Nghiên cứu xây dựng cơ sở dữ liệu và mô hình đánh giá liều chiếu xạ tại một số khu vực mỏ đất hiếm và mỏ sa khoáng

117. US EPA, (1999), Indoor Air Quality, Objectives e Radon, United States Environmental Protection Agency, EPA Publications.

118. Van, H.D et al (2020), “Fort-Dauphin beach sands, south Madagascar: natural radionuclides and mineralogical studies”, Viet Nam Journal of Earth Science, Vol.42:2615-9783.

119. Vikas,D et al. (2014), “Asessment of Natural Radioactivity levels and Associated Dose rates in soil samples from northern rajasthan, India”, Radiation Protection Dosimetry,158,pp.235–240.

120. Van, T. T., Bat, L. T., Nhan, D. D., Quang, N. H., Cam, B. D., & Hung,

L. V. (2019), “Estimation of radionuclide concentrations and average annual committed effective dose due to ingestion for the population in the Red River Delta, Vietnam”, Environmental management, 63(4), 444-454.

121. Van Hao, D., Nguyen Dinh, C., Jodłowski, P., & Kovacs, T. (2019), “High-level natural radionuclides from the Mandena deposit, South Madagascar”, Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry, 319(3), 1331-1338.

122. Veerasamy, N., Sahoo, S. K., Inoue, K., Arae, H., & Fukushi, M. (2020), “Geochemical behavior of uranium and thorium in sand and sandy soil samples from a natural high background radiation area of the Odisha coast, India”, Environmental Science and Pollution Research, 27(25), 31339- 31349.

123. WHO (2009), In: Zeeb, H., Shannoun, F. (Eds.), WHO Handbook on Indoor Radon: APublic Health Perspective. World Health Organization Press, Geneva, p. 91.

124. WHO (2017), Guidelines for drinking-water quality: fourth edition incorporating the first addendum, ISBN 978-92-4-154995-0.

125. Zeng Q, Brown PH. (2000), “Soil potassium mobility and uptake by corn under differential soil moisture regimes”, Plant and soil, 221(2), 121-134. 126.https://nucleus.iaea.org/rpst/referenceproducts/referencematerials/radionu

clides/IAEA-RGK-1.htm(accessed on 27 May 2021).

127.https://nucleus.iaea.org/rpst/referenceproducts/referenc materials/radionuclides/I AEA-RGU-1.htm(accessed on 27 May 2021).

128.https://nucleus.iaea.org/rpst/referenceproducts/referencematerials/radionu clides/I AEA-RGTh-1.htm(accessed on 27 May 2021).

129.https://nucleus.iaea.org/rpst/ReferenceProducts/ReferenceMaterials/Radi onuclides/IAEA-375.htm(accessed on 27 May 2021).

130. https://www-nds.iaea.org/xgamma_standards/(accessed on 27 May 2021).

131. www.physics.isu.edu/radinf/natural.htm(accessed on 27 May 2021).

Phụ lục 1

Một số hình ảnh phổ phân tích mẫu

Ảnh 1

Ảnh 2

Bảng 1. Liều chiếu trong trên đơn vị thực phẩm tiêu thụ (gr, Sv Bq-1) và phần hấp thu trong hệ tiêu hóa (fr) của một số nhân phóng xạ tự nhiên chính đối với người trưởng thành (IAEA, 2014), sử dụng trong công thức (2.27)

Nuclide

Half-life, T1/2	gr, Sv Bq-1	f
K-40	1.28E9 a	6.20E-9	1
Ra-226	1.60E3 a	2.80E-7	0.2
214Bi	0.332 h	1.1E-10	0.05
214Pb	0.447 h	1.4E-10	0.2
Th-232	1.40E10 a	2.30E-7	5.0E-4
Ac-228	6.13 h	4.30E-10	5.0E-4
Th-234	24.1 d	3.40E-9	5.0E-4
U-234	2.44E5 a	4.90E-8	0.02
U-238	4.47E9 a	4.50E-8	0.02

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 162 trang tài liệu này.

Bảng 2. Khẩu phần ăn và mức tiêu thụ lương thực-thực phẩm của người trưởng thành ở miền núi phía Bắc Việt Nam (NIN, 2010)

Lương thực-thực phẩm

Mức tiêu thụ trung bình (g/người.ngày (min-max)
Gạo	404.8 (390.71-418.88)
Ngô	14.7 (11.83-17.51)
Củ (Sắn)	3.5 (2.14-4.85)
Rau ăn lá	208.6 (198.16-219.05)
Thịt nói chung	91.9 (82.66-101.18)
Trứng	13 (11.4-14.5)
Cá	29.8 (25.67-33.89)

Sample			40K	214Pb	214Bi	226Ra	228Ac	232Th
Sample			40K	214Pb	214Bi	226Ra	228Ac	232Th
Rice (cooked)	103o70'13'	22o51'10''	27±10	< MDA	< MDA	< MDA	< MDA	< MDA
Maize (cooked)	103o71'39''	22o50'36'	32±5	< MDA	< MDA	< MDA	0.27±0.05	0,17±0.07
Cassava (cooked)	103o71'30''	22o50'51''	52±15	< MDA	< MDA	< MDA	0.98±0.07	1.15±0.13
Colza (Brassica juncea) (cooked)	103o71'02''	22o51'26''	22±4	0.53±0.15	0.47±0.08	0.45±0.13	0.86±0.32	0.93±0.47
Water	103o71'34''	22o51'27''	45±12	3.2±1.5	2.6±3.0	3.0±2.2	3.8±1.5	3.7±2.4
S-01	103o71'58''	22o50'53''	2421±50	4458±29	4537±37	4252±45	18724±44	17954±62
S-02	103o71'56''	22o50'46''	2476±47	3063±27	3091±25	3007±28	13076±41	12859±58
S-03	103o72'44''	22o50'54''	1007±33	635±191	567±19	519±15	3898±28	3757±34
S-04	103o72'30''	22o51'35''	459±31	2529±37	2544±44	2515±38	2364±23	2218±19
S-05	103o71'58''	22o52'19''	251±19	620±10	577±18	593±14	2188±23	2138±22
S-06	103o71'03''	22o51'55''	320±14	801±18	874±24	798±17	1001±11	927±16
S-07	103o70'12''	22o51'46''	1312±16	166±11	157±10	148±13	418±5	391±11
S-08	103o70'02''	22o51'08''	781±8	254±14	280±16	267±161	852±6	795±26

Bảng 3. Nồng độ hoạt độ (trung bình ± sai số chuẩn) của các nhân phóng xạ tự nhiên trong các mẫu lương thực-thực phẩm, nước và đất (S) trên khu vực mỏ quặng đất hiếm Mưởng Hum. Đơn vị: Bq kg-1 trọng lượng khô (dw) đối với đất, Bq kg-1 trọng lượng ướt (ww) đối với thực phẩm đã nấu chín và Bq L-1 đối với nước.

Location

X Y

Bảng 4. Tỷ lệ liều hấp thụ được tính toán, D (Gy h-1), liều hiệu dụng trung bình năm ngoài trời (OAED, mSv a-1), liều hiệu dụng trung bình năm trong nhà (IAED, mSv a-1) và tổng liều hiệu dụng hàng năm (AEDE, mSv a-1), chỉ số nguy hiểm ngoài trời (Hex, không có đơn vị), chỉ số nguy hiểm trong nhà (Hin, không có đơn vị) và nguy cơ ung thư trong thời gian sống (ELCR) đối với các cư dân địa phương sống trên khu vực mỏ quặng đất hiếm Mường Hum.

No.

D	OAED	IAED	AEDE	Hex	Hin	ELCR
1 (S-01)	13,19				81	58
2 (S-02)	9,46				58	42
3 (S-03)	2,61	3,20	12,80	16,00	16	6	5,6E-02
4 (S-04)	2,55	3,13	12,51	15,64	15	14	5,5E-02
5 (S-05)	1,61	1,97	7,90	9,87	10	3,6	3,4E-02
6 (S-06)	0,96	1,17	4,68	5,85	5,8	4,5	2,0E-02
7 (S-07)	0,37	0,45	1,80	2,24	2,2	1,2	0,8E-02
8 (S-08)	0,65	0,80	3,18	3,98	3,9	1,9	1,4E-02
			Average	10,69
			Stdev	6,36

Food	Consumption rate, kg capita-1 a-1	Annual committed effective dose through ingestion, mSv person-1a-1	Contribution of each food type to the total committed effective dose, %
Rice	147,75	1,67E-04	0,7
Maize	5,37	1,06E-03	0,5
Cassava	1,28	4,12E-04	0,2
Vegetable	76,14	1,04E-02	5,9
Water	730	2,04E-01	92,7
Total		2,20E-01	100

Bảng 5. Liều hiệu dụng chiếu trong qua đường tiêu hóa hàng năm đối với người trưởng thành sống trên khu vực mỏ quặng đất hiếm Mường Hum

Bảng 6. Nồng độ hoạt độ của radon (222Rn) và thoron (220Rn) trong không khí trong nhà; liều hiệu dụng hàng năm (ERn và ETn) và tổng liều hiệu dụng hàng năm (ERn+Tn) do hít phải radon và thoron đối với dân cư ở Hà Nội và khu vực mỏ quặng đất hiếm Mường Hum

STT

Location		222Rn (Rn) Bq m-3	220Rn(Tn) Bq m-3	ERn, mSv a-1	ETn, mSv a-1	ERn+Tn, mSv a-1
X	Y	222Rn (Rn) Bq m-3	220Rn(Tn) Bq m-3	ERn, mSv a-1	ETn, mSv a-1	ERn+Tn, mSv a-1
1	105o83'13''	20o97'86''	41±7	60±5	1,37	0,69	2,06
2	105o77'68''	21o07'09''	74±7	22±8	2,45	0,25	2,70
3	105o79'08''	21o06'75''	58±6	Bkg	1,92	0,00	1,92
4	103o71'47''	22o50'85''	130±11	17±7	4,31	0,20	4,51
5	103o71'43''	22o50'45''	97±10	104±9	3,24	1,20	4,44
6	103o71'48''	22o50'47''	85±11	32±6	2,83	0,37	3,20
7	103o71'27''	22o51'05''	91±12	63±6	3,02	0,73	3,76
8	103o70'13''	22o51'10''	68±8	31±5	2,26	0,36	2,62
9	103o70'26''	22o51'22''	66±6	13±5	2,20	0,15	2,35
10	103o70'14''	22o51'32''	72±8	67±6	2,39	0,78	3,18
11	103o71'02''	22o51'06''	64±7	48±5	2,13	0,56	2,68
12	103o71'24''	22o51'17''	111±10	111±8	3,67	1,28	4,95
13	103o70'85''	22o52'25''	73±9	50±6	2,43	0,58	3,01
14	103o70'74''	22o52'30''	87±11	15±3	2,89	0,18	3,07
15	103o70'78''	22o52'42''	77±9	439±10	2,54	5,05	7,60
16	103o71'21''	22o51'27''	123±12	186±8	4,09	2,14	6,23
17	103o71'33''	22o50'91''	507±26	350±15	16,77	4,03	20,80
18	103o71'34''	22o50'73''	896±22	73±13	29,62	0,85	30,47
19	103o71'39''	22o50'86''	304±14	2352±22	10,05	27,06	37,10
20	103o71'31''	22o50'85''	310±15	586±14	10,24	6,74	16,98

Phụ lục 2

Bảng 1. Nồng độ hoạt độ của các hạt nhân phóng xạ tự nhiên

Sample Nos.

Location	Activity concentration (Bq/kg)
Location	226Ra	238U	232Th	40K	238U/226Ra
1	Ore body	54.04.8	32.05.1	71.74.4	1096.5	0.59
2	Close ore body	1157.2	65.76.9	1066.6	23715	0.57
3	Ore body	1182.4	1116.3	2309.2	67047	0.94
4	Close ore body	1247.2	78.28.4	1809.6	20910	0.63
5	Ore body	1134.8	91.55.1	2815.4	21216	0.81
6	Ore body	1167.2	1209.9	1656.5	30017	1.0
7	Close ore body	1124.2	67.44.7	1055.1	23610	0.60
8	Close ore body	1624.8	84.86.6	1628.4	93.06.4	0.52
9	Ore body	1125.6	55.15.7	1535.8	19511	0.49
10	Ore body	1774.8	94.35.1	2159.4	89054	0.53
11	Ore body	2176.2	1058.0	1788.3	62043	0.48
12	Close ore body	65.52.4	33.61.8	68.86.6	55023	0.51
13	Ore body	2054.7	77.95.0	2377.4	1439.1	0.38
14	Close ore body	1998.9	82.39.7	23312	93.56.5	0.41
15	Ore body	1766.5	1067.9	2909.3	14510	0.60
16	Ore body	21612	98.19.2	26113	1607.4	0.45
17	Close ore body	11.91.9	23.93.2	35.43.3	80.45.4	2.0
18	Ore body	53.52.4	27.81.8	56.34.9	1538.6	0.52
19	Close ore body	78.14.7	39.33.5	86.25.8	71.84.8	0.50
20	Ore body	2309.3	1218.4	37416	89062	0.53
21	Ore body	1197.1	57.86.8	95.46.5	118048	0.49
22	Ore body	1527.1	70.59.1	1628.7	52021.7	0.46
23	Close ore body	2052.4	96.14.8	1999.6	1250100	0.47
24	Close ore body	20411	1005.5	12211	64335	0.49
25	Ore body	77.42.4	41.63.3	84.24.2	69.14.6	0.54
26	Close ore body	1312.4	62.23.3	1425.3	31122	0.47
27	Ore body	59.54.7	29.53.5	75.14.4	48.42.9	0.50
28	Ore body	1254.7	72.39.5	1648.4	61137	0.58
29	Close ore body	69.22.4	31.63.3	62.35.7	67.74.7	0.46
30	Close ore body	1697.1	70.76.8	1306.5	51121	0.42
31	Ore body	1794.7	92.96.5	2055.8	89070	0.52
32	Close ore body	1056.8	49.56.6	1218.2	26215	0.47
33	Close ore body	45.62.4	16.41.8	22.93.3	1185.7	0.36
34	Close ore body	1247.1	68.55.3	1376.9	1228.8	0.55
35	Close ore body	1384.7	58.16.5	1076.4	41723	0.42
36	Close ore body	87.87.1	48.66.8	76.75.9	1328.4	0.55
37	Close ore body	1094.7	49.75.0	83.96.3	1258.8	0.46
38	Close ore body	2236.3	1047.7	19710	26712	0.47
39	Close ore body	49.42.4	29.33.3	42.44.1	26917	0.59
40	Close ore body	53.64.9	25.55.2	44.74.5	32623	0.48
41	Close ore body	39.22.4	26.71.8	39.33.8	28512	0.68
42	Close ore body	1334.7	79.95.0	1306.4	24519	0.60
43	Close ore body	2228.6	1186.5	22811	20712	0.53
44	Ore body	2379.1	1178.3	36515	75646	0.49

Ore body	76.54.7	56.23.5	2106.4	1258.8	0.73
46	Ore body	51.92.4	30.31.8	85.54.3	35115	0.58
47	Close ore body	61.32.4	48.61.8	59.34.7	55.93.4	0.79
48	Ore body	1406.5	90.37.9	2098.3	93049	0.65
49	Close ore body	85.32.4	81.94.8	43.84.2	22214	0.96
50	Ore body	1544.5	1384.9	39217	79056	0.90
51	Ore body	1484.7	1437.5	39912	78032	0.97
	Average	126	71	155	371	0.60
	Min.	11.91.9	16.41.8	22.93.3	48.42.9	0.36
	Max.	2379.1	1437.5	39912.0	1250100	2.0
	Median	119	70.5	137	245
	Skewness	0.20	0.23	0.90	1.14
	Kurtosis	-0.95	-0.85	0.33	0.39
	SD	59.5	32.9	96.5	313

Bảng 2. Nồng độ hạt nhân phóng xạ tự nhiên trong đất vùng nghiên cứu so với các vùng khác

Regions

Activity concentration (Bq/kg)					Reference
226Ra	238U	232Th	40K
Ban Gie, Nghe An	126 (11,9-237)	71 (16,4-143)	155 (22,9-399)	371 (48,4-1250)	This study
Vietnam (63 provinces)	42.8	-	59.8	412	[18]
Ho Chi Minh city, Vietnam	-	23-33	22-25	198-215	[17]
Muong Hum, Vietnam	21,3-6.290	23.4-8350	40.9-35600	123.8-3520	[7]
Bolikhamxay, Laos	44 (13-90)	-	63(11-93)	523(38-999)	[8]
Savannakhet, Laos	22 (7-74)	-	31(4-114)	212(14-906)	[22]
Khammouan, Laos	32.2 (6-68.5)	-	41.6 (8.7-78.9)	279 (32.1-812)	[12]
Southern Thailand	29 (4-122)	-	44 (6-170)	344 (5-1420)	[35]
Perak, Malaysia	112 (12–426)	-	246 (19–1380)	277 (19–2200)	[36]
Johor, Malaysia	162 (12–970)	-	261 (11–1210)	300 (12–2450)	[37]
Penang, Malaysia	396	184	165 (16–667)	835 (87–1830)	[29]
Turkey	21 (10–44)	-	25 (9–37)	299 (144–401)	[34]
Niger Delta, Nigeria	18 (11–40)	-	22 (12–46)	210 (69–530)	[33]
Kerala coast, India	12300 (max)	-	446 (max)	1390 (max)	[20]
Ullal region, India	25-1290 (282)		1.1-6690 (865)	131-5690(1130)	[21]
South Madagascar	-	1530- 4200(2930)	11000- 24400(14700)	-	[11]