp giảng dạy của GV còn hạn chế: (GV xếp thứ 9, SV xếp thứ 7)

Mặc dù nguyên nhân này ảnh hưởng thấp đến kết quả học tập của SV, nhưng qua thực tiễn chúng tôi nhận thấy việc chuyển đổi phương thức đào tạo mới đã làm cho cả giảng viên và sinh viên chưa thích ứng kịp, một bộ phận giảng viên, sinh viên chưa nhận thức đầy đủ, đúng đắn về phương thức đào tạo theo HC TC, điều này dẫn đến chậm đổi mới trong cách dạy của GV và cách học của SV. Mặt khác trình độ đội ngũ giảng viên chưa đáp ứng yêu cầu theo Quy định điều lệ đại học, vẫn còn có một số ngành đào tạo chưa đủ chuẩn giảng viên theo quy định.

Ngoài ra, sự đôn đốc, chỉ đạo công tác cố vấn học tập (CVHT) ở một số khoa, bộ môn vẫn chưa được thực hiện thường xuyên, chưa chặt chẽ. Cụ thể; một số CVHT vẫn chưa chủ động trong cập nhật thông tin về quy chế học sinh, SV, quy chế đào tạo, quy định của Nhà trường để có thể hướng dẫn, t ư vấn cho sinh viên một cách đầy đủ và chính xác; một số CVHT chưa th ực sự coi trọng vai trò của người CVHT, thực hiện nhiệm vụ chưa nhiệt tình, chưa tâm huyết .

* Nguyên nhân chủ quan:

- Hiểu biết thực tiễn của SV còn hạn chế:

Đây là một nguyên nhân quan trọng có ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả học tập môn Giáo dục học (GV xếp thứ bậc 1, SV xếp thứ bậc 2). Như vậy, theo đánh giá của GV, đây là nguyên nhân quan trọng nhất có ảnh hưởng đến kết quả học tập môn GDH của SV. Thực tế, khi giáo viên sử dụng các BT rèn luyện kỹ năng hay giải quyết các tình huống GD thì đa phần SV gặp nhiều lúng túng. Trao đổi với SV

tìm hiểu nguyên nhân chúng tôi được biết, do kinh nghiệm thực tiễn trong hoạt động nghề nghiệp của SV rất ít, mà học phần này được thực hiện vào kỳ 3 của khoá học (Học kỳ I, năm thứ 2), thời gian này SV chư a được xuống trường phổ thông kiến tập sư phạm , do vậy khi giải các BT GDH chủ yếu SV dựa trên sự hiểu biết nghề có tính chất cảm tính. Đặc biệt, đối với loại BT rút ra kết luận sư phạm thì SV tự đánh giá là khâu yếu nhất.

Như vậy, đây là một trong những nguyên nhân quan trọng có ảnh hưởng đến

kết quả bài làm môn GDH của SV. Tuy nhiên, đánh giá của GV có phần hợp lí hơn

so với tự đánh giá của SV

- Bản thân sinh viên còn lười học, chưa coi trọng môn học :

Đối với nguyên nhân này, GV xếp thứ bậc 2, SV xếp thứ bậc 6. Đối với SV, nguyên nhân này được đánh giá thấp hơn GV, điều này cũng hoàn toàn phù hợp với thực tế, vì SV luôn cho rằng yếu tố khách quan mới là nguyên nhân chủ yếu gây khó khăn cho SV trong học tập môn GDH.

Hiện nay, các trường Đại học thực hiện đào tạo theo hệ thống tín chỉ, nội dung chương trình môn học được xây dựng theo hướng tăng cường thời gian thảo luận, tự học, tự nghiên cứu. Tuy nhiên, kết quả từ bảng 2.13 cho thấy sự chủ động trong học tập, rèn nghề của SV chưa cao , hiện tượng làm BT đ ối phó với môn học vẫn còn xảy ra. Kết hợp với kết quả điều tra bảng 2.15 về hứng thú học tập với môn học của SV cho thấy đây cũng là một nguyên nhân có ảnh hưởng đến kế hoạch tự học của SV (GV xếp thứ bậc 5, SV xếp thứ bậc 4) bởi vì: Bất cứ một môn học nào, một ngành nghề nào muốn thành công thì trước tiên phải yêu thích nghề đó, môn học đó. Mức độ hứng thú học tập với môn học sẽ giúp SV chủ động và vượt khó trong học tập, tuy nhiên hiện nay cơ hội sau khi ra trường kiếm việc làm của SV ngày càng khó khăn, đặc biệt là ngành sư phạm lại càng khó khăn hơn. Do vậy, việc chưa yên tâm với nghề đã lựa chọn đã ảnh hưởng đến động cơ, thái độ và hứng thú học tập của SV trong quá trình học tập tại các trường sư phạm. .

- Sinh viên chưa biết cách học và giải quyết vấn đề có hiệu quả

Đây cũng là một nguyên nhân quan trọng mà qua kết quả đánh giá của GV và tự đánh giá của SV (GV xếp thứ bậc 6, SV xếp thứ bậc 5) kết hợp với tổng kết kinh nghiệm GD cho thấy phương pháp học của SV với môn GDH chưa tốt, việc phát hiện và giải quyết vấn đề của SV còn chậm, thậm chí cả khi có GV hướng dẫn thì SV vẫn còn gặp nhiều lúng túng. Nguyên nhân của hiện tượng trên phần nhiều do thiếu vốn sống, vốn kinh nghiệm thực tiễn..

Ngoài ra, trong một vài năm trở lại đây, chúng tôi nhận thấy học sinh đăn g

ký thi vào các trường kinh tế, trường y đông…., tỷ lệ học sinh giỏi thi vào các trường sư phạm ng ày càng ít, điểm chuẩn đầu vào một số ngành của trường sư phạm thấp, thậm chí một số ngành lấy bằ ng điểm sàn do Bộ Giáo dục qui định . Chúng tôi cho rằng với kết quả đầu vào thấp như vậy SV sẽ gặp những khó khăn

nhất định trong học tập, rèn nghề cũng như ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo đội

ngũ GV trong tương lai.

Các nguyên nhân còn lại cũng có những ảnh hưởng nhất đị nh nhưng mức độ thống nhất giữa các miền Bắc – Trung – Nam chưa thực sự cao. Sự khác nhau trong đánh giá giữa các miền còn phụ thuộc vào chương trình môn học, đặc điểm ngành đào tạo, năng lực nhận thức của SV và các điều kiện tổ chức thực hiện (môi trường, các nguồn tài liệu…).

Đánh giá chung: Từ kết quả bảng 2.15 cho thấy, kết quả học tập môn GDH chưa cao do nhiều nguyên nhân trong đó có cả nguyên nhân chủ quan và nguyên nhân khách quan, giữa các nguyên nhân này đều có mối liên hệ, ảnh hưởng lẫn nhau, song tập trung nhiều ở nguyên nhân chủ quan. Giải quyết tốt các nguyên nhân trên góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn học, hình thành ở SV sự chủ động trong tổ chức tự học và rèn luyện các kỹ năng nghề nghiệp.

Kết luận chương 2

Qua tiến hành điều tra, khảo sát thực tiễn vấn đề thiết kế và sử dụng BT nói chung, BT GDH nói riêng trong DH ở GV và SV của 3 miền (Bắc, Trung, Nam), chúng tôi rút ra một số kết luận sau:

1. Đa số GV và SV có sự thống nhất cao khi đánh giá sự cần thiết của việc sử dụng BT trong dạy học, trong đó GV có xu hướng đánh giá sự cần thiết có tính tập trung hơn so với SV. Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận nhỏ SV do nhận thức chưa đầy đủ về môn học, họ cho rằng việc sử dụng BT trong dạy học môn GDH không cần thiết. Vì vậy, GV cần trang bị cho SV những hiểu biết đúng đắn về tầm quan trọng của việc sử dụng BT trong DH, giúp SV chủ động trong học tập, nâng cao chất lượng GD - ĐT ở các trường ĐH.

2. Đánh giá về ý nghĩa của việc giải BT Giáo dục học, hầu hết GV và SV cho rằng: Giải BT GDH mang lại nhiều ý nghĩa, trong đó tập trung ở các ý nghĩa sau: Củng cố tri thức của môn học, Bồi dưỡng hứng thú học tập với môn học, Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn GDH, Rèn luyện năng lực sáng tạo và khả năng làm việc độc lập, Rèn luyện KN xử lí các tình huống trong DH và giáo dục , trong đó kết quả đánh giá của giảng viên tập trung hơn, không có sự chênh lệch nhiều trong điểm trung bình so với SV.

3. Để thiết kế các BT, GV sử dụng nhiều nguồn thông tin, trong đó tập trung chủ yếu ở các nguồn thông tin: Giáo trình môn học, tự xây dựng BT, thông qua tổng kết kinh nghiệm GD của các GVCN ở các trường phổ thông.

Đối với SV, để giải các BT GDH, SV đã tiến hành nghiên cứu: giáo trình môn học, thảo luận nhóm, tìm kiếm thông tin trên mạng và tự giải quyết vấn đề . Qua đó, phát triển ở SV kỹ năng học hợp tác và trình bày trước tập thể , phát triển tính tích cực, sáng tạo trong giải quyết vấn đề, bồi dưỡng hứng thú học tập với môn học, tạo nên môi trường học tập tích cực…

Tuy nhiên, sự chủ động trong học tập, rèn luyện tay nghề của SV chưa tốt, SV thực hiện các BT chủ yếu khi GV yêu cầu hoặc khi chuẩn bị cho các kỳ thi, các hoạt động mà SV sẽ phải trực tiếp làm, quá trình rèn luyện các KN nghề nghiệp chưa được thực hiện thường xuyên. Vì vậy, trong quá trình KTSP, TTSP sinh viên thường bộc lộ rõ những yếu kém của bản thân về kết quả rèn luyện 1 số kỹ năng như: KN giao tiếp, KN xử lý tình huống, KN diễn giảng, kỹ năng tổ chức các hoạt động tập thể…

4. Tìm hiểu nguyên nhân của thực trạng trên, chúng tôi nhận thấy có cả những nguyên nhân chủ quan và khách quan cơ bả n có ảnh hưởng đến kết quả học tập môn GDH, trong đó những nguyên nhân: Hiểu biết thực tiễn của SV còn hạn chế, bản thân SV còn lười học, chưa coi trọng môn học, sinh viên chưa biết cách học và giải quyết vấn đề có hiệu quả là những nguyên nhân chủ quan đư ợc GV và SV của 3 miền (Bắc – Trung – Nam) đánh giá là những nguyên nhân có ảnh hưởng lớn đến kết quả học tập môn GDH. Ngoài ra, một số nguyên nhân khách quan như: Môn học khó, trừu tượng, khô khan; Giáo trình, tài liệu tham khảo ít cũng có ảnh hưởng đến hứng thú học tập môn GDH của SV.

5. Việc áp dụng phương thức đào tạo mới trong các trường Đại học thực sự là một thách thức đối với GV và SV trong nhà trường, do phải thay đổi về thời gian giảng dạy, thay đổi về PPDH, kiểm tra đánh giá, đặc biệt là do kết c ấu tổ chức lớp học, bố trí thời gian học tâp có nhiều thay đổi so với đào tạo theo niên chế. M ặc dù các lớp theo niên khoá, nhưng SV liên kết lỏng lẻo với nhau thông qua việc học chung giữa các lớp ở một số học phần, đây cũng là những khó khăn đối với GV trong việc tổ chức quản lý lớp học. Ngoài ra, việc đánh giá kết quả học tập môn học của SV có phần còn chưa chặt chẽ, điểm quá trình, điểm giữa kỳ của SV cao, nhưng