Phân Công Và Hợp Tác Lao Động Tại Xưởng Sản Xuất

Khối phòng ban có xu thế giảm tỷ lệ trong tổng số lao động của công ty. Một số bộ phận như Hành chính - Nhân sự, Phòng Kế toán tài chính do bố trí lại hợp lý công việc, sử dụng các phần mềm chuyên dụng, sắp xếp các quy trình một cách khoa học, nên có thể cắt giảm một số nhân sự hoặc hạn chế việc tuyển dụng thêm. Do phương thức bán hàng của công ty cũng có sự thay đổi nên Phòng kinh doanh và xuất nhập khẩu cũng không cần tuyển thêm nhiều lao động, mặc dù khối lượng công việc tăng cao. Điều này phù hợp với định hướng phát triển của công ty trong thời gian qua và những năm tiếp theo. Công ty định hướng nâng cao năng suất lao động và hiệu quả công việc của cán bộ nhân viên để gia tăng thu nhập của người lao động và lợi nhuận của công ty, hướng tới phát triển theo chiều sâu.

Sau khi hoàn thành công việc tuyển dụng, lao động được tuyển sẽ được bố trí vào các phòng chức năng, các bộ phận và xưởng sản xuất của công ty đang có nhu cầu sử dụng. Các trưởng phòng, trưởng bộ phận, quản đốc phân xưởng, sẽ phân công công việc cụ thể và phân công người có kinh nghiệm hướng dẫn, kèm cặp lao động mới để làm quen với công việc và từng bước nâng cao nghiệp vụ của người lao động. Bên cạnh việc phân công công việc một cách chuyên môn hóa cho người lao động, các trưởng phòng, trưởng bộ phận, quản đốc phân xưởng cũng có sự luân chuyển công việc giữa các nhân viên trong bộ phận của mình để cho các nhân viên có thể có được những hiểu biết cơ bản về công việc của những nhân viên khác trong bộ phận để có thể hỗ trợ nhau khi có tình huống bất thường; đồng thời cũng có thể giảm sự nhàm chán trong công việc, tăng sự năng động của người lao động trong công việc và có thể phát hiện ra các lao động phù hợp hơn cho từng vị trí công việc. Mặc dù đã có nhiều kết quả tốt nhưng công tác bố trí, sử dụng lao động ở Công ty cổ phần Luxdecor Việt Nam vẫn còn một số bất cập. Một số cán bộ nhân viên của các phòng ban, bộ phận, cán bộ chuyên trách chưa được bố trí đúng với chuyên môn nghiệp vụ được đào tạo, chẳng hạn như: phòng Tổ chức - Hành chính cán bộ phụ trách tốt nghiệp ngành Kỹ thuật hoặc phòng Kinh doanh hầu hết nhân viên và cả cán bộ quản lý đều là cử nhân và cao đẳng kế toán… Việc này có nguyên nhân từ quá trình tuyển dụng và luân chuyển cán bộ trong công ty, mặc dù hiện nay các cán bộ nhân viên đã được đào tạo và đào tạo lại để đáp ứng được các yêu cầu của công việc đảm nhiệm, và đều có nguyện vọng tiếp tục công việc. Tuy nhiên, việc bố trí và sử dụng lao động như vậy cũng có phần làm cho một bộ phận nhân

viên chưa phát huy được hết các năng lực và kiến thức được đào tạo, không đảm nhiệm được về lâu dài các công việc đang được phân công, và làm giảm hiệu quả sử dụng lao động của công ty.

2.2.1.1. Phân công và hợp tác lao động tại xưởng sản xuất

Xưởng sản xuất là bộ phận chiếm số lượng lớn lao động của công ty, có vị trí làm việc ở cách xa với các bộ phận còn lại. Bộ phận này giữ vai trò rất quan trọng trong việc đảm bảo ổn định sản xuất, đảm bảo cung cấp đúng, đủ và kịp thời các sản phẩm đạt chất lượng cho hệ thống bán hàng của công ty. Yêu cầu chung của sự phân công và hợp tác lao động ở xưởng sản xuất là phải đảm bảo sử dụng hợp lý, tiết kiệm sức lao động, phát huy được tính chủ động và năng lực của mỗi công nhân, tạo điều kiện duy trì và nâng cao khả năng làm việc lâu dài cũng như sự hứng thú của người lao động, đồng thời đảm bảo sử dụng có hiệu quả các nguồn vật chất kỹ thuật như máy móc thiết bị, vật tư trong quá trình sản xuất của công ty.

