Quản lý di tích lịch sử - văn hóa ở huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGHỆ THUẬT TRUNG ƯƠNG

VŨ VĂN HƯNG

QUẢN LÝ DI TÍCH LỊCH SỬ - VĂN HÓA Ở HUYỆN NINH GIANG, TỈNH HẢI DƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ VĂN HÓA Khóa 6 (2016 - 2018)

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 159 trang tài liệu này.

Hà Nội, 2018

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGHỆ THUẬT TRUNG ƯƠNG

VŨ VĂN HƯNG

QUẢN LÝ DI TÍCH LỊCH SỬ - VĂN HÓA Ở HUYỆN NINH GIANG, TỈNH HẢI DƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Chuyên ngành: QUẢN LÝ VĂN HÓA Mã số: 8319042

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Trần Đức Ngôn

Hà Nội, 2018

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn Thạc sĩ: Quản lý di tích lịch sử - văn hóa ở huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dươnglà kết quả nghiên cứu của riêng tôi. Các trích dẫn, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực, có xuất xứ và được ghi rõ nguồn gốc cũng như trong phần tài liệu tham khảo.

Hà Nội, ngày 25 tháng 01 năm 2019

Tác giả

Vũ Văn Hưng

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

BQL Ban quản lý

DSVH Di sản văn hóa DSVHVT Di sản văn hóa vật thể DTLS-VH Di tích lịch sử - văn hoá DTQGĐB Di tích quốc gia đặc biệt LDSVH Luật di sản văn hóa QLDSVH Quản lý di sản văn hóa QLDT Quản lý di tích

QLVH Quản lý văn hóa

SVHTTDL Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch UBND Uỷ ban nhân dân

VH&TT Văn hoá và Thông tin

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU 1

Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ QUẢN LÝ DI TÍCH LỊCH SỬ - VĂN HOÁ VÀ TỔNG QUAN VỀ DI TÍCH LỊCH SỬ - VĂN HÓA

Ở HUYỆN NINH GIANG 10

1.1. Những vấn đề chung về quản lý di tích lịch sử - văn hóa 10

1.1.1. Các khái niệm cơ bản 10

1.1.2. Cơ sở pháp lý của quản lý nhà nước về di tích lịch sử - văn hóa 14

1.1.3. Nội dung của quản lý nhà nước về di tích lịch sử - văn hoá 18

1.2. Tổng quan về di tích lịch sử văn hóa ở huyện Ninh Giang 19

1.2.1. Sơ lược về huyện Ninh Giang 19

1.2.2. Số lượng và phân loại di tích lịch sử - văn hóa ở huyện Ninh Giang 22

1.2.3. Các di tích lịch sử - văn hóa tiêu biểu ở huyện Ninh Giang 24

1.2.4. Vai trò của quản lý nhà nước đối với di tích lịch sử - văn hóa ở

Ninh Giang 31

Tiểu kết 32

Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ DI TÍCH LỊCH SỬ - VĂN HÓA

Ở HUYỆN NINH GIANG 35

2.1. Chủ thể quản lý 35

2.1.1. Chủ thể quản lý nhà nước 35

2.1.2. Vai trò của cộng đồng dân cư trong quản lý di tích lịch sử - văn hoá ở Ninh Giang 42

2.1.3. Cơ chế phối hợp giữa chủ thể quản lý nhà nước với cộng đồng trong hoạt động quản lý 45

2.2. Các hoạt động quản lý 46

2.2.1. Xây dựng, ban hành và triển khai thực hiện các văn bản quản lý di

tích trên địa bàn 46

2.2.2. Tổ chức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về di tích 53

2.2.3. Tổ chức các hoạt động nghiệp vụ bảo tồn và phát huy giá trị các di tích 56

2.2.4. Tổ chức thanh tra, kiểm tra; khen thưởng và xử lý vi phạm 67

2.3. Đánh giá về các hoạt động quản lý di tích lịch sử văn hoá trên địa bàn huyện Ninh Giang 70

2.3.1. Những kết quả đạt được và nguyên nhân 70

2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân 73

Tiểu kết 78

Chương 3: PHƯƠNG HƯỚNG, NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP

NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ DI TÍCH LỊCH SỬ - VĂN HÓA Ở HUYỆN NINH GIANG 80

3.1. Phương hướng và nhiệm vụ quản lý di tích lịch sử văn hoá 80

3.1.1. Phương hướng 80

3.1.2. Nhiệm vụ 83

3.2. Giải pháp nhằm khắc phục những hạn chế để nâng cao hiệu quả

quản lý 85

3.2.1. Bổ sung nhiệm vụ, kiện toàn và nâng cao chất lượng nguồn nhân

lực các cơ quan quản lý di tích lịch sử - văn hoá 85

3.2.2. Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục ý thức cho nhân dân về bảo vệ di tích lịch sử - văn hoá 94

3.2.3. Tăng cường chính sách đầu tư, phát huy huy hiệu quả công tác xã hội hoá trong hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị các di tích 96

3.2.4. Tăng cường thanh tra, kiểm tra và khen thưởng, xử phạt trong hoạt động quản lý tại di tích 98

Tiểu kết 101

KẾT LUẬN 102

TÀI LIỆU THAM KHẢO 105

PHỤ LỤC 109

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Bảo tồn và phát huy những giá trị của di sản văn hóa là việc làm cần thiết của mỗi quốc gia, nó là nhân tố quan trọng của sự phát triển bền vững, nhất là trong bối cảnh đất nước ngày càng mở rộng giao lưu hội nhập quốc tế, thì văn hóa càng được coi trọng. Nghi quyết Hội nghị Trung ương 5 khóa VIII đã xác định “Văn hóa là nền tảng tinh thần xã hội, vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội. Nền tảng mà chúng ta đang xây dựng là nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam, được xây đắp qua hàng ngàn năm đấu tranh dựng nước và giữ nước” được chứa đựng trong các di tích lịch sử - văn hoá. Di tích lịch sử văn hóa là những di sản văn hóa quý báu của mỗi địa phương, mỗi dân tộc và của cả nhân loại, là những dấu vết, dấu tích còn lại của quá khứ, phản ánh những biến cố, những sự kiện lịch sử, văn hóa hay nhân vật qua các thời kỳ lịch sử, là những tư liệu, tài liệu để cho lớp lớp con cháu mai sau tìm hiểu, nghiên cứu về các thời kỳ đã trải qua của lịch sử của dân tộc, của đất nước. Cho nên, việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa góp phần thiết thực vào việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

Với những giá trị vô cùng to lớn và quý báu của di tích lịch sử văn hóa đó, để bảo tồn và phát huy giá trị của di tích lịch sử văn hóa, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều chính sách, văn bản pháp luật làm cơ sở để bảo tồn, tôn tạo hệ thống các DTLSVH và đã mang lại nhiều kết quả tốt trong công tác bảo tồn và phát huy DSVH dân tộc. Nhiều DTLSVH được xếp hạng, tu bổ, tôn tạo; nhiều cổ vật, bảo vật được bảo vệ, nhiều lễ hội truyền thống, trò chơi, diễn xướng dân gian... được khơi dậy, lưu giữ và phát triển ở khắp các địa phương trong cả nước.

Huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương là một huyện có bề dầy lịch sử dựng nước và giữ nước, lịch sử xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam. Với những yếu tố về tự nhiên, lịch sử xã hội trên, trải qua suốt chiều dài của lịch sử dân tộc đã để lại trên vùng đất Ninh Giang một kho tàng hệ thống di tích lịch sử văn hóa đa dạng, độc đáo và rất có giá trị. Theo thống kê, hiện nay trên địa bàn huyện Ninh Giang có tới 335 di tích, trong đó đã có 28 di tích được Nhà nước xếp hạng (18 di tích cấp tỉnh; 10 di tích cấp quốc gia) [41]. Các di tích này hàm chứa những giá trị về lịch sử, văn hóa và thẩm mỹ, là những chứng tích vật chất xác thực, phản ánh sinh động lịch sử lâu đời và truyền thống văn hiến, cách mạng của người dân Ninh Giang.

Trong những năm qua, nhất là từ khi Luật Di sản văn hóa được ban hành (năm 2001), công tác quản lý di sản văn hóa nói chung, quản lý nhà nước về di tích nói riêng trên địa bàn huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương có nhiều chuyển biến tích cực. Các di tích trọng điểm đã được nhiều cơ quan của trung ương và địa phương, nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu, đầu tư bảo vệ, trùng tu và tôn tạo, bước đầu đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa của cộng đồng trong và ngoài tỉnh. Tuy nhiên, công tác quản lý nhà nước đối với các di tích còn tồn tại nhiều hạn chế như: nhiều di tích đã xuống cấp nghiêm trọng; tổ chức bộ máy và cơ chế phân cấp quản lý tích chưa khả thi; công tác quy hoạch, trùng tu tôn tạo di tích còn nhiều thiếu sót, tình trạng tự ý xây dựng, tôn tạo, tu bổ đã làm di tích bị biến dạng; nhiều di tích còn bị lấn chiếm đất đai, mất cắp cổ vật, hiện vật; việc khai thác phát huy giá trị di tích chưa thực sự đạt hiệu quả; công tác giáo dục, tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về quản lý di tích đến cộng đồng còn chưa thực sự được quan tâm triển khai thực hiện đầy đủ, có kế hoạch; việc hưởng ứng của người dân trong việc bảo vệ, phát huy giá trị di tích trên địa bàn huyện chưa được nhiệt tình. Vì vậy, công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị