Quản lý di sản văn hóa và phát triển du lịch ở đô thị cổ Hội An, tỉnh Quảng Nam

rằng di sản văn hóa có giá trị đặc biệt hơn mọi sản phẩm du lịch thông thường, có ý nghĩa với những người sử dụng gốc của chúng hơn là với du khách, có mục đích tồn tại lớn hơn việc thỏa mãn những lợi ích hẹp của riêng ngành du lịch và vì thế, cần phải đối xử với các sản phẩm du lịch có nguồn gốc là di sản văn hóa với thái độ cẩn trọng trong quá trình khai thác và tiếp thị; bên quản lý di sản cần phải thừa nhận thực tế rằng du lịch cũng là đối tượng có quyền chính đáng trong khai thác giá trị du lịch của di sản, du lịch đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và phát huy giá trị di sản văn hóa và du lịch cũng là một kênh để chuyển tải các thông điệp mà di sản sinh ra để chuyển tải. Nói cách khác, du lịch và quản lý di sản phải tìm được tiếng nói chung, cùng hoạt động để hướng tới mục đích vì lợi ích của di sản văn hóa chứ không chỉ dừng ở mức độ bảo vệ quyền lợi của riêng mỗi ngành. Những thay đổi mạnh mẽ về chủ trương và chính sách trong công tác quản lý và khai thác di sản văn hóa gần đây của Hội An cho thấy nỗ lực mạnh mẽ của địa phương trong xử lý vấn đề này.

Về mặt thực tiễn, kết quả nghiên cứu của luận án cho thấy sự hiện diện của mối quan hệ năng động giữa quản lý di sản và phát triển du lịch ở phố cổ Hội An là cơ sở gợi ý cho việc xây dựng một mô hình quản lý phù hợp hơn và hiệu quả hơn, giảm thiểu tối đa các khả năng có thể ngăn cản đạt được sự hợp tác thực sự giữa hai ngành. Về lý luận, sự tương thích với hướng tiếp cận mối quan hệ năng động giữa quản lý di sản và phát triển du lịch của phố cổ Hội An là gợi ý cho các nhà nghiên cứu xem xét áp dụng quan điểm này ở các điểm di sản khác ở nước ta. Vì vậy, để có thể đưa ra được những khuyến nghị về chính sách chính sách quản lý và khai thác di sản văn hóa một cách bền vững thông qua việc hình thành mối quan hệ hợp tác thực sự giữa hai ngành này, cần thiết phải có thêm nhiều nghiên cứu với chủ đề tương tự tại các điểm di sản khác ở Việt Nam để có được các nhận định khoa học sâu hơn và đầy đủ hơn, từ đó có thể đưa ra được các đề xuất về chính sách phù hợp hơn và hiệu quả hơn.

Bảo tồn di sản và phát triển du lịch, về bản chất, không mâu thuẫn hay xung đột. Xung đột, mâu thuẫn hay không bền vững xảy đến chỉ khi chưa có đủ sự trân trọng, hiểu biết và nỗ lực gắn kết hai lĩnh vực này.

DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN

1. Nguyễn Thị Thu Hà (2012), “Hệ thống quản lý và Bảo tồn di sản văn hóa ở Hội An”, Tạp chí Văn hóa học, số 3, tr. 25-30.

2. Nguyễn Thị Thu Hà (2014), “Tác động của danh hiệu Di sản thế giới UNESCO – Trường hợp phố cổ Hội An”, Tạp chí Văn hóa học, số 5 (15), tr. 38 – 46.

3. Nguyễn Thị Thu Hà (2014), “Mối quan hệ giữa quản lý di sản văn hóa và phát triển du lịch – Quan điểm tiếp cận”, Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật, số 365, tr. 36-39.