Xét trên bình diện toàn bộ công ty, thì có sự phân công lao động theo tính chất hoạt động (tạo ra cơ cấu lao động cân đối giữa lao động quản trị và lao động sản xuất), phân công lao động theo chức năng (chức năng tiêu thụ, chức năng sản xuất, chức năng mua sắm và dự trữ, chức năng tài chính, chức năng tính toán và chức năng quản trị doanh nghiệp). Đối với xưởng sản xuất của Công ty thì chủ yếu sử dụng hai hình thức phân công lao động sau:

- Phân công lao động theo nghề và theo độ phức tạp của công việc

Ở xưởng sản xuất có 2 phân xưởng quan trọng là phân xưởng cắt và phân xưởng may, ngoài ra là phân xưởng lắp ráp, hoàn thiện. Các phân xưởng này có tính chất công việc và sử dụng thiết bị, công nghệ rất khác nhau. Việc phân công lao động theo các phân xưởng theo hình thức này tạo ra tính chuyên môn hóa cao ở người lao động: bộ phận cắt chỉ chuyên dùng các thiết bị và máy cắt vải; bộ phận may chỉ chuyên sử dung các máy may công nghiệp để may; bộ phận lắp ráp hoàn thiện cho ra sản phẩm cuối cùng. Khi có các đơn hàng từ Phòng kinh doanh chuyển xuống, Quản đốc xưởng sản xuất sẽ tiếp nhận và chuyển cho bộ phận Kho để chuẩn bị các nguyên vật liệu, rồi chuyển cho phân xưởng cắt. Phân xưởng cắt sau khi xong thành phẩm sẽ chuyển cho phân xưởng may. Phân xưởng máy tiếp tục các công đoạn cần thiết sau đó chuyển sang cho phân xưởng lắp ráp hoàn thiện. Phân xưởng

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 138 trang tài liệu này.

lắp ráp hoàn thiện nhận thành phẩm từ phân xưởng may và phụ kiện từ bộ phận kho, sẽ lắp ráp để có sản phẩm hoàn thiện cuối cùng, chuyển cho bộ phận kiểm tra chất lượng sản phẩm và đóng gói sản phẩm.

- Phân công lao động theo độ phức tạp của công việc

Bên cạnh đó ở xưởng sản xuất còn có sự phân công lao động theo tính chất phức tạp, dựa vào độ phức tạp của từng công việc mà phân công, lao động sẽ đảm nhận công việc thành các cấp độ phức tạp khác nhau. Cùng trong phân xưởng cắt và phân xưởng may, nhưng đều được chia thành các tổ (nhóm) khác nhau, tương ứng với trình độ chuyên môn, kỹ năng tay nghề tương ứng khác nhau. Tùy thuộc vào mức độ phức tạp của các sản phẩm trong từng đơn hàng, từng lô hàng, mà quản đốc phân xưởng quyết định giao cho tổ nhóm nào thực hiện, để đảm bảo các yêu cầu về mặt kỹ thuật, thẩm mĩ và công năng của sản phẩm.

Ngoài ra, với một số đối tượng lao động ở xưởng sản xuất ngoài lao động ở 3 phân xưởng chính tham gia trong quá trình sản xuất ra các sản phẩm, công ty áp dụng việc phân công để hoàn thành từng loại công việc. Hình thức phân công này chủ yếu dựa vào kết quả phân tích công việc thông qua bảng mô tả từng công việc nhằm quy định những nhiệm vụ, trách nhiệm và những vấn đề có liên quan đến một công việc cụ thể.

