Bài giảng Lý luận và phương pháp dạy học đại học - TS. Hồ Văn liên

Trang 81

Phöông phaùp tröïc quan Laø phöông phaùp söû duïng nhöõng phöông tieän tröïc quan, phöông tieän kó thuaät daïy hoïc Phöông tieän tröïc quan bao goàm: 1. Vaät thaät 2. Vaät taïo hình 3. Bieåu ñoà, ñoà thò Phöông tieän daïy hoïc laø phöông tieän nhaän thöùc vaø laø nguoàn nhaän thöùc Phöông phaùp tröïc quan goàm: quan saùt vaø trình baøy tröïc quan

Có thể bạn quan tâm!

Trang 82

Öu ñieåm vaø nhöõng haïn cheá cuûa phöông phaùp tröïc quan • Öu ñieåm 1. Thoângtin ñaày ñuûvaø saâu saéc veàñoái töôïngnghieân cöùu. 2. Phaùt trieånhöùngthuù cuûangöôøi hoïc. 3. Taêngcöôøng hoaït ñoängtöï löïc cuûaHV Haïn cheá 1. Neáu toåchöùc khoânghôïplí seõ phaân taùn söï chuùyù, thieáu taäptrungvaøo nhöõngdaáuhieäubaûnchaát, 2. Caànnhieàuthôøi gian. 3. Neáu quaùlaïmduïngphöôngtieän tröïc quanñoâi khi phaù vôõ logic khoahoïc cuûabaøi hoïc vaø haïncheásöï phaùt trieånnaêng löïc tö duy tröøu töôïng.

Trang 83

Nhoùm phöông phaùp thöïc haønh Nhoùm phöông phaùp thöïc haønh bao goàm: 1.Luyeän taäp, 2.Reøn luyeän, 3.Trình dieãn, bieåu dieãn, 4.Thí nghieäm

Trang 84

Phu¬ng ph¸p tËp luyÖn -Tríc hÕt cÇn n¾m ®uîc c¸c qui t¾c hµnh ®éng, h×nh dung râ nh÷ng viÖc cÇn lµm ®Ó ®Þnh huíng. -Trong nh÷ng truêng hîp cÇn thiÕt cã thÓ lµm mÉu vÒ nh÷ng thao t¸c cÇn luyÖn tËp. -H×nh thµnh nhu cÇu luyÖn tËp vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho HV ®uîc luyÖn tËp theo qui t¾c hµnh vi, theo c¸c mÉu hµnh vi ®· ®uîc giíi thiÖu. -KhuyÕn khÝch HV luyÖn tËp thuêng xuyªn, lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu lÇn ®Ó cã ®uîc KN, KX. -LuyÖn tËp cÇn ph¶i cã thêi gian thÝch hîp, kh«ng nªn n«n nãng, véi vµng. Lóc ®Çu cÇn tËp chÝnh x¸c sau ®ã míi yªu cÇu lµm nhanh. -TËp luyÖn cÇn ph¶i ®uîc tiÕn hµnh trong nhiÒu t×nh huèng kh¸c nhau, phï hîp víi løa tuæi, hoµn c¶nh sèng vµ ®iÒu kiÖn gi¸o dôc. -KiÓm tra, uèn n¾n thêng xuyªn, ®ång thêi ph¶i khuyÕn khÝch HV tù kiÓm tra vµ tù ®iÒu chØnh

Trang 85

Phương pháp rèn luyện • PP thể nghiệm ý thức, tình cảm, ý chí, nghị lực • PP này giống với PP tập luyện ở chỗ hành động được lặp đi lặp lại nhiều lần. Nhưng vấn đề chủ yếu trong rèn luyện là thái độ, động cơ, ý chí để làm". thống nhất giữa cái "cần làm" và cái "muốn • PP này tạo cơ hội cho HV "thâm nhập" vào những tình huống đa dạng từ đơn giản đến phức tạp, từ dễ đến khó của cuộc sống. Từ đó họ phải đấu tranh để tự xác định được động cơ đúng đắn, có tác dụng định hướng cho hoạt động. • Yêu cầu: -Tạo điều kiện cho HV được rèn luyện trong nhiều tình huống khác nhau. -Tổ chức rèn luyện có hệ thống, thường xuyên, liên tục. -Kết hợp chặt chẽ kiểm tra, và tự kiểm tra. -Thống nhất giữa rèn luyện có thầy với tự rèn luyện của HV.

Trang 86

Cô sôû löïa choïn ppdh • B¶n chÊt vµ ®éng lùc cña viÖc häc • Môc tiªu vµ néi dung d¹y häc • Kh¶ n¨ng, n¨ng lùc cña HV • Kh¶ n¨ng, n¨ng lùc cña GV • Thêi gian, phu¬ng tiÖn

Trang 87

Löïa choïn ppdh caàn luu y • * Söû duïng nhieàu pp • *Saép xeáp ñeå HV tham gia nhieàu • * Thöû nghieäm nhieàu kó thuaät khaùc nhau • * Chuaån bò toát veà kieán thöùc, taøi lieäu, thieát bò • * Coù thoâng tin phaûn hoài • * Nhieät tình vôùi pp cuûa mình

Trang 88

Choïn ppdh cho baøi giaûng veà lí thuyeát • BAØI TAÄP SOÁ 1 • Haõy nhôù vaø nghó veà moät baøi giaûng lí thuyeát maø baïn ñaõ traûi qua. Haõy neâu moät soá lí do cho baøi giaûng haøo höùng (1) hoaëc baøi giaûng teû nhaït (2) hoaëc caû hai. • 1- lí do laøm cho baïn haøo höùng ñeán cuoái buoåi hoïc • 2- lí do gaây söï teû nhaït laøm baïn khoâng buoàn nghe

Trang 89

LÍ DO CUÛA BAØI GIAÛNG TEÛ NHAÏT • * GV khoâng giôùi thieäu chuû ñeà moät caùch roõ raøng • * Khoâng neâu roõ muïc ñích • * GV noùi maø khoâng chuù yù ñeán HV, duøng töø ngöõ xa laï khoâng thích hôïp • * Baøi giaûng thieáu tính keát caáu logic • * HV khoâng ñuû kieán thöùc ñeå laøm cho kieán thöùc môùi coù yù nghóa

Trang 90

LÍ DO CUÛA BAØI GIAÛNG HAØO HÖÙNG • * GV ngay laäp töùc khôi daäy toø moø ôû SV • * GV neâu roõ keát quaû hoïc taäp phaûi ñaït ñöôïc • * GV söû duïng thuaät ngöõ quen thuoäc, giaûi thích kó thuaät ngöõ môùi • * GV tieán haønh theo caùc böôùc logic • * GV buoäc SV tham gia baèng nhöõng caâu hoûi, leân baûng vaø söû duïng baûng • * GV toùm taét baøi giaûng treân baûng hoaëc treân maùy chieáu haét • * GV thoâng thaùi, nhieät tình trong suoát giôø hoïc

Trang 91

BAØI TAÄP SOÁ 2 • Hai caùch vaøo baøi GV1: “Toâi muoán noùi vôùi caùc baïn veà vieäc mua coå phieáu. Haõy giôû trang 40 vaø ñoïc 3 ñoaïn ñaàu tieân”. GV2: “Baïn muoán kieám tieàn nhö theá naøo treân thò tröôøng coå phieáu? Baïn coù theå nhöng caàn tuaân theo moät soá nguyeân taéc. Chuùng ta haõy cuøng xem thò tröôøng coå phieáu ngay hoâm nay töø nhöõng tôø baùo maø toâi coù ôû ñaây vaø vaän duïng nhöõng nguyeân taéc naøy vaøo moät troø chôi coå phieáu maø taát caû chuùng ta cuøng chôi” ? Phaûn öùng cuûa baïn nhö theá naøo ñoái vôùi

Trang 92

Trong baøi lí thuyeát, caùc pp giaûng daïy cuûa baïn coù theå laø: -> Moâ taû, keå chuyeän, giaûi thích = thuyết trình -> Đọc taøi lieäu (söû duïng saùch vaø taøi lieäu) -> Đaøm thoai -> Tröïc quan -> Thaûo luaän nhoùm -> Đoùng vai -> Đoäng naõo…

Trang 93

Cơ sở lý luận và thực tiễn của đổi mới phương pháp dạy học Cơ sở lý luận Một số quan điểm tiếp cận trong đổi mới phương pháp dạy học a. Tiếp cận hoạt động - nhân cách b. Tiếp cận hệ thống - cấu trúc c. Tiếp cận "dạy học tập trung vào người học"(dạy học lấy học sinh làm trung tâm)

Trang 94

Những cơ sở thực tiễn 1. Sự phát triển của KH-CN trong thời đại ngày nay và những yêu cầu mới về triển KT-XH phát 2. Với sư phát triển của KH-CN hiện đại đã mở ra những khả năng và điều kiện thuận lợi cho việc sử dụng các phương tiện kỹ thuật dạy học hiện đại vào quá trình dạy học. 3. Các PPDH truyền thống có những ưu điểm nhất định, nhưng với những yêu cầu mới hiện nay thì còn có những nhược điểm cơ bản cần khắc phục.

Trang 95

Phương pháp "công não" - Các ý kiến được viết lên bảng, hay giấy nhỏ được ghim hoặc dán lên bảng. Không nhận xét, không bình luận, đánh giá về các ý kiến đó. - Sau khi không còn ý kiến nữa, có thể nhóm gộp các ý kiến lại, các nhóm trình bày ý kiến của nhóm mình. Phương pháp này có ưu điểm là phát huy tính sáng tạo, phát triển tư duy độc lập, phát hiện, tìm tòi, mạnh dạn đưa ra ý tưởng, khuyến khích mọi ngưòi tham gia, khai thác kiến thức, kinh nghiệm của nhiều người.

Trang 96

Phương pháp "công não" * Mục đích - Kích thích người học suy nghĩ bằng cách thu thập ý kiến khác nhau về một vấn đề nào đó, không cần bình luận hay đánh giá về nó. * Cách thức thực hiện - Chia học sinh thành các nhóm nhỏ người. tối đa 6 - Đưa ra vấn đề hay tình huống (bài tập hay cách giải quyết mới, nhiệm vụ với phương tiện nào đó). học tập có gắn - Yêu cầu toàn nhóm (lớp) động não để càng nhiều ý kiến càng tốt (ngắn gọn). đưa ra

Trang 97

Phương pháp giải quyết vấn đề * Mục đích - Huy động sự tham gia của mọi HV vào việc giải quyết các vấn đề đáo. một cách độc lập, sáng tạo, độc - Phát triển các khả * Cách thức năng đánh giá và tự đánh giá. - Bước 1: Đưa ra vấn đề giúp HV tiếp nhận, hiểu vấn đề cần giải quyết (chẳng hạn: làm thế nào để học tập một cách có hiệu quả hơn) - Bước 2: HV tự lực tìm tòi, giải quyết vấn đề. - Bước 3: Tập hợp ý kiến, ý tưởng: tất cả HV viết các ý kiến của mình lên các mảnh giấy. Tất cả các giấy ghi ý tưởng đó được dán lên bảng (hay mặt bàn, tờ bìa.)

Trang 98

- Bước 4: Đánh giá các ý tưởng: tất cả HV đều đọc tất cả các tờ giấy ghi ý tưởng. Sau đó, mỗi người cho điểm các ý tưởng bằng điểm số hoặc kí hiệu (*) + 5 * là ý tưởng tốt nhất + 4 * là ý tưởng tương đối tốt - Bước 5: Cuối cùng, tính toán các "sao" và tìm ra những ý tưởng tốt (hay) nhất và cùng thảo luận về những ý tưởng đó.

Trang 99

Phương pháp thảo luận nhóm Thảo luận nhóm là PPDH mà theo đó HV được chia ra thành nhiều nhóm, mỗi nhóm được phân công giải quyết một nội dung công việc cụ thể hướng tới nội dung công việc lớn hơn; kết quả của mỗi nhóm sẽ được trình bày trước tập thể để thảo luận chung trước khi GV đi đến kết luận cuối cùng. *Mục đích chung: - Động viên tất cả HV tham dự, kích thích sự suy nghĩ. -Các thành viên trong nhóm bám sát vào một chủ đề và tìm ra giải pháp giải quyết vấn đề đó. -Thỏa mãn nhu cầu học tập của cá nhân -Tạo điều kiện cho HV trao đổi, chia sẻ kiến hay cách giải quyết sáng tạo. tri thức, các chính

Trang 100

*Cách thức chung: -Bước 1: Nêu nhiệm vụ công việc, giao công việc cho các nhóm, yêu cầu cần đạt, ấn định thời gian, phân công, nêu cách thức làm việc, cung cấp thông tin cho các nhóm. -Bước 2: Chia nhóm -Bước 3: Làm việc theo nhóm. HV làm việc theo nhóm được phân công, GV quản lý, hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ cho các nhóm. -Bước 4: Các nhóm trình bày kết quả -Bước 5: GV tổng kết và rút ra kết luận Sau đây là các dạng cụ thể của thảo luận nhóm: