nông thôn (%) / Tỉ lệ hộ nghèo và vấn đề giảm nghèo / Thu nhập bình quân một tháng / tỉ lệ người lớn biết chữ / tuổi thọ trung bình. Tỉ lệ dân thành thị / nông thôn (%) được coi là chỉ số phát triển quan trọng và có tính địa lí tiêu biểu. Về việc cập nhật hệ thống chỉ tiêu phát triển DCXH theo 7 + 1 vùng trong CT & SGK Địa lí 9 gồm các vùng : TDMN Bắc Bộ / ĐBSH / BTB / DHNTB / TN / ĐNB / ĐBSCL và (+) vùng Biển - Đảo.
4. Việc thực nghiệm được tiến hành tại 3 trường THCS đại diện cho nội thành, ngoại hành - nông thôn - và vùng giữa nội thành với ngoại thành. Hai bài tiêu biểu được chọn để thực nghiệm là mục II Gia tăng dân số trong Bài 2
: Dân số và gia tăng dân số Việt Nam; mục III : Đặc điểm dân cư, xã hội trong Bài 20 : Đồng bằng sông Hồng. Việc cập nhật được tiến hành bằng việc lựa chon một trong 3 kịch bản :
Kích bản 1. Phương pháp tích hợp theo dạy học phát triển;
Kịch bản 2 : Sử dụng phần mềm trình chiếu PowerPoint trợ giúp;
Kịch bản 3 : Truy cập và xử lí số liệu qua mạng.
Xét về tổng thể, sử dụng các nội dung và số liệu mới để cập nhật hệ thống tiêu chi phát triển DCXH theo vùng là hợp lí, có hiệu quả nâng cao kĩ năng cũng như nhận thức của GV và HS. Đây là việc làm cần thiết và có thể thực hiện được trong điều kiện hiện nay ở các trường THCS, góp phân nâng cao chất lượng dạy học Địa lí Việt Nam.
5. Đề xuất:(1)Cần cung cấp tư liệu và tài liệu mới cho GV để học cập nhật nội dung các vấn đề và số liệu về thực tiễn đất nước trong SGK Địa lí 9. Bản chất vấn đề dạy học theo hướng tích cực hóa được xem xét hai chiều : tích cực hóa GV đề họ tích cực trong việc cập nhật vấn đề và số liệu; tích cực hóa HS để các em quan tâm và biết cách tìm tòi cái mới của đất nước, làm các em quan tâm nhiều hơn đến tình hình đất nước.
(2) Kiến nghị các cơ quan quản lí giáo dục và Nhà nước quan tâm trang bị nối mạng internet đến các trường THCS, chí ít là đến các trương trọng điểm. Liên quan tới vấn đề này, là chuẩn bị đón trước nhiệm vụ bồi dưỡng năng lực tiếp nhận cái mới cho GV, nhất là việc khai thác tư liệu thông tin địa lí trên mạng internet ./.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
01. Bộ tiêu chí về Phân định vùng dân tộc thiểu số và miền núi theo trình độ phát triển (Quyết định số 393/2005/ QĐ/UBDT, ngày 29/8/2005 của Bộ trưởng - Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc).
02. Bộ Tiêu chí quốc gia về nông thôn mới (Ban hành kèm theo Quyết định 491/ QĐ-TTg , ngày 16/4/2009 của Thủ tướng Chính phủ) .
03. Bộ GD&ĐT (2009), Giáo trình Giáo dục dân số, sức khỏe sinh sản) dùng cho sinh viên khoa Địa lí trong các trườngĐHSP, Hà Nội, 34 tr.
04. Bộ GD&ĐT (2009), Địa li 9 GS Đỗ Thị Minh Đức (chủ biên), Vũ Như Vân, Phạm Thị Sen, Phí Công Việt. Nxb GD, Hà Nội, 188 tr.
05. Nguyễn Đình Cử (2008), Dân số Việt Nam : Những đặc điểm nổi bật:
WEBSITE : http:www.goole.com.vn/dan so viet nam
06. Dự án VIE/ 95/041 (1998), Các mẫu hoạt động giáo dục môi trường dùng cho trường PTTH. Hà Nội.
07. Dự án VIE/ 98/018 (2003), Thiết kế mẫu một số mô - đun giáo dục môi trường ở trường PTTH. Hà Nội.
08. Lâm Quang Dốc (2002), Bản đồ chuyên đề, Nxb ĐHSP, Hà Nội, 386 tr.
09. Đỗ Thị Minh Đức (chủ biên) Nguyễn Viết Thịnh, Vũ Như Vân (2008),
Giáo trình Địa lý kinh tế - xã hội Việt Nam. NXB ĐHSP (Tập 2).
10. Đặng Văn Đức, Nguyễn Thu Hằng (2003), Phương pháp dạy học Địa lý theo hướng tích cực. ĐHSP Hà Nội.
11. Đặng Văn Đức, Nguyễn Thu Hằng (1999), Kỹ thuật dạy học Địa lý.
NXB GD, Hà Nội.
12. Đặng Văn Phan (chủ biên), Nguyễn Kim Hồng (2006). Địa lí Kinh tế - xã hội Việt Nam thời kì đổi mới và hội nhập. Nxb GD, Tp HCM, 322 tr.
13. Nguyễn Trọng Phúc (1997), Phương pháp sử dụng số liệu thống kê trong dạy học Địa lí KTXH, Nxb Đại học quốc gia Hà Nội, Hà Nội, 176 tr.
14. Lê Bá Thảo - Những công trình khoa học địa lí tiêu biểu. NXB GD, hà Nội, 2007, 976 tr.
15. Vũ Tư lập (2007), Sự phát triển của khoa học Địa lí trong thế kỉ XX. Nxb Giáo Dục, Hà Nội, 294 tr.
16. Vũ Tư lập (2007), Địa lí tự nhiên Việt Nam. Nxb GD, Hà Nội, 346 tr.
17. Ngân hàng thế giới (2008), Biến đổi khí hậu toàn cầu. Nxb Thông tin, Hà Nội, 2009, 550 tr.
18. Ngân hàng Thế giới (2009), Báo cáo Phát triển thế giới : Tái định dạng Địa Kinh tế. Nxb Thông tin, Hà Nội, 2009, 556 tr.
19. Nguyễn Trọng Phúc (2006), Lý luận dạy học Địa lý, NXB ĐHSP Hà Nội.
29. Nguyễn Trọng Phúc (2001), Phương tiện, thiết bị kĩ thuật dạy học Địa lý.
NXB Đại học Quốc gia., Hà Nội.
21. Tổng cục Thống kê (2009), Niên giám thống kê - Statistical Yearbook of Vietnam - năm 2008. Nxb TTTK, Hà Nội, 830 tr.
22. Tổng cục thống kê (2009), Số liệu ban đầu về Tổng kiểm tra dân só và nhà ở 01/4/2009. Nguồn : http://www.goole.com.vn/tongdieutradan so 1.4.2009
23. Lâm Quang Thiệp (2007), Đo lường và đánh giá thành quả học tập, Tài liệu lớp tập huấn về đo lường và đánh giá trong giáo dục tại CĐSP Thái Nguyên.
24. Nguyễn Viết Thịnh (chủ biên), Phạm Kim Chung, Đỗ Thị Minh Đức, Nguyễn Tương Huy (2007), Windows, MS Offiice, Internet Dùng trong giảng dạy và nghiên cứu Địa lí. Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội, 210 tr.
25. Nguyễn Minh Tuệ (chủ biên), Nguyễn Viết Thịnh, Lê Thông (2007). Địa lí Kinh tế - Xã hội đại cương, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội, 480 tr.
26. Lê Thông (chủ biên), Nguyễn Văn Phú, Nguyễn Minh Tuệ (2005), Địa lý kinh tế xã hội Việt Nam, NXB GD.
27.Trần Đức Tuấn (2006), Đổi mới giáo dục địa lý theo định hướng của giáo dục vì sự phát triển bền vững, Kỷ yếu Hội thảo khoa học ĐHSP Hà Nội.
28. Ngô Doãn Vịnh (2005), Bàn về phát triển kinh tế, phát triển giống nòi và nguồn nhân lực. NXB Chính trị Quốc gia, 280 tr.
29. Viện Chiến lược phát triển - Bộ KH&ĐT (2007), Quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội : Một số vấn đề lý luận và thực tiễn, Nxb CTQG, Hà Nội, 434 tr.
30. Viện Khoa học Xã hội Việt Nam & UNDP (2006), Phát triển con người Việt Nam 1999 - 2004 : Những thay đổi và xu hướng chủ yếu. Nxb CTQG, H.,
31. Phạm Viết Vượng (2004), Phương pháp luận nghiên cứu khoa học. NXB Đại học Quốc gia. 180 tr.
32. WEBSITE : http://www.gso.gov.vn/
Thái Nguyên, 26/9/2009 Nguyễn Thị Trang Nhung
Phụ lục 1:
I/ Mục tiêu:
* Kiến thức:
PHỤ LỤC
Bài 2: DÂN SỐ VÀ GIA TĂNG DÂN SỐ (tiết 2)
- HS cần nhớ số dân của nước ta trong 1 thời điểm gần nhất.
- Hiểu và trình bày được tình hình gia tăng dân số, nguyên nhân và hậu quả.
- Biết đặc điểm cơ cấu dân số. (Theo độ tuổi, theo giới)
- Gia tăng dân số và cơ cấu dân số theo độ tuổi.
* Kỹ năng: Phân tích bảng thống kê, một số biểu đồ dân số.
* Thái độ: ý thức được sự cần thiết phải có quy mô gia đình hợp lý.
II/ Chuẩn bị:
+ Thầy: SGK, SGV
+ Trò: Vở ghi, SGK
III/ Các hoạt động dạy và học:
<1’>1. Tổ chức:
<0’>2. Kiểm tra bài cũ:
H: Có bao nhiêu dân tộc Việt Nam? Dân tộc nào chiếm tỷ lệ lớn? TL : Có 54 dân tộc, dân tộc kinh chiếm.
- Kiểm tra sách, vở, đồ dùng học tập.
<2’>3. Bài mới:Giáo viên giới thiệu bài mới. (Phần mở bài SGK)
TG | Kiến thức cơ bản | |
Hoạt động 1: Cả lớp. GV: Yêu cầu HS dựa vào SGK và vốn hiểu biết trả lời các câu hỏi sau: | I/ Dân số: Dân số là số dân cuả một lãnh |
Có thể bạn quan tâm!
-
Cập Nhật Hệ Thống Chỉ Tiêu Phát Triển Dcxