Quan hệ thương mại Việt Nam - Nhật Bản thực trạng và giải pháp

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

--------------------------

NGUYỄN THANH HẰNG

QUAN HỆ THƯƠNG MẠI VIỆT NAM – NHẬT BẢN THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

Chuyên ngành: Kinh tế thế giớ i và quan hê ̣kinh tế quốc tê Mã số: 60 31 07

LUÂN

VĂN THAC

SỸ KINH TẾ ĐỐ I NGOAI

NGƯỜ I HƯỚ NG DẪN KHOA HOC

: TS. VŨ PHẠM HẢI ĐĂNG

Hà Nội - 2013

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan tất cả các nội dung của Luận văn này hoàn toàn được hình thành và phát triển từ những quan điểm của chính cá nhân tôi, dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Vũ Phạm Hải Đăng. Các số liệu và kết quả có được trong Luận văn tốt nghiệp là hoàn toàn trung thực.

Tác giả luận văn

Nguyễn Thanh Hằng

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên tác giả xin chân thành cảm ơn TS.Vũ Phạm Hải là người hướng dẫn trực tiếp trong suốt quá trình làm luận văn tốt nghiệp. Thầy đã tận tình giúp đỡ, định hướng và chỉnh sửa bài Luận Văn Tốt nghiệp để em có thể hoàn thành tốt khóa luận tốt nghiệp .

Ngoài ra, tác giả cũng xin cảm ơn tập thể các thầy cô giảng viên và Ban Giám hiệu Trường Đại học Kinh tế đã trau dồi và giúp chúng em học hỏi được nhiều kiến thức kinh tế vô cùng quý giá .

Một lần nữa tác giả xin trân thành cám ơn !

Tác giả

Nguyễn Thanh Hằng

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU 1

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ THỰC TIỄN QUAN HỆ THƯƠNG MẠI VIỆT NAM – NHẬT BẢN 6

1.1. Cơ sở lý luận về thương mại song phương 6

1.1.1 Khái niệm về thương mại 6

1.1.2. Những nhân tố tác động đến quan hệ thương mại song phương 9

1.2. Các nhân tố tác động tới mối quan hệ thương mại Việt Nam – Nhật Bản 11

1.2.1. Cơ cấu Tự nhiên - Kinh tế- Xã hội của Việt Nam 11

1.2.2. Cơ cấu Tự nhiên- Kinh tế- Xã hội của Nhật Bản 17

1.2.3. Nhận xét chung về lợi thế so sánh phát triển quan hệ thương mại Việt Nam – Nhật Bản 26

1.3. Tính cấp thiết phát triển quan hệ thương mại Việt Nam- Nhật Bản 29

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUAN HỆ THƯƠNG MẠI VIỆT NAM – NHẬT BẢN TỪ NĂM 1990 ĐẾN NĂM 2013 33

2.1. Những thành tựu chủ yếu của Việt Nam trong quan hệ thương mại Việt Nam

– Nhật Bản 33

2.1.1. Quy mô của thương mại hai chiều 33

2.1.2. Sự phát triển của một số mặt hàng xuất nhập khẩu chủ lực 43

2.1.3. Sự cải thiện của cán cân thương mại 61

2.2. Một số hạn chế bất cập của quan hệ thương mại Việt Nam – Nhật Bản 64

2.2.1. Vị trí của Việt Nam trong quan hệ thương mại Việt Nam – Nhật Bản

chưa thực sự tương xứng với tiềm năng 64

2.2.2. Cơ cấu hàng hóa xuất nhập khẩu còn đơn điệu 68

CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHÍNH SÁCH ĐẨY MẠNH QUAN HỆ THƯƠNG MẠI VIỆT NAM – NHẬT BẢN 72

3.1. Chính sách Chính phủ 72

3.2. Chiến lược doanh nghiệp 74

KẾT LUẬN 82

TÀI LIỆU THAM KHẢO 84

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

STT

Ký hiệu	Nguyên nghĩa
1.	AFTA	Khu vực mậu dịch tự do các nước Đông Nam Á
2.	AJCEP	Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện Asean – Nhật Bản
3.	APEC	Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương
4.	ASEAN	Hiệp hội các nước Đông Nam Á
5.	ASEM	Diễn đàn Hợp tác Á – Âu
6.	CEBR	Trung tâm nghiên cứu kinh tế và kinh doanh
7.	CEPT	Thuế suất ưu đãi đặc biệt
8.	EPA	Hiệp định đối tác kinh tế
9.	EU	Liên minh Châu Âu
10.	FDI	Đầu tư trực tiếp nước ngoài
11.	FTA	Khu vực mậu dịch tự do
12.	GATT (WTO)	Tổ chức thương mại thế giới
13.	GDP	Tổng thu nhập quốc nội
14.	G7	Nhóm bẩy quốc gia phát triển trên thế giới
15.	IAEA	Tổ chức năng lượng nguyên tử quốc tế
16.	IMF	Quỹ tiền tệ quốc tế
17.	JBIC	Ngân hàng Hợp tác Quốc tế Nhật Bản
18.	ODA	Viện trợ chính thức
19.	R&D	Nghiên cứu và triển khai
20.	VJEPA	Hiệp định đối tác kinh tế song phương Việt-Nhật
21.	WB	Ngân hàng thế giới