Lãnh đạo trong bối cảnh khủng hoảng toàn cầu: Kinh nghiệm trên thế giới và bài học đối với Việt Nam

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

CHUYÊN NGÀNH KINH DOANH QUỐC TẾ

-------***-------

Đề tài:

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 105 trang tài liệu này.

Lãnh đạo trong bối cảnh khủng hoảng toàn cầu: Kinh nghiệm trên thế giới và bài học đối với Việt Nam

Họ và tên sinh viên : Hà Hải Vân Lớp : Anh 5

Khóa 44

Giáo viên hướng dẫn : ThS Đặng Thị Lan

Hà Nội - 11/2009

MỤC LỤC

DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG

LỜI NÓI ĐẦU 1

CHƯƠNG I. LÝ LUẬN CHUNG VỀ LÃNH ĐẠO TRONG BỐI CẢNH KHỦNG HOẢNG TOÀN CẦU 4

I. Lý luận chung về lãnh đạo 4

1. Khái niệm về lãnh đạo 4

2. Đặc điểm của lãnh đạo 6

3. Sự khác nhau giữa quản lý và lãnh đạo 8

II. Lý luận về khủng hoảng toàn cầu 11

1. Khái niệm và chu kì khủng hoảng 11

1.1. Khái niệm 11

1.2. Chu kì khủng hoảng 11

2. Một số loại khủng hoảng về mặt kinh tế 12

2.1. Khủng hoảng tài chính 12

2.2. Khủng hoảng kinh tế 14

3. Cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu hiện nay 17

3.1. Nguyên nhân 17

3.2. Diễn biến 20

3.3. Hậu quả 21

III. Lý luận về lãnh đạo trong bối cảnh khủng hoảng toàn cầu 21

1. Vai trò của lãnh đạo trong bối cảnh khủng hoảng toàn cầu 21

2. Nhiệm vụ của lãnh đạo trong bối cảnh khủng hoảng toàn cầu 22

2.1. Đảm bảo hiệu suất trên phương diện sử dụng vốn 23

2.2. Đảm bảo hiệu suất trên phương diện các quyết định về nhân sự 25

2.3. Đảm bảo quản lý các quyết định theo mục tiêu 26

CHƯƠNG II. THỰC TRẠNG LÃNH ĐẠO TRONG BỐI CẢNH KHỦNG HOẢNG TOÀN CẦU 29

I. Thực trạng lãnh đạo của các công ty trên thế giới trong bối cảnh khủng hoảng toàn cầu 29

1. Những vấn đề đặt ra đối với lãnh đạo trong bối cảnh khủng hoảng toàn cầu 29

1.1. Thiếu hụt năng lực lãnh đạo trên toàn cầu 29

1.2. Khả năng lãnh đạo thích ứng với xu thế toàn cầu trong khủng hoảng ... 30

2. Tác động của khủng hoảng toàn cầu đối với hoạt động lãnh đạo của các công ty trên thế giới 33

2.1. Hiệu suất trên phương diện sử dụng vốn 33

2.2. Hiệu suất trên phương diện các quyết định về nhân sự 36

3. Tìm hiểu các kinh nghiệm lãnh đạo thành công trong khủng hoảng của các tập đoàn trên thế giới 38

3.1. Kinh nghiệm lãnh đạo trong khủng hoảng của tập đoàn Wal-Mart 38

3.2. Kinh nghiệm lãnh đạo trong khủng hoảng của tập đoàn IBM 43

II. Thực trạng lãnh đạo của các doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh khủng hoảng toàn cầu 49

1. Đặc điểm lãnh đạo trong các doanh nghiệp Việt Nam 49

1.1. Đặc điểm doanh nghiệp Việt Nam 49

1.2. Thực trạng lãnh đạo trong các doanh nghiệp Việt Nam 53

2. Tác động của khủng hoảng toàn cầu đối với hoạt động lãnh đạo trong các doanh nghiệp Việt Nam 58

2.1. Hiệu suất trên phương diện sử dụng vốn 59

2.2. Hiệu suất trên phương diện các quyết định về nhân sự 62

2.3. Quản lý theo mục tiêu 63

CHƯƠNG III. BÀI HỌC KINH NGHIỆM VỀ LÃNH ĐẠO TRONG BỐI CẢNH KHỦNG HOẢNG TOÀN CẦU 64

I. Bài học cho chính phủ Việt Nam 64

1. Hoàn thiện các chính sách về pháp luật, cải tổ bộ máy nhà nước 64

2. Đánh giá sớm và chính xác các tác động của cuộc khủng hoảng 65

3. Tập trung giải quyết các yếu điểm của nền kinh tế trong bối cảnh khủng hoảng 67

4. Tăng cường biện pháp hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ và các tập đoàn 69

II. Bài học cho các nhà lãnh đạo 71

1. Tăng cường công tác dự báo ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế 71

2. Tổ chức và điều hành doanh nghiệp hợp lý và linh hoạt 72

3. Đưa ra các chính sách mới tương thích với tình hình kinh tế chung 74

3.1. Xây dựng chiến lược thương hiệu và hệ thống phân phối mạnh để giành được thị phần 75

3.2. Xem xét lại toàn bộ các hoạt động của doanh nghiệp, ưu tiên cho các công việc phù hợp với tình hình thực tế 76

3.3. Tiếp tục đầu tư vào thế mạnh của doanh nghiệp 78

3.4. Cân nhắc với thị trường ngoại và các hoạt động Mua lại và Sát nhập (M&A) 79

4. Phát triển tốt các mối quan hệ tăng cường hợp tác của các bộ phận và mỗi người trong doanh nghiệp 80

4.1. Củng cố tinh thần nhân viên 80

4.2. Xây dựng mối quan hệ với khách hàng và nhà cung cấp 82

4.3. Lắng nghe ý kiến của các chuyên gia 83

KẾT LUẬN 84

TÀI LIỆU THAM KHẢO 86

DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT

CKKTSXTBCN : Chu kì kinh tế sản xuất tư bản chủ nghĩa KHTC : Khủng hoảng tài chính

KHKT : Khủng hoảng kinh tế

CNTT : Công nghệ thông tin

R&D : Nghiên cứu và phát triển

M&A : Mua bán và sáp nhập

DN : Doanh nghiệp

DNVN : Doanh nghiệp Việt Nam

DNNVV : Doanh nghiệp nhỏ và vừa

DNTN : Doanh nghiệp tư nhân

DNNN : Doanh nghiệp Nhà nước

TQM : Quản lý chất lượng toàn diện

KCS : Kiểm tra chất lượng sản phẩm

TNHH : Trách nhiệm hữu hạn

BHTG : Bảo hiểm tiền gửi

DANH MỤC CÁC BẢNG‌

Bảng 1.1. So sánh sự khác nhau giữa quản lý và lãnh đạo 9

Bảng 1.2. So sánh sự khác nhau giữa quản lý truyền thống 10

và lãnh đạo hiện đại 10

Bảng 2.1. So sánh đặc điểm DNVN và doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường 50

Bảng 2.2. Kết quả khảo sát mức độ hài lòng với môi trường làm việc của lãnh đạo và nhân viên trong tổ chức 57

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 1.1. Chu kì khủng hoảng kinh tế 11

Biểu đồ 2.1. Tính thanh khoản của các công ty ở Mỹ sụt giảm kỉ lục năm 2008

..................................................................................................................... 34

Biểu đồ 2.2. Số lượng doanh nghiệp Mỹ phá sản tính từ tháng 1/2006 đến tháng 11/2008 35

Biểu đồ 2.3. Lãnh đạo công ty Mỹ đối phó với khủng hoảng dựa trên các quyết định về nhân sự 36

Biểu đồ 2.4. Tỷ lệ thất nghiệp ở Anh, Pháp, Đức và Tây Ban Nha tăng lên trong khủng hoảng 37

Biểu đồ 2.5. Biểu đồ thể hiện doanh số của các công ty bán lẻ 40

trong tháng 2 40

Biểu đồ 2.6. Điều tra tâm lý tiêu dùng của khách hàng 41

trong năm 2008 41

Biểu đồ 2.7. Trình độ học vấn của lãnh đạo trong các doanh nghiệp 54

Biểu đồ 2.8. Đánh giá mức độ nghiêm trọng của mỗi thách thức đối với tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp Việt Nam 59

Biểu đồ 2.9. Biểu đồ thể hiện tình trạng DNNVV ở Việt Nam trong 2008 61

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 2.1. Mô hình chức năng của doanh nghiệp Việt Nam 51

Hình 2.2. Mô hình chức năng của doanh nghiệp hiện đại trong nền kinh tế kinh tế thị trường 51

LỜI NÓI ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trên khắp thế giới, không ai còn xa lạ trước những thống kê về số lao động mất việc, số hợp đồng bị hủy, số công ty đóng cửa hàng ngày. Khi mà ngay cả những người khổng lồ ở phố Wall cũng phải gục ngã, thì việc hiệu ứng toàn cầu đánh tan cái “chủ nghĩa kinh nghiệm” vốn rất phổ biến trong suốt chặng đường kinh doanh của người Việt cũng không mấy bất ngờ. Chúng ta cũng có thể tự nhận ra rằng các năng lực lãnh đạo hiện nay của doanh nhân là chưa đáp ứng kịp nhu cầu của thời cuộc. Chính vì thế, “lột xác” để đi lên chính là việc sống còn. Những nhà lãnh đạo, doanh nghiệp Việt Nam không chỉ phải tìm cách vượt qua khủng hoảng kinh tế - tài chính hiện nay, mà còn phải biết cách vượt qua khủng hoảng về năng lực kinh doanh của chính mình. Đó cũng là hành trình bước vào một “thế giới kinh doanh” và một “thời đại kinh doanh” hoàn toàn đổi khác.

Cuộc khủng hoảng kinh tế, không chỉ gây ra những tổn thất, mà còn mang đến một giá trị vô hình rất lớn cho cộng đồng doanh nhân Việt Nam. Cái “được” vô hình này lớn không kém gì so với những cái “mất” hết sức hữu hình mà mọi người đều nhận ra. Đó chính là sự thức tỉnh ở nhiều doanh nhân Việt Nam, rằng: một kỷ nguyên mới trong kinh doanh đã bắt đầu, kỷ nguyên mới đòi hỏi phải có những con người với khát vọng mới, năng lực mới và văn hóa mới. Xã hội đang chờ đợi sự “trở mình” của những doanh nhân muốn khẳng định mình trong cuộc đua tranh toàn cầu. Xã hội đang sẵn sàng tôn vinh những người con người dấn thân vào sự nghiệp kinh thương, để tạo dựng những giá trị vững chắc và trường tồn cho chính mình, cho dân tộc mình và mang nhiều giá trị cho thế giới.

Khủng hoảng - cũng là tiếng chuông báo hiệu thời đại mới đã vang lên. Cách tốt nhất để vượt qua khó khăn là nhìn thấy cơ hội, và cách hay nhất để thoát khỏi bế tắc là nhận ra con đường dài phía trước. Một nền kinh doanh mới đang chờ đợi chúng ta. Việt Nam đang thực sự cần những nhà lãnh đạo dẫn dắt

những doanh nghiệp trong hành trình chinh phục kinh tế. Với lý do như vậy, người viết lựa chọn đề tài khóa luận là : “Lãnh đạo trong bối cảnh khủng hoảng toàn cầu: Kinh nghiệm trên thế giới và bài học đối với Việt Nam”

2. Mục đích và mục tiêu nghiên cứu

Thứ nhất, tìm hiểu những lý thuyết, quan điểm liên quan đến lãnh đạo và lãnh đạo trong bối cảnh khủng hoảng toàn cầu để có cái nhìn vĩ mô mang tính lý thuyết về đề tài.

Thứ hai, nghiên cứu thực tiễn lãnh đạo trong các tập đoàn đang bươn chải trong khủng hoảng lấy ví dụ ở hai tập đoàn hàng đầu thế giới là tập đoàn bán lẻ Wal-Mart và tập đoàn Công nghệ thông tin IBM để sàng lọc và đánh giá những kinh nghiệm lãnh đạo trong khủng hoảng đối chiếu với tình hình kinh tế Việt Nam hiện tại ứng phó với cuộc khủng hoảng kinh tế tài chính toàn cầu.

Thứ ba, nghiên cứu thực tiễn lãnh đạo trong các doanh nghiệp Việt Nam đánh giá về chất lượng, năng lực và các phong cách lãnh đạo thường được các doanh nghiệp Việt Nam áp dụng là gì? Đã mang lại hiệu quả cho hoạt động của doanh nghiệp hay chưa? Và đã có những biện pháp lãnh đạo gì để đối phó với khủng hoảng toàn cầu?

Cuối cùng, người viết thực sự mong muốn qua thời gian nghiên cứu, tìm tòi thực hiện khóa luận sẽ đúc rút được nhiều kinh nghiệm có giá trị cho bản thân đồng thời đưa ra một số đề xuất giúp các doanh nhân nâng cao nhận thức và năng lực lãnh đạo để mang lại hiệu quả cao nhất trong môi trường kinh doanh đầy biến động.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu là quan điểm về lãnh đạo trong thời kì khủng hoảng, bản thân các nhà lãnh đạo trên thế giới, các nhà lãnh đạo Việt Nam, các tập đoàn trên thế giới và các doanh nghiệp Việt Nam.

Phạm vi nghiên cứu sẽ dừng lại ở các quan điểm mang tính chung và phổ biến nhất về lãnh đạo trong khủng hoảng kinh tế hiện nay, những hoạt động lãnh đạo ứng phó với khủng hoảng trên thế giới lấy dẫn chứng ở hai tập