Cùng với việc phân công lao động theo các hình thức trên, để đảm bảo hoàn thành các công việc ở xưởng sản xuất đòi hỏi có sự phối hợp giữa những bộ phận theo các hình thức hợp tác lao động. Ở xưởng sản xuất của công ty chủ yếu người lao động hợp tác theo không gian. Thực ra có nhiều hình thức hợp tác lao động theo không gian, gồm các hình thức hợp tác giữa các phân xưởng chuyên môn hoá, hợp tác giữa các ngành, các bộ phận chuyên môn trong cùng một doanh nghiệp, giữa các lao động trong một tổ sản xuất. Ở xưởng sản xuất của công ty, chủ yếu có sự hợp tác giữa những người lao động trong một tổ sản xuất. Tổ sản xuất là hình thức tổ chức lao động tập thể gồm một số người lao động cùng thực hiện nhiệm vụ sản xuất chung và cùng chịu trách nhiệm về kết quả cuối cùng của tổ. Như phần trên đã trình bày, trong các phân xưởng có chia ra các tổ với trình độ chuyên môn kỹ thuật và tay nghề khác nhau, để đáp ứng mức độ công việc khác nhau, người lao động trong cùng tổ thực hiện nhiệm vụ có quy trình công nghệ giống nhau và yêu cầu về

chuyên môn tay nghề như nhau. Họ có cùng chung quyền lợi khi hoàn thành các công việc khoán định mức theo tổ, nên cần có sự hợp tác giúp đỡ nhau để hoàn thành tốt công việc chung.

Trong tổ chức tổ lao động, công ty đã chú ý đến việc xây dựng văn hóa nhóm cũng như các hình thức tự quản trị nhằm làm cho tổ lao động thực sự đáp ứng được đòi hỏi về nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần của người lao động, làm cho người lao động thực sự gắn bó với nhau trong tổ lao động. Để có cơ sở để thực hiện tốt phân công và hợp tác lao động ở xưởng sản xuất đòi hỏi công ty phải có hệ thống định mức lao động và xếp bậc công việc.

2.2.1.2. Phân công và hợp tác lao động trong bộ máy quản trị công ty

Lãnh đạo Công ty cổ phần Luxdecor Việt Nam gồm có Hội đồng quản trị và Ban Giám đốc công ty. Hội đồng quản trị quyết định mọi vấn đề liên quan đến mục đích, quyền lợi của công ty. Ban Giám đốc công ty chịu trách điều hành mọi hoạt động chung của Công ty, chịu sự giám sát cũng như chịu trách nhiệm trước Hội đồng quản trị. Ban Giám đốc công ty có Giám đốc và 2 Phó giám đốc.

Giám đốc có trách nhiệm đảm bảo mọi hoạt động sản xuất kinh doanh hàng ngày của công ty theo đúng các kế hoạch và chỉ đạo đã được Hội đồng quản trị thông qua. Các Phó giám đốc là người giúp việc cho giám đốc, điều hành những vấn đề liên quan đến lĩnh vực được phân công và chịu trách nhiệm trước Giám đốc trong lĩnh vực của mình. Các Phó giám đốc là người trực tiếp điều hành các phòng ban chức năng, đồng thời có trách nhiệm báo cáo với Giám đốc những vấn đề phát sinh trong lĩnh vực mình phụ trách để tìm giải pháp xử lý.

Sự phân công lao động đối với hai Phó giám đốc thể hiện rất rõ tính chất phân công theo không gian. Phó Giám đốc thứ nhất phụ trách 03 phòng: Tổ chức - Hành chính, Kế toán - Tài chính và phòng Kinh doanh - Xuất nhập khẩu. Các phòng này được bố trí làm việc tại tòa nhà văn phòng của công ty; và hầu hết đều là bộ phận lao động gián tiếp. Phó Giám đốc thứ hai phụ trách 03 đơn vị, được bố trí làm việc tại khu sản xuất của Công ty nằm trong khu công nghiệp, gồm có: Xưởng sản xuất; phòng Kỹ thuật - Nghiên cứu phát triển; Phòng KCS và bảo hành. Hầu hết người lao động ở đây là lao động trực tiếp và gắn với việc sản xuất sản phẩm. Việc phân chia nhiệm vụ của 2 Phó giám đốc như vậy rất thuận tiện cho việc quản lý, điều

hành công việc, đảm bảo cho việc giải quyết nhanh các tình huống phát sinh để hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty luôn được ổn định và hiệu quả; vì các bộ phận được phân công phụ trách của các phó giám đốc vừa có sự tương đồng về chuyên môn, vừa có sự gần gũi về mặt không gian

Trách nhiệm của các Phó giám đốc tương đối độc lập trong lĩnh vực được phân công phụ trách nhưng cần phải có sự hợp tác và kết hợp chặt chẽ với nhau để đảm bảo cho sự vận hành trơn tru của toàn bộ hệ thống sản xuất kinh doanh của công ty. Các bộ phận phòng ban của công ty có nhiệm vụ và chức năng liên quan chặt chẽ tới các bộ phận khác và ảnh hưởng tới toàn bộ hệ thống, do đó những người phụ trách của các phòng, ban, bộ phận cũng phải có sự phối hợp thật tốt với nhau. Khi có vấn đề phát sinh ở từng mảng nhiệm vụ được phân công phụ trách, vượt quá thẩm quyền của mình, các Phó giám đốc phải báo cáo ngay cho Giám đốc để được sự chỉ đạo và phối hợp xử lý.

Qua các phân tích ở trên, ta thấy việc phân công và hợp tác lao động đang được thực hiện tương đối khoa học và hợp lý ở cả bộ phận Xưởng sản xuất và bộ máy quản trị của công ty, giúp cho công ty đạt được kết quả tốt trong hoạt động sản xuất và kinh doanh những năm vừa qua, và là cơ sở cho sự phát triển ổn định trong thời gian sắp tới. Tuy nhiên, để đạt được điều này thì công tác tổ chức phục vụ tại nơi làm việc của người lao động cũng là yếu tố rất quan trọng. Ta sẽ xem xét về thực trạng vấn đề này ở công ty cổ phần Luxdecor Việt Nam.

2.2.2. Thực trạng tổ chức phục vụ nơi làm việc cho người lao động

2.2.2.1. Đối với người lao động gián tiếp

Điều kiện lao động có tác động rất lớn đến động lực làm việc, đến quá trình làm việc và hiệu quả làm việc của NLĐ. Đây là một yếu tố quan trọng trong việc tạo động lực, kích thích người lao động làm việc. Nó còn ảnh hưởng đến sức khỏe, khả năng làm việc và tinh thần của NLĐ. Nhận thấy được tầm quan trọng của vấn đề này, ban lãnh đạo Công ty cổ phần Luxdecor Việt Nam luôn chú trọng và đầu tư xây dựng, trang bị và nâng cấp để người lao động có được điều kiện làm việc tốt nhất trong khả năng có thể của công ty.

Các phòng ban chức năng của Công ty làm việc tại tòa nhà văn phòng được trang bị khá đầy đủ trang thiết bị như: thang máy, hầm để xe, điều hòa nhiệt độ,

máy tính, máy photocopy, máy in, máy điện thoại, máy fax, máy chiếu, hệ thống mạng… Nhân viên của các phòng Ban ngoài làm việc trực tiếp với nhau còn có thể sử dụng phần mềm nội bộ của công ty để chuyển tải thông tin và phối hợp công việc, đặc biệt là với bộ phận Xưởng sản xuất vì được bố trí ở khác khu vực.

Hàng ngày, tại các văn phòng và nơi làm việc đều có nhân viên đến dọn vệ sinh sạch sẽ, gọn gàng; có bảo vệ trông xe và giữ gìn an ninh. Với thời gian nghỉ trưa khá ngắn, hầu hết nhân viên nhà đều khá xa, nên người lao động thường ở lại ăn rồi nghỉ trưa tại Công ty. Ở tòa nhà văn phòng và xưởng sản xuất Công ty đều có căng tin, nhà ăn sạch sẽ và phục vụ ăn uống nghỉ ngơi cho NLĐ, suất ăn trưa công ty đặt đơn vị cung cấp có uy tín ở bên ngoài đưa đến.

2.2.2.2. Đối với người lao động trực tiếp

Tổ chức phục vụ nơi làm việc bao gồm 3 nội dung chủ yếu là thiết kế nơi làm việc, trang trí và bố trí nơi làm việc, cung cấp những vật liệu cần thiết để tiến hành công việc hay nói khác đi tổ chức phục vụ nơi làm việc là cung cấp các điều kiện vật chất và tinh thần như nguyên vật liệu, phục vụ vận chuyển, vệ sinh… để đảm bảo cho quá trình sản xuất được diễn ra liên tục và tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình lao động của người công nhân. Vì thế tổ chức phục vụ nơi làm việc là điều kiện không thể thiếu được của bất kỳ một quá trình sản xuất nào. Nếu hoạt động này được tiến hành chu đáo sẽ cho phép người công nhân sử dụng tốt thời gian lao động và công suất của máy móc thiết bị, góp phần cải tiến các phương pháp lao động và đẩy mạnh thi đua trong sản xuất, hỗ trợ đắc lực cho việc thực hiện các mức đã đề ra của người lao động.

Các phòng ban và bộ phận xưởng sản xuất làm việc ở khu vực sản xuất cũng có điều kiện làm việc tốt. Xưởng sản xuất được trang bị hệ thống máy móc, dây chuyền thiết bị may, cắt, dập, đóng gói…khá hiện đại so với các công ty cùng lĩnh vực. Nhà xưởng được xây dựng kiên cố, thoáng mát, đủ ánh sáng, bố trí trang thiết bị một cách khoa học, thuận tiện cho việc phối hợp công việc giữa các công đoạn sản xuất. Các thiết bị phòng cháy chữa cháy được trang bị rất đầy đủ. Các phòng ban làm việc trực tiếp trong khu vực xưởng sản xuất cũng được trang bị đầy đủ máy móc và phương tiện làm việc hiện đại và liên hệ chặt chẽ với các phòng ban khác qua hệ thống mạng và phần mềm nội bộ của công ty. Các kế hoạch sản xuất được

chuyển thẳng từ phòng Kinh doanh xuống cho Xưởng sản xuất, và ngược lại thông tin về thành phẩm hoàn thiện cũng được chuyển từ xưởng lên cho phòng kinh doanh qua hệ thống phần mềm.

Vấn đề an toàn lao động, phòng chống cháy nổ được lãnh đạo công ty đặc biệt quan tâm và nhất là vệ sinh công nghiệp luôn được đảm bảo, đội ngũ làm công tác vệ sinh luôn hoàn thành nhiệm vụ được giao. Công ty đã trang bị đầy đủ các phương tiện bảo hộ cho người lao động. Tuy nhiên do chưa có quy chế chặt chẽ và giám sát đầy đủ nên tình trạng không tuân thủ các quy định an toàn lao động cũng như sử dụng đồ bảo hộ lao động vẫn còn xảy ra.

Mức độ hợp lý trong sản xuất và tổ chức lao động có ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả của người lao động trong sản xuất. Muốn cho người lao động hoàn thành định mức lao động và nâng cao năng suất lao động thì công tác tổ chức và phục vụ nơi làm việc phải được bố trí và thực hiện tốt. Bởi vì tổ chức và phục vụ tốt nơi làm việc sẽ tạo điều kiện cho người lao động tiết kiệm được thời gian nhờ hạn chế được những thao tác thừa, không hợp lý, giảm thời gian lãng phí, tập trung thời gian tác nghiệp trên sản phẩm để không những hoàn thành định mức mà còn có thể vượt định mức.

Việc phục vụ chuẩn bị sản xuất, phục vụ vận chuyển bốc dỡ, phục vụ kiểm tra nghiệm thu sản phẩm còn ít nhiều chưa hợp lý. Trong quá trình lao động công nhân vẫn phải xuống khu vực cắt để nhận bán thành phẩm về may. Bởi khâu phục vụ chưa tốt, người phục vụ không thường xuyên theo dõi xem lúc nào thì công nhân may hết số lượng bán thành phẩm ban đầu do họ mang đến lúc đầu ca sản xuất cho nên khi hết công nhân thường phải đi lấy bán thành phẩm. Sở dĩ có việc này là do công ty có quy định yêu cầu người phục vụ phải cung cấp đầy đủ số lượng bán thành phẩm theo kế hoạch sản xuất cho công nhân sản xuất của từng ca làm việc tuy nhiên không có quy định rõ ràng về thời gian yêu cầu lúc nào thì phải cung cấp, công ty không quy định thời gian vì mỗi mã hàng thì lượng bán thành phẩm là khác nhau, tốc độ sản xuất khác nhau. Do vậy thời giờ cung cấp nguyên vật liệu chủ yếu là do người phục vụ tự điều chỉnh và họ thường hay ước chừng khoảng thời gian nào thì sẽ hết nguyên vật liệu để mang đến. Nhưng việc này mang tính ước đoán nên nhiều lúc công nhân phải tự xuống lấy bán thành phẩm phục vụ cho việc sản

xuất ở khâu công việc của mình.

Tại bộ phận KCS (được bố trí trong khu vực xưởng sản xuất) sản phẩm sẽ được kiểm tra. Nếu sản phẩm có sai hỏng hoặc không đạt yêu cầu ở bộ phận nào thì bộ phận KCS sẽ dùng hệ thống loa nội bộ yêu cầu người công nhân ở bộ phận đó lên nhận sản phẩm về sửa lại mà không có người phục vụ mang xuống cho họ. Điều đó cũng sẽ gây ra sự lãng phí về thời gian tập trung dành cho sản xuất của người công nhân.

Như vậy Công ty cổ phần Luxdecor Việt Nam đã trang bị cơ sở vật chất, trang thiết bị và các điều kiện làm việc đầy đủ, an toàn và tương đối hiện đại cho người lao động cả ở bộ phận lao động trực tiếp và lao động gián tiếp. Công tác phục vụ tại nơi làm việc đã được chú trọng để người lao động có điều kiện làm việc thuận tiện nhất để các hoạt động sản xuất, kinh doanh và quản trị doanh nghiệp của người lao động đạt hiệu quả cao nhất. Tuy vậy vẫn còn một số điểm cần xem xét thêm và điều chỉnh để quá trình phục vụ được hoàn thiện hơn.

2.2.3. Thực trạng xây dựng và sử dụng các định mức lao động

Định mức lao động là việc xác định các hao phí lao động cần thiết để hoàn thành một công việc, bước công việc hoặc sản xuất ra một đơn vị sản phẩm trong điều kiện tổ chức kĩ thuật nhất định đối với người lao động có trình độ lành nghề và mức độ thành thạo công việc phù hợp với yêu cầu của công việc, của sản xuất. Nó được biểu hiện dưới các hình thức: định mức thời gian, định mức sản lượng, định mức phục vụ. Định mức lao động thường được xây dựng theo các phương pháp truyền thống như phương pháp thống kê - kinh nghiệm; phương pháp phân tích (chụp ảnh ngày lao động, bấm giờ hoặc tính toán phân tích căn cứ vào các công thức kĩ thuật)…

Công ty cổ phần Luxdecor Việt Nam có phương thức kinh doanh chủ yếu là ký hợp đồng cung cấp sản phẩm rèm mành cho khách hàng là các đại lý, các chủ đầu tư, các nhà thiết kế, sau đó nhập khẩu theo yêu cầu hoặc sử dụng các nguyên vật liệu, phụ kiện đang có sẵn tổ chức sản xuất thành sản phẩm sau đó giao cho khách hàng. Theo phương thức này thì khi ký kết hợp đồng thì công ty mới tiến hành sản xuất. Bên cạnh đó, danh mục sản phẩm của công ty liên tục được bổ sung, các sản phẩm thường xuyên được cải tiến, sửa đổi, hoàn thiện để đáp ứng nhu cầu