LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi. Các số liệu công bố của cá nhân, tổ chức được tham khảo và được sử dụng đúng qui định. Các số liệu và kết quả trình bày trong luận án là trung thực và nội dung này chưa từng được ai công bố trong bất kỳ một công trình nào khác.
Tác giả luận án
Nguyễn Thị Tuyết Nhung
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN i
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT v
DANH MỤC CÁC BẢNG vi
DANH MỤC SƠ ĐỒ vi
MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ TÀI KHOẢN VỆ TINH DU LỊCH 11
1.1 Khái niệm và vai trò của tài khoản vệ tinh du lịch 11
1.1.1 Khái quát về hệ thống tài khoản quốc gia (SNA – System of National Accounts) 11
1.1.2 Khái niệm tài khoản vệ tinh du lịch 12
1.1.2.1 Khái niệm tài khoản vệ tinh 12
1.1.2.2 Khái niệm “Du lịch” 12
1.1.2.3 Khái niệm tài khoản vệ tinh du lịch 14
1.1.3 Vai trò của tài khoản vệ tinh du lịch 15
1.2 Sơ lược lịch sử hình thành và phát triển tài khoản vệ tinh du lịch 16
1.3 Nội dung tài khoản vệ tinh du lịch của Tổ chức du lịch Thế giới (UNWTO) 20
1.3.1 Các khái niệm cơ bản trong tài khoản vệ tinh du lịch 21
1.3.1.1 Một số khái niệm liên quan tới cầu hoạt động du lịch 21
1.3.1.2 Một số khái niệm liên quan đến cung hoạt động du lịch 25
1.3.2 Nội dung của tài khoản vệ tinh du lịch 28
1.4 Nguyên tắc và nguồn thông tin biên soạn tài khoản vệ tinh du lịch 35
1.4.1 Nguyên tắc biên soạn tài khoản vệ tinh du lịch 35
1.4.2 Nguồn thông tin biên soạn tài khoản vệ tinh du lịch 37
1.5 Nghiên cứu nội dung tài khoản vệ tinh du lịch ở một số nước 38
1.5.1 Nội dung tài khoản vệ tinh du lịch ở một số nước 38
1.5.1.1 Tài khoản vệ tinh du lịch của Philippin 38
1.5.1.2 Tài khoản vệ tinh du lịch của Indonexia 41
1.5.1.3 Tài khoản vệ tinh du lịch của Australia 43
1.5.2 Nhận xét khái quát về tài khoản vệ tinh du lịch một số nước và kinh nghiệm rút ra 47
CHƯƠNG 2 NGHIÊN CỨU BIÊN SOẠN TÀI KHOẢN VỆ TINH DU LỊCH Ở VIỆT NAM 50
2.1 Sự cần thiết biên soạn tài khoản vệ tinh du lịch ở Việt Nam 50
2.2 Những thuận lợi và khó khăn khi biên soạn tài khoản vệ tinh du lịch ở Việt Nam 57
2.2.1 Thuận lợi 57
2.2.2 Khó khăn 59
2.3 Nguồn thông tin biên soạn tài khoản vệ tinh du lịch ở Việt Nam 61
2.3.1 Thực trạng và hệ thống thu thập thông tin thống kê du lịch của Việt Nam hiện nay 61
2.3.1.1 Hệ thống văn bản pháp qui về thống kê du lịch 61
2.3.1.2 Hệ thống chỉ tiêu thống kê du lịch trong Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia 62
2.3.1.3 Hệ thống tổ chức thu thập thông tin thống kê du lịch 64
2.3.1.4 Hình thức tổ chức thu thập thông tin thống kê du lịch 66
2.3.2 Đánh giá chung về thông tin thống kê du lịch Việt Nam hiện nay 71
2.3.2.1 Những ưu điểm 71
2.3.2.2 Những tồn tại 72
2.4 Định hướng biên soạn tài khoản vệ tinh du lịch ở Việt Nam 74
2.5 Nội dung biên soạn tài khoản vệ tinh du lịch ở Việt Nam 76
2.5.1 Nguyên tắc biên soạn tài khoản vệ tinh du lịch ở Việt Nam 76
2.5.2 Cấu trúc tài khoản vệ tinh du lịch ở Việt Nam 77
2.5.3 Các phân loại chủ yếu trong tài khoản vệ tinh du lịch ở Việt Nam 85
2.5.3.1 Phân loại sản phẩm du lịch trong tài khoản vệ tinh du lịch 85
2.5.3.2 Phân loại số lượt khách du lịch, số ngày khách du lịch trong tài khoản vệ tinh du lịch 88
2.5.4 Phương pháp tính các chỉ tiêu của từng bảng trong tài khoản vệ tinh du lịch ở Việt Nam 91
CHƯƠNG 3 THỬ NGHIỆM TÍNH TOÁN TÀI KHOẢN VỆ TINH DU LỊCH Ở VIỆT NAM VÀ MỘT SỐ KIẾN NGHỊ 105
3.1 Thử nghiệm tính toán một số bảng trong tài khoản vệ tinh du lịch ở Việt Nam
3.1.1 Nguồn số liệu sử dụng để thử nghiệm tính toán một số bảng trong tài khoản vệ tinh du lịch ở Việt Nam 105
3.1.2 Thử nghiệm tính toán một số bảng trong tài khoản vệ tinh du lịch ở Việt Nam năm 2005 và 2007 108
3.2 Một số kiến nghị nhằm đẩy mạnh việc thực hiện biên soạn tài khoản vệ tinh du lịch ở Việt Nam 125
3.2.1 Kiến nghị về hệ thống các khái niệm sử dụng trong tài khoản vệ tinh du lịch 126
3.2.2 Kiến nghị về nguồn thông tin phục vụ cho việc biên soạn tài khoản vệ tinh du lịch 126
3.2.2.1 Về hệ thống chỉ tiêu thống kê phản ánh hoạt động du lịch 127
3.2.2.2 Về hình thức thu thập thông tin 128
3.2.2.3 Về hệ thống tổ chức thu thập thông tin 134
3.2.3 Kiến nghị về lộ trình thực hiện và phân công thực hiện biên soạn tài khoản vệ tinh du lịch ở Việt Nam 136
3.2.3.1 Về lộ trình thực hiện biên soạn tài khoản vệ tinh du lịch ở Việt Nam 136
3.2.3.2 Về phân công thực hiện biên soạn tài khoản vệ tinh du lịch ở Việt Nam 137
3.2.4 Một số kiến nghị khác 137
KẾT LUẬN 140
DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ 142
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 143
PHỤ LỤC 146
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Diễn giải tiếng Anh | Diễn giải tiếng Việt | |
APEC | Asia – Pacific Economic Cooperation. | Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương. |
ASEAN | Association of Southeast Asian Nations. | Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á |
Eurostat | Cơ quan thống kê của Cộng đồng Châu Âu. | |
GDP | Gross Domestic Production | Tổng sản phẩm quốc nội |
GO | Gross Output | Giá trị sản xuất |
IC | Intermedia Cost | Chi phí trung gian |
OECD | Organization for Economic Cooperation and Development | Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế. |
PATA | Pacific Asia Travel Association | Hiệp hội du lịch Châu Á – Thái Bình Dương. |
SNA | System of National Accounts | Hệ thống tài khoản quốc gia. |
TSA | Tourism Satellite Account | Tài khoản vệ tinh du lịch |
UNWTO | United Nation World Tourism Organization. | Tổ chức du lịch thế giới |
VA | Value Added | Giá trị tăng thêm |
WTO | World Trade Organization | Tổ chức thương mại thế giới. |
WTTC | World Tourism and Travel Council | Hội đồng du lịch và lữ hành thế giới. |
Có thể bạn quan tâm!
-
Nghiên cứu thống kê tài khoản vệ tinh du lịch ở Việt Nam - 2 -
Khái Quát Về Hệ Thống Tài Khoản Quốc Gia (Sna – System Of National Accounts) -
Các Khái Niệm Cơ Bản Trong Tài Khoản Vệ Tinh Du Lịch
Xem toàn bộ 217 trang tài liệu này.
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1 Biến động số lượt khách du lịch quốc tế đến Việt Nam giai đoạn 2001 – 2010 ... 51 Bảng 2.2 Biến động số lượt khách du lịch nội địa Việt Nam giai đoạn 2001 – 2010 52
Bảng 2.3 Biến động số lượt khách du lịch Việt Nam giai đoạn 2001 – 2010 53
Bảng 2.4 Cơ cấu số lượt khách du lịch Việt Nam chia theo loại khách giai đoạn 2001 – 2010 . 54 Bảng 2.5 Biến động doanh thu du lịch của Việt Nam giai đoạn 2001-2010 55
Bảng 2.6 Hệ thống chỉ tiêu thống kê du lịch trong Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia 63
Bảng 2.7 Hệ số qui đổi giá trị sản xuất theo doanh thu của các hoạt động du lịch 100
Bảng 2.8 Hệ số chi phí trung gian trong giá trị sản xuất của các hoạt động du lịch (gọi
tắt là hệ số chi phí trung gian) 101
Bảng 2.9 Hệ số giá trị tăng thêm trong giá trị sản xuất của các hoạt động du lịch (gọi tắt
là hệ số giá trị tăng thêm) 102
Bảng 3.1 Số tiền tiêu dùng của khách du lịch quốc tế đến Việt Nam năm 2005 và năm 2007 108 Bảng 3.2: Số tiền tiêu dùng của khách du lịch nội địa Việt Nam năm 2005 và năm 2007 109
Bảng 3.3 Cơ cấu tiêu dùng chia theo loại khách du lịch năm 2005 và 2007 (Chỉ tính
khách du lịch quốc tế và khách du lịch nội địa đi theo tour) 111
Bảng 3.4 Số tiền tiêu dùng cho đại lý du lịch và dịch vụ du lịch lữ hành của khách du lịch quốc tế đến Việt Nam và khách du lịch nội địa đi theo tour năm 2005 và 2007 111
Bảng 3.5 – Số tiền tiêu dùng của khách du lịch Việt Nam năm 2005 và 2007 113
Bảng 3.6 : Số tiền tiêu dùng cho các hoạt động du lịch của khách du lịch quốc tế đến Việt Nam năm 2005 và 2007 114
Bảng 3.7 : Số tiền tiêu dùng cho các sản phẩm du lịch của khách du lịch nội địa Việt
Nam năm 2005 và 2007 115
DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 2-1. Quan hệ giữa khách du lịch với tiêu dùng của họ 96
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài luận án
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, đi du lịch đang trở thành một nhu cầu không thể thiếu được trong đời sống văn hoá, xã hội của con người.
Với tốc độ phát triển mạnh mẽ, hoạt động du lịch đã và đang trở thành một hoạt động kinh doanh hấp dẫn đem lại nguồn thu nhập ngày càng cao cho các nước. Chẳng hạn ở Thái Lan, hoạt động du lịch là một trong những hoạt động đem lại mức doanh thu cao nhất ở nước này, đóng góp khoảng 6% GDP của đất nước [11], hay đối với Trung Quốc, doanh thu du lịch năm 2009 đóng góp 8,9% GDP, và năm 2010 đóng góp 8,3% GDP của đất nước [34], góp phần đáng kể về mặt tài chính cho phát triển kinh tế của nước này. Sự phát triển của hoạt động du lịch đã gián tiếp thúc đẩy nhiều ngành sản xuất kinh doanh phát triển, góp phần quan trọng vào sự phát triển chung của nền kinh tế quốc dân. Chính vì thế, một số nước trên thế giới coi hoạt động du lịch là một hoạt động kinh tế quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội của nước mình.
Ở Việt Nam, trong những năm gần đây, hoạt động du lịch đã phát triển khá nhanh và ngày càng có tác động tích cực đến đời sống kinh tế - xã hội của đất nước.
Để phân tích một cách đầy đủ và toàn diện vị trí, vai trò cũng như những tác động tích cực của hoạt động du lịch ở Việt Nam đối với các ngành kinh tế khác và đối với toàn bộ nền kinh tế thì cần phải thu thập được đầy đủ những thông tin về hoạt động du lịch. Việc nghiên cứu biên soạn tài khoản vệ tinh du lịch ở Việt Nam sẽ đáp ứng được yêu cầu đó. Tài khoản vệ tinh du lịch sẽ cung cấp đầy đủ thông tin để đánh giá một cách khoa học và chính xác tác động của hoạt động du lịch đến toàn bộ nền kinh tế quốc dân nói chung cũng như phân tích đầy đủ các mặt của hoạt động du lịch nói riêng. Bên cạnh đó, tài khoản vệ tinh du lịch còn cho phép
đo lường một cách trực tiếp vai trò của hoạt động du lịch nhằm so sánh hoạt động du lịch với các hoạt động kinh tế khác theo cùng một phương pháp tính của Hệ thống tài khoản quốc gia, so sánh hoạt động du lịch Việt Nam với hoạt động du lịch của các nước khác trong khu vực và trên thế giới.
Cũng chính nhận thức được sự cần thiết của việc biên soạn tài khoản du lịch ở Việt Nam nên trong bản “Tuyên bố Hội An về thúc đẩy hợp tác du lịch APEC” được Hội nghị Bộ trưởng Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) lần thứ 4 tại Hội An, Quảng Nam từ 16-19/10/2006 thông qua đã “khẳng định ý nghĩa và tính hiệu quả của việc áp dụng tài khoản vệ tinh du lịch trong đánh giá vai trò của du lịch đối với tăng trưởng kinh tế quốc dân. Khuyến khích các nền kinh tế thành viên sớm áp dụng tài khoản vệ tinh du lịch, góp phần hài hòa những tiêu chuẩn đánh giá chung trong du lịch APEC, nhằm tạo ra một bức tranh tổng thể, rõ nét hơn về vai trò quan trọng của du lịch đối với sự thịnh vượng chung của APEC.”
Ở nhiều nước trên thế giới, việc biên soạn tài khoản vệ tinh du lịch nhằm phân tích được một cách đầy đủ hoạt động du lịch, qua đó đánh giá được vị trí và vai trò của hoạt động du lịch đối với nền kinh tế quốc dân đã khá phổ biến. Tuy nhiên, do những điều kiện khác nhau nên việc biên soạn tài khoản vệ tinh du lịch ở mỗi nước là khác nhau dựa trên những điều kiện khác nhau.
Đối với Việt Nam, việc tiếp cận tài khoản vệ tinh du lịch đã được triển khai từ khá sớm. Việt Nam đã cử cán bộ tham gia các khóa tập huấn ngắn hạn, các buổi hội thảo, thảo luận quốc tế về tài khoản vệ tinh du lịch do Tổ chức du lịch thế giới tổ chức như tại Ấn Độ năm 1998, Thái Lan năm 2000, Philippin năm 2003….Tổng cục du lịch và Tổng cục Thống kê Việt Nam cũng đã phối hợp với các Bộ Ngành và các cơ quan liên quan từng bước nghiên cứu hoàn thiện hệ thống tổ chức thu thập thông tin thống kê du lịch theo chế độ báo cáo thống kê định kỳ phục vụ thông tin về hoạt động du lịch…, đó chính là những nền tảng cơ bản cho việc biên soạn tài khoản vệ tinh du lịch ở Việt Nam. Tuy nhiên bên cạnh những thuận lợi đó,