Nghiên cứu thực trạng nhiễm giun đũa, giun tóc, giun móc, mỏ ở cộng đồng người Êđê tại 2 xã tỉnh Đăk Lăk và hiệu quả của biện pháp truyền thông điều trị nhiễm giun

2.5. Phương pháp nghiên cứu 45

2.5.1. Thiết kê nghiên cứu 45

2.5.2. Phương pháp chọn mẫu 47

2.6. Kỹ thuật thu thập thông tin 51

2.6.1. Kỹ thuật điều tra xã hội học 51

2.6.2. Kỹ thuật điều tra kiến thức, thái độ thực hành 51

2.6.3. Can thiệp thuốc điều trị đặc hiệu 52

2.6.4. Kỹ thuật can thiệp bằng TT-GDSK về phòng chống nhiễm giun 52

2.6.5. Kỹ thuật xét nghiệm phân 55

2.7. Vật liệu nghiên cứu 56

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 195 trang tài liệu này.

2.7.1. Vật liệu TT - GDSK phòng chống nhiễm giun 56

2.7.2. Bộ câu hỏi phỏng vấn về kiến thức, thái độ, thực hành phòng nhiễm giun. 57

2.7.3. Vật liệu xét nghiệm phân áp dụng cho nghiên cứu 57

2.7.4. Thuốc sử dụng trong điều trị 57

2.8. Các biến số, chỉ số trong nghiên cứu 58

2.8.1. Các biến số nghiên cứu 58

2.8.2. Các chỉ số nghiên cứu 61

2.9. Phân tích và xử lý số liệu 64

2.10. Các sai số có thể gặp và cách hạn chế 64

2.10.1. Sai số do xét nghiệm và cáchhạn chế 64

2.10.2. Sai số do ngôn ngữ trong quá trình phỏng vấn và tuyên truyền 65

2.10.3. Hạn chế của nghiên cứu mô tả cắt ngang và biện pháp khắc phục 65

2.11. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu 65

2.12. Một số thuật ngữ sử dụng trong luận án 66

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 67

3.1. Thực trạng tỷ lệ nhiễm, cường độ nhiễm giun ở hai xã 67

3.1.1. Thông tin chung về cá nhân của đối tượng xét nghiệm phân 67

3.1.2. Tỷ lệ nhiễm và cường độ nhiễm giun ở 2 xã nghiên cứu 68

3.2. Thực trạng yếu tố nguy cơ nhiễm giun 74

3.2.1. Một số thông tin chung về hộ gia đình và cá nhân ở 2 xã nghiên cứu .. 74

3.2.2. Kết quả điều tra kiến thức, thái độ, thực hành (KAP) của chủ hộ 78

3.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến nhiễm giun 81

3.3. Đánh giá hiệu quả biện pháp truyền thông và điều trị nhiễm giun 87

3.3.1. Hiệu quả dùng thuốc mebendazol điều trị các loại giun 87

3.3.2. Hiệu quả can thiệp về truyền thông giáo dục sức khỏe 94

CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN 102

4.1. Thực trạng và yếu tố nguy cơ nhiễm giun ở cộng đồng người Ê đê 102

4.1.1. Thực trạng nhiễm giun ở cộng đồng người Ê đê tại hai xã nghiên cứu .. 102

4.1.2. Một số yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến tỷ lệ và cường độ nhiễm giun ... 115

4.2. Hiệu quả của biện pháp truyền thông và điều trị nhiễm giun 126

4.2.1. Hiệu quả 3 đợt điều trị giun bằng mebendazol liều duy nhất 500mg ... 126

4.2.2. Kết quả triển khai biện pháp can thiệp tại cộng đồng bằng TT-GDSK 130 4.3. Ưu điểm và hạn chế của công trình luận án 138

4.3.1. Ưu điểm của công trình luận án 138

4.3.2. Hạn chế của công trình luận án 138

KẾT LUẬN 139

KIẾN NGHỊ 142

TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC

Hình 1.1. Bản đồ phân bố giun truyền qua đất trên thế giới 9

Hình 1.2. Sự phân bố nhiễm giun tóc trên bản đồ Việt Nam 12

Hình 1.3. Sự phân bố nhiễm giun móc/mỏ trên bản đồ Việt Nam 12

Hình 1.4. Sự phân bố nhiễm giun đũa trên bản đồ Việt Nam 12

Hình 1.5. Hoại tử ruột do giun đũa 17

Hình 1.6. Sa trực tràng do giun tóc 19

Hình 1.7. Ấu trùng giun móc/mỏ gây viêm da 19

Hình 2.1. Bản đồ hành chính của tỉnh Đắk Lắk 41

Hình 2.2. Bản đồ hành chính của thành phố Buôn Ma Thuột 42

Hình 2.3. Bản đồ hành chính của huyện Krông Ana 43

Hình 2.4. Sơ đồ nghiên cứu 46

Bảng 1.1. Phân vùng nhiễm giun đũa, giun tóc, giun móc/mỏ ở Việt Nam . 11 Bảng 1.2. Phân loại cộng đồng cho chẩn đoán và điều trị các loại giun 25

Bảng 2.1. Nhóm biến số phụ thuộc 58

Bảng 2.2. Nhóm biến số độc lập 59

Bảng 2.3. Nhiễm giun trước can thiệp và sau can thiệp gồm 60

Bảng 2.4. Kiến thức, thái độ, thực hành về vệ sinh cá nhân và tác hại của giun trước, sau can thiệp 60

Bảng 2.5. Phân loại cường độ nhiễm: giun đũa, giun tóc, giun móc/mỏ 61

Bảng 2.6. Sự kết hợp yếu tố nguy cơ và nhiễm giun 63

Bảng 3.1. Đối tượng nghiên cứu phân theo giới ở hai xã 67

Bảng 3.2. Tỉ lệ nhiễm giun đũa, giun tóc và giun móc/mỏ ở 2 xã nghiên cứu 68

Bảng 3.3. Tỷ lệ nhiễm giun ở 2 xã theo nhóm tuổi 69

Bảng 3.4. Tỉ lệ nhiễm giun phân theo giới ở hai xã 70

Bảng 3.5. Tỉ lệ đơn nhiễm và đa nhiễm giun tại hai xã nghiên cứu 71

Bảng 3.6. Tỉ lệ đơn nhiễm và đa nhiễm giun theo nhóm tuổi ở hai xã 72

Bảng 3.7. Cường độ nhiễm giun ở hai xã nghiên cứu 73

Bảng 3.8. Thực trạng sử dụng nhà tiêu tại hộ gia đình ở hai xã 74

Bảng 3.9. Thực trạng quản lý phân và sử dụng phân tại hộ gia đình của hai xã . 75 Bảng 3.10. Nguồn nước các hộ gia đình sử dụng để ăn uống và sinh hoạt ở hai xã nghiên cứu 76

Bảng 3.11. Thực trạng học vấn của các chủ hộ gia đình ở hai xã 77

Bảng 3.12. Sự hiểu biết của người dân tại hai xã nghiên cứu về đường lây truyền và tác hại của giun 78

Bảng 3.13. Kết quả điều tra hành vi phòng chống bệnh giun của các chủ hộ gia đình tại hai xã 79

Bảng 3.14. Mối liên quan giữa vệ sinh cá nhân và hành vi nhiễm giun đũa . 81 Bảng 3.15. Phân tích đa biến mối liên quan giữa nhiễm giun đũa và các yếu tố nguy cơ 82

Bảng 3.16. Mối liên quan giữa hành vi vệ sinh cá nhân và nhiễm giun tóc... 83 Bảng 3.17. Phân tích đa biến mối liên quan giữa nhiễm giun tóc và các yếu tố

nguy cơ 84

Bảng 3.18. Mối liên quan giữa vệ sinh cá nhân và hành vi nhiễm giun móc/mỏ 85

Bảng 3.19. Phân tích đa biến mối liên quan giữa nhiễm giun móc/mỏ và các yếu tố nguy cơ 86

Bảng 3.20. Tỷ lệ sạch trứng, giảm trứng giun đũa, giun móc/mỏ sau điều trị 21 ngày bằng thuốc mebendazol 500 mg liều duy nhất ở xã Hòa Xuân 87

Bảng 3.21. Tỷ lệ tái nhiễm giun đũa, giun móc/mỏ sau 2 tháng và 4 tháng điều trị ở xã Hòa Xuân 88

Bảng 3.22. Hiệu quả giảm tỷ lệ nhiễm giun đũa, giun tóc, giun móc/mỏ sau can thiệp 3 đợt điều trị bằng mebendazol liều duy nhất 89

Bảng 3.23. Hiệu quả giảm cường độ nhiễm giun đũa, giun tóc và giun móc/mỏ sau điều trị 3 đợt bằng mebendazol 91

Bảng 3.24. Tác dụng không mong muốn của thuốc mebendazol 93

Bảng 3.25. Số lượng người tham gia truyền thông tại xã Hòa Xuân 94

Bảng 3.26. Các hình thức áp dụng truyền thông 94

Bảng 3.27. Hiệu quả can thiệp nhằm nâng cao hiểu biết của người dân về tác dụng của nhà tiêu tại xã Hòa Xuân so với xã Ea tiêu 95

Bảng 3.28. Hiệu quả nâng cao hiểu biết của người dân về đường lây của các bệnh giun sau can thiệp ở xã Hòa Xuân so với xã Ea Tiêu 97

Bảng 3.29. Hiệu quả nâng cao kiến thức của người dân hiểu biết đúng tác hại của bệnh giun sau 2 năm TT - GDSK ở xã Hòa Xuân so với xã Ea Tiêu.. 99

Bảng 3.30. Hiệu quả nâng cao thực hành đúng về phòng chống nhiễm giun của người dân xã Hòa Xuân sau can thiệp so với xã Ea Tiêu 100

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Hình 3.1. Tỷ lệ đối tượng nghiên cứu phân theo nhóm tuổi hai xã nghiên cứu . 67 Hình 3.2. Biểu đồ biểu diễn tỷ lệ nhiễm giun chung, nhiễm từng loại giun.. 68 Hình 3.3. Biểu đồ biểu diễn tỷ lệ nhiễm giun theo nhóm tuổi 69

Hình 3.4. Tỷ lệ nhiễm giun ở nhóm > 18 tuổi là chủ hộ gia đình và nhóm không phải là chủ hộ gia đình > 18 tuổi 70

Hình 3.5. Biểu đồ biểu diễn tỷ lệ đơn và đa nhiễm giun cả hai xã 71

Hình 3.6. Biểu đồ biểu diễn tỷ lệ đơn, đa nhiễm giun ở 2 xã theo nhóm tuổi ... 72 Hình 3.7. Biểu đồ biểu diễn số trứng trung bình /1 gram phân của giun

đũa, giun móc/mỏ, giun tóc ở hai xã nghiên cứu 73

Hình 3.8. Biểu đồ biểu diễn thực trạng quản lý phân tại hai xã nghiên cứu.. 75 Hình 3.9. Biểu đồ biểu diễn trình độ học vấn của người dân ở hai xã

nghiên cứu 77

Hình 3.10. Biểu đồ biểu diễn hành vi không đúng trong phòng chống nhiễm giun của 984 chủ hộ gia đình ở 2 xã nghiên cứu 80

Hình 3.11. Biểu đồ biểu diễn tỷ lệ tái nhiễm giun đũa, giun móc/mỏ sau 2 tháng và sau 4 tháng điều trị 88

Hình 3.12. Biểu đồ biểu diễn hiệu quả can thiệp 3 đợt uống thuốc

mebendazol 500 mg liều duy nhất đối với giun đũa 89

Hình 3.13. Biểu đồ biểu diễn hiệu quả điều trị 3 đợt bằng mebendazol 500 mg liều duy nhất đối với giun tóc 90

Hình 3.14. Biểu đồ biểu diễn hiệu quả 3 đợt điều trị bằng mebendazol 500 mg liều duy nhất đối với giun móc/mỏ 90

Hình 3.15. Biểu đồ hiệu quả giảm cường độ nhiễm giun đũa sau can thiệp .. 91 Hình 3.16. Biểu đồ hiệu quả giảm cường độ nhiễm giun tóc sau can thiệp ... 92 Hình 3.17. Biểu đồ hiệu quả giảm cường độ nhiễm giun móc/mỏ sau can thiệp... 92

Hình 3.18. Biểu đồ biểu diễn hiệu quả TT-GDSK nâng cao thực hành sử

dụng nhà tiêu tại xã Hòa Xuân 96

Hình 3.19. Biểu đồ biểu diễn kiến thức người dân hiểu biết về đường lây

bệnh giun trước can thiệp ở xã Hòa Xuân so với xã Ea Tiêu 97

Hình 3.20. Biểu đồ biểu diễn hiệu quả TT - GDSK về nâng cao kiến thức của người dân xã Hòa Xuân biết đúng về đường lây bệnh giun

sau can thiệp 98

Hình 3.21. Biểu đồ biểu diễn hiệu quả TT-GDSK nâng cao kiến thức của người dân biết đúng tác hại của bệnh giun sau can thiệp ở xã

Hòa Xuân 99

Hình 3.22. Biểu đồ biểu diễn hiệu quả nâng cao thực hành đúng về phòng chống bệnh giun của người dân xã Hòa Xuân sau can thiệp 101

DANH MỤC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU

1. Thân Trọng Quang (2000), “Thực trạng bệnh giun truyền qua đất ở sinh viên và người dân huyện Krông Pắk Đắk Lắk qua một vài yếu tố nguy cơ”, Tạp chí Y học Thực hành, Nxb.Bộ Y tế xuất bản, số.5(380), tr. 54-58.

2. Thân Trọng Quang, Lê Thị Thành (2005), “Đánh giá tỷ lệ nhiễm và điều tra Kiến thức-Thái độ-Thực hành về giun truyền qua đất của học sinh trường dạy nghề thanh niên dân tộc nội trú Đắk Lắk”, Tạp chí Y học Thực hành, Nxb.Bộ Y tế xuất bản, số.(523), tr. 289-289.

3. Thân Trọng Quang, Nguyễn Xuân Thao (2007), “Thực trạng Kiến thức- Thái độ-Thực hành của người dân về các bệnh giun truyền qua đất ở một số địa điểm dân cư tại Đắk Lắk”, Tạp chí Y học Thực hành, Nxb.Bộ Y tế xuất bản, số.(583), tr. 24-29.

4. Thân Trọng Quang, Nguyễn Xuân Thao (2007), “Thực trạng nhiễm ký sinh trùng đường ruột và thể lực học sinh dân tộc trường tiểu học Nơ Trang Long xã Ea Tiêu, Đắk Lắk”, Tạp chí Y học Thực hành, Nxb.Bộ Y tế xuất bản, số.(583), tr. 120-124.

5. Thân Trọng Quang, Nguyễn Xuân Thao (2008), “Nghiên cứu một số đặc điểm về tình hình nhiễm giun truyền qua đất ở người dân tộc Ê đê tại 2 xã của tỉnh Đắk Lắk”, Tạp chí Y học Thực hành, Nxb.Bộ Y tế xuất bản, số. 10 (625+626), tr. 50-53.

6. Thân Trọng Quang, Nguyễn Xuân Thao (2008), “Thực trạng nhiễm giun móc/mỏ và sự thay đổi một số chỉ số huyết học ở học sinh tiểu học dân tộc Ê đê bị nhiễm giun móc/mỏ tại xã Ea Tiêu- huyện Krông Ana- tỉnh Đắk Lắk”, Tạp chí Y học Thực hành, Nxb.Bộ Y tế xuất bản, 10 (625+626), tr. 77-80.

Phạm Hoàng Thế

7. Thân Trọng Quang, Nguyễn Xuân Thao, (2008),

“Thực trạng nhiễm giun giun truyền qua đất trong cộng đồng người dân tộc Ê đê tại xã Ea Tiêu tỉnh Đắk Lắk”, Tạp chí Nghiên cứu Y học, Nxb. Bộ Y tế - Đại học Y Hà Nội, Vol.58, tr. 81-87.