Một sức khỏe Phần 1 - 1


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM


Phan Th H ng Phúc, Ph m Đ c Phúc (Đ ng ch biên)

Nguy n Th Kim Lan, Tr n Nh t Th ng, H c Văn Vinh, Nguy n Th T Uyên, Nguy n Đ c Dương, Tr n Đ c Hoàn,Tr nh Đình Thâu


GIÁO TRÌNH


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM



PHANTHỊ HỒNG PHÚC, PHẠM ĐỨC PHÚC (Đồng chủ biên)

Nguyễn Thị Kim Lan, Trần Nhật Thắng, Hạc Văn Vinh,

Nguyễn Thị Tố Uyên, Nguyễn Đức Dương, Trần Đức Hoàn, Trịnh Đình Thâu


GIÁO TRÌNH

MỘT SỨC KHỎE


NHÀ XUẤT BẢN NÔNG NGHIỆP Hà Nội – 2017


MỤC LỤC


Danh mục chữ viết tắt�������������������������������������������������������������������������������������������v Danh mục bảng��������������������������������������������������������������������������������������������������� vii Danh mục hình ������������������������������������������������������������������������������������������������������ix Lời nói đầu���������������������������������������������������������������������������������������������������������������xi

Phần 1 ĐẠI CƯƠnG VỀ MỘT SỨC KhỎE 1

Chương 1 Một số vấn đề cơ bản về Một sức khỏe 3

1.1. Khái niệm về sức khỏe, Một sức khỏe 3

1.2. Lịch sử hình thành Một sức khỏe 5

1.3. Cách tiếp cận Một sức khỏe trên thế giới và Việt Nam 7

1.4. Sự cần thiết xây dựng kế hoạch Một sức khỏe 11

1.5. Một sức khỏe trong kiểm soát dịch bệnh và an toàn thực phẩm 13

1.6. Cơ hội và thách thức của Một sức khỏe 15

Chương 2 Các yếu tố ảnh hưởng đến Một sức khỏe 21

2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe con người và sức khỏe động vật 21

2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe hệ sinh thái 53

2.3. Mối tương tác qua lại giữa sức khỏe con người, sức khỏe động vật

và sức khỏe hệ sinh thái 61

2.4. Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu tới sức khỏe con người và sức khỏe động vật 64

Chương 3 Năng lực cốt lõi Một sức khỏe 75

3.1. Khái niệm về năng lực cốt lõi Một sức khỏe 75

3.2. Năng lực cốt lõi Một sức khỏe 76

Phần 2 ÁP DỤnG nĂnG LỰC MỘT SỨC KhỎE TROnG KIỂM SOÁT

DỊCh BỆnh VÀ An TOÀn ThỰC PhẨM 81

Chương 4 Lập kế hoạch và quản lý kế hoạch trong kiểm soát dịch bệnh 83

4.1. Kế hoạch và lập kế hoạch 83

4.2. Quản lý kế hoạch 100

Chương 5 Các yếu tố văn hóa, niềm tin và Một sức khỏe 109

5.1. Một số khái niệm cơ bản về văn hóa 109

5.2. Văn hóa liên quan đến môi trường và sức khỏe 110

5.3. Ảnh hưởng của những yếu tố văn hoá đối với sức khỏe con người 111




5.4. Niềm tin và quan niệm về sức khỏe, nguyên nhân bệnh tật từ góc độ văn hóa 115

5.5. Một số thói quen, tập quán của Việt Nam và vấn đề Một sức khỏe 116

5.6. Xây dựng các chương trình can thiệp sức khỏe (dự phòng)

cân nhắc yếu tố văn hóa 122

Chương 6 Lãnh đạo, hợp tác, quan hệ đối tác Một sức khỏe 123

6.1. Khái niệm về lãnh đạo 123

6.2. Khái niệm về hợp tác 124

6.3. Các phương thức hợp tác trong Một sức khỏe 126

6.4. Cách xác định các bên liên quan để xây dựng mối quan hệ hợp tác có hiệu quả

trong Một sức khỏe 131

6.5. Giải quyết các mâu thuẫn/xung đột trong hợp tác 133

6.6. Áp dụng năng lực lãnh đạo trong kiểm soát dịch bệnh 138

6.7. Áp dụng năng lực hợp tác và quan hệ đối tác trong việc kiểm soát dịch bệnh

truyền lây và an toàn thực phẩm 139

Chương 7 Giá trị đạo đức, tư duy hệ thống Một sức khỏe

trong kiểm soát dịch bệnh và an toàn thực phẩm 143

7.1. Khái niệm về giá trị đạo đức 143

7.2. Khái niệm về tư duy và phát triển tư duy 144

7.3. Khái niệm về hệ thống, đặc trưng của hệ thống 146

7.4. Tư duy hệ thống 147

7.5. Các phương thức tư duy hệ thống Một sức khỏe 154

7.6. Các bước phân tích để giải quyết vấn đề Một sức khỏe theo phương pháp

tư duy hệ thống 161

7.7. Áp dụng năng lực tư duy hệ thống trong việc kiểm soát dịch bệnh

truyền lây và an toàn thực phẩm 165

Chương 8 Truyền thông, thông tin, chính sách

và vận động chính sách trong Một sức khỏe 169

8.1. Truyền thông và thông tin 169

8.2. Chính sách và vận động chính sách 173

Tài liệu tham khảo��������������������������������������������������������������������������������������������� 185



I. Danh mục viết tắt tiếng Việt‌

Bộ NN&PTNT

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

BTNMN

Bệnh truyền nhiễm mới nổi

HST

Hệ sinh thái

MSK

Một sức khỏe

UBND

Ủy ban Nhân dân

VSATTP

Vệ sinh an toàn thực phẩm

II. Danh mục viết tắt tiếng Anh

ADB

Asian Development Bank

Ngân hàng Phát triển Châu Á

AMR

Antimicrobial Resistance

Kháng kháng sinh

APSED

Asia Pacific Strategy for Emerging Diseases

Chiến lược Châu Á Thái Bình Dương về dịch bệnh mới nổi

ASEAN

Association of Southeast Asian Nations

Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á

APEC

Asia-Pacific Economic Cooperation

Diễn đàn hợp tác kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương

CDC

Centers for Disease Control and Prevention

Trung tâm phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh của Hoa Kỳ

EPT

Emerging Pandemic Threats

Chương trình các mối đe dọa đại dịch mới nổi

FAO

Food and Agriculture Organization of the United Nations

Tổ chức Nông nghiệp và Lương thực Liên Hiệp Quốc

GRAI

Global Response to Avian Influenza

Ứng phó với dịch cúm gia cầm

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 95 trang tài liệu này.

Một sức khỏe Phần 1 - 1


HIV

Human Immunodeficiency Virus

Virus gây hội chứng suy giảm miễn dịch ở người

HPAI

Highly Pathogenic Avian Influenza

Cúm gia cầm độc lực cao

IHR

International Health Regulations

Điều lệ Y tế Quốc tế

IMCAPI

International Ministerial Conference on Animal and Pandemic Influenza

Hội nghị Bộ trưởng về phòng chống cúm gia cầm và đại dịch cúm

ILO

International Labour Organization

Tổ chức Lao động Quốc tế

IPCC

Intergovernmental Panel on Climate Change

Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu

MERS

Middle East Respiratory Syndrome

Hội chứng hô hấp Trung Đông

NSCHP

The National Steering Committee on Human Pandemic Influenza Prevention and Control

Ban chỉ đạo Quốc gia về phòng chống Cúm đại dịch ở người

OHCN

One Health Communication Network

Mạng lưới truyền thông Một sức khỏe

OHCC

One Health Core Competency

Năng lực cốt lõi của Một sức khỏe

OIE

World Organisation for Animal Health

Tổ chức Thú y thế giới

OPI

Organisation of Prevention Influenza

Tổ chức phòng chống Cúm gia cầm và đại dịch Cúm

PEP

Post Exposure Prophylaxis

Dự phòng sau phơi nhiễm

PrEP

Pre Exposure Prophylaxis

Dự phòng tiền phơi nhiễm

PVS

Performance of Veterinary Services

Bộ công cụ đánh giá công tác thú y

SARS

Severe acute respiratory syndrome

Hội chứng Viêm đường hô hấp cấp

SAARC

South Asian Association for Regional Cooperation

Hiệp hội Nam Á vì sự hợp tác khu vực

STDs

Sexually Transmitted Diseases

Các bệnh lây qua đường tình dục

SEAOHUN

South East Asia One Health University Network

Mạng lưới Một sức khỏe các trường Đại học Đông Nam Á

UN

United Nation

Liên Hợp Quốc

UNDP

United Nations Development Programme

Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc

UNICEF

United Nations Children's Fund

Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc

USAID

United State Agency for International Development

Cơ quan phát triển Quốc tế Hoa Kỳ

VOHUN

Vietnam One Health University Network

Mạng lưới Một sức khỏe các trường Đại học Việt Nam

WHO

World Health Organisation

Tổ chức Y tế thế giới


Bảng 2.1. Các nguyên nhân tử vong theo tuổi và tỷ lệ theo tử vong của Úc 33‌

Bảng 3.1. Năng lực cốt lõi Một sức khỏe tại các nước Đông Nam Á 75

Bảng 4.1. Mẫu thu thập thông tin về bệnh cao huyết áp tại trạm y tế xã 87

Bảng 4.2. Bảng kiểm tra quan sát giếng nước đào 87

Bảng 4.3. Kế hoạch hành động 92

Bảng 6.1. So sánh các cách tiếp cận đa ngành, liên ngành và xuyên ngành 130

Bảng 6.2. Giải quyết các mâu thuẫn trong hợp tác 136

Bảng 8.1. Kế hoạch chiến thuật vận động 181

Bảng 8.2. Biểu mẫu kế hoạch vận động chính sách 182



Hình 2.1.‌

Mô hình các yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe của Lalonde

25

Hình 2.2.

Mô hình các yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe của Dahlgren và Whitehead

27

Hình 2.3.

Mô hình các yếu tố xã hội ảnh hưởng đến sức khỏe

29

Biểu đồ 2.1.

Mô hình hệ thống thay đổi sử dụng đất ảnh hưởng tới sức khỏe hệ sinh thái

63

Hình 4.1.

Mô hình hóa lập kế hoạch theo chỉ tiêu

84

Hình 4.2.

Mô hình hóa lập kế hoạch từ dưới lên

84

Hình 4.3.

Sơ đồ về các nguyên nhân dẫn tới vấn đề sức khỏe

89

Hình 4.4.

Sơ đồ các nguyên nhân dẫn đến các vấn đề sức khỏe

89

Hình 5.1.

Đi gày gót quá cao có thể liên quan đến một số bệnh về xương và chấn thương

112

Hình 5.2.

Mặc áo chống nắng khi đi ra đường vào buổi sáng sớm dễ dẫn đến bệnh



loãng xương

112

Hình 5.3

Nhà sàn của dân tộc Thái ở Lai Châu

115

Hình 5.4.

Bếp lửa trong nhà

115

Hình 5.5.

Món cá sống được nhiều người ưa chuộng

117

Hình 5.6.

Người Hàn Quốc hay ăn bạch tuộc sống

117

Hình 5.7.

Món gỏi cá trộn thính

117

Hình 5.8.

Món gỏi cá trộn rau

117

Hình 5.9.

Món tiết canh

118

Hình 5.10.

Quán ăn đường phố

119

Hình 5.11.

Phun thuốc trừ sâu cho rau

119

Hình 5.12.

Phun thuốc trừ sâu cho lúa

119

Hình 5.13.

Nuôi gia súc dưới gầm nhà sàn

120

Hình 5.14.

Sử dụng phân tươi tưới rau

121

Hình 5.15.

Nhà tiêu làm tạm bợ trên mặt ao

121

Xem toàn bộ nội dung bài viết ᛨ

..... Xem trang tiếp theo?
⇦ Trang trước - Trang tiếp theo ⇨

Ngày đăng: 19/02/2024