i
VŨ THÀNH HƯỞNG
PHÁT TRIỂN CÁC KHU CÔNG NGHIỆP VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM BẮC BỘ THEO HƯỚNG BỀN VỮNG
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
HÀ NỘI – 2010
Có thể bạn quan tâm!
-
Phát triển các khu công nghiệp vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ theo hướng bền vững - 2 -
Cơ Sở Lý Luận Và Thực Tiễn Về Phát Triển Bền Vững Khu Công Nghiệp. -
Các Lý Thuyết Về Sự Phát Triển Các Lãnh Thổ Trọng Điểm
Xem toàn bộ 249 trang tài liệu này.
ii
VŨ THÀNH HƯỞNG
PHÁT TRIỂN CÁC KHU CÔNG NGHIỆP VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM BẮC BỘ THEO HƯỚNG BỀN VỮNG
Chuyên ngành : KINH TẾ PHÁT TRIỂN
Mã số : 62.31.05.01
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học:
GS. TSKH LÊ DU PHONG
HÀ NỘI – 2010
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng, bản Luận án "Phát triển các khu công nghiệp vùng Kinh tế trọng điểm Bắc bộ theo hướng bền vững" là công trình nghiên cứu độc lập, do chính tôi hoàn thành. Các số liệu, tài liệu tham khảo và trích dẫn được sử dụng trong luận án này đều nêu rõ xuất xứ tác giả và được ghi trong danh mục các tài liệu tham khảo.
Tôi xin chịu trách nhiệm trước pháp luật về lời cam đoan trên!
Hà Nội, ngày 20 tháng 05 năm 2010
Tác giả luận án
Vũ Thành Hưởng
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BHLĐ : Bảo hộ lao động BR – VT : Bà Rịa – Vũng Tàu BQL : Ban quản lý BVMT : Bảo vệ môi trường
Bộ KHĐT : Bộ Kế hoạch và Đầu tư CCN : Cụm công nghiệp
CNH, HĐH : Công nghiệp hoá, hiện đại hoá DDI : Đầu tư trong nước
ĐKKT : Đặc khu kinh tế ĐTNN : Đầu tư nước ngoài GTSX : Giá trị sản xuất
KCN : Khu công nghiệp
KCX : Khu chế xuất
KKT : Khu kinh tế KTTĐ : Kinh tế trọng điểm
KTTĐBB : Kinh tế trọng điểm Bắc bộ KTTĐMT : Kinh tế trọng điểm miền Trung KTTĐPN : Kinh tế trọng điểm phía Nam KTXH : Kinh tế, xã hội
MNC : Công ty đa quốc gia NSLĐ : Năng suất lao động NXB : Nhà xuất bản PTBV : Phát triển bền vững QL : Quốc lộ
R & D : Nghiên cứu và phát triển TP. HCM : Thành phố Hồ Chí Minh VKTTĐ : Vùng Kinh tế trọng điểm XHCN : Xã hội chủ nghĩa
MỤC LỤC
Trang
LỜI CAM ĐOAN iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT iv
DANH MỤC CÁC BẢNG, HÌNH, SƠ ĐỒ, BẢN ĐỒ vi
PHẦN MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG KHU CÔNG NGHIỆP 13
1.1. Những vấn đề lý luận cơ bản về khu công nghiệp 13
1.2. Phát triển bền vững và các nội dung của phát triển bền vững 28
1.3. Phát triển bền vững các khu công nghiệp và các tiêu chí đánh giá 33
1.4. Kinh nghiệm của một số nước về phát triển bền vững khu công nghiệp và những bài học vận dụng cho Việt Nam 48
1.5. Tiểu kết 58
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG CÁC KHU CÔNG NGHIỆP VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM BẮC BỘ 60
2.1. Khái quát về sự hình thành và phát triển vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ 60
2.2. Chính sách phát triển KCN và tác động của nó đến PTBV KCN vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ 67
2.3. Thực trạng phát triển bền vững các KCN vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ 84
2.4. Đánh giá chung 135
2.5. Tiểu kết 147
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN CÁC KHU CÔNG NGHIỆP VÙNG KTTĐBB ĐẾN NĂM 2020 THEO HƯỚNG BỀN VỮNG 149
3.1. Định hướng phát triển các khu công nghiệp vùng KTTĐBB đến năm 2020 149
3.2. Giải pháp phát triển các khu công nghiệp vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ
đến năm 2020 theo hướng bền vững 157
3.3. Một số kiến nghị 193
3.4. Tiểu kết 197
KẾT LUẬN 198
DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ 200
DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO 201
PHẦN PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC BẢNG TRONG LUẬN ÁN
Bảng 1.1: Tỷ lệ các loại đất trong khu công nghiệp 37
Bảng 1.2: Khung đánh giá PTBV khu công nghiệp 46
Bảng 2.1: Số KCN theo qui hoạch đến năm 2010 và số KCN thực tế đến hết năm 2008
.......................................................................................................................................69
Bảng 2.2: Qui mô diện tích các KCN vùng KTTĐBB phân theo địa phương 91
Bảng 2.3: Tỷ lệ đất công nghiệp KCN các địa phương VKTTĐ 93
Bảng 2.4: Qui mô và tình hình cho thuê các KCN các VKTTĐ 95
Bảng 2.5: Tăng trưởng GTSX các doanh nghiệp trong KCN vùng KTTĐBB 97
Bảng 2.6: Qui mô bình quân một dự án đăng ký đầu tư trong KCN 101
Bảng 2.7: Tỷ lệ vốn thực hiện/lao động các KCN vùng KTTĐBB và cả nước 103
Bảng 2.8: Đóng góp của các KCN về GTSX và kim ngạch xuất khẩu một số địa phương 111
Bảng 2.9: Tốc độ chuyển dịch cơ cấu theo hệ số Cosφ của 3 vùng KTTĐ 113
Bảng 2.10: Lao động mất đất được giải quyết việc làm 116
Bảng 3.1: Ma trận SWOT về PTBV các KCN vùng KTTĐBB 152
DANH MỤC CÁC HÌNH TRONG LUẬN ÁN
Hình 1.1. Quan điểm 3 cực trong phát triển bền vững 30
Hình 1.2. Quan điểm phát triển bền vững dựa trên 4 cực của CDS 31
Hình 2.1: Chuyển dịch cơ cấu lao động vùng KTTĐBB, 2000 – 2009 65
Hình 2.2: Tăng trưởng về số lượng và qui mô các KCN vùng KTTĐBB 85
Hình 2.3: Số lượng và qui mô các KCN vùng KTTĐBB theo địa phương 86
Hình 2.4: Tỷ lệ các KCN các VKTTĐ cả nước phân theo qui mô 92
Hình 2.5: Qui mô và tỷ lệ lấp đầy KCN các vùng KTTĐ 94
Hình 2.6: Tỷ lệ lấp đầy các KCN vùng KTTĐBB phân theo địa phương 96
Hình 2.7: Tăng trưởng về GTSX và GTGT các KCN vùng KTTĐBB, giai đoạn 2000 - 2008 97
Hình 2.8: Doanh thu và NSLĐ các KCN một số địa phương 99
Hình 2.9: Doanh thu /ha của doanh nghiệp trong KCN một số địa phương 100
Hình 2.10: Đánh giá của các doanh nghiệp trong KCN về chất lượng cấp điện và nước sản xuất 107
Hình 2.11: Đánh giá của các doanh nghiệp về Hạ tầng trong và ngoài KCN 108
Hình 2.12: Cung về lao động - Đánh giá từ phía các nhà đầu tư 110
Hình 2.13: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế vùng KTTĐBB, giai đoạn 2000 – 2009 113
Hình 2.14: Cơ cấu việc làm của lao động sau khi bị mất đất 117
Hình 2.15: Thu nhập bình quân đầu người của các hộ so với trước khi bị thu hồi đất xây dựng KCN 118
Hình 2.16: Ý kiến trả lời của các xã có KCN về trật tự an ninh địa phương 121
Hình 2.17: Lao động trong các KCN các địa phương vùng KTTĐBB 122
Hình 2.18: Cơ cấu lao động các KCN Hưng Yên phân theo mức thu nhập 123
Hình 2.19: Cơ cấu nhà ở của công nhân trong các KCN Hưng Yên 126
Hình 2.20: Các hoạt động của người lao động ngoài giờ làm việc 128
Hình 2.21: Phát sinh chất thải công nghiệp theo vùng Việt Nam, 2008 132
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ TRONG LUẬN ÁN
Sơ đồ 2.1: Hệ thống cơ chế chính sách áp dụng cho KCN vùng KTTĐBB 69
Sơ đồ 2.2: Mô hình quản lý nhà nước đối với các KCN giai đoạn 2000 - 2008 72
Sơ đồ 2.3: Mô hình quản lý nhà nước với các KCN giai đoạn từ 3/2008 đến nay 72
Sơ đồ 2.4: Liên kết Canon và các doanh nghiệp khác trong KCN Thăng Long 105
Sơ đồ 3.1: Qui trình xử lý chất thải rắn KCN 189
DANH MỤC CÁC BẢN ĐỒ TRONG LUẬN ÁN
Bản đồ 2.1: Vị trí của các vùng KTTĐ trong cả nước 60
Bản đồ 2.2: Hiện trạng phát triển các KCN vùng KTTĐBB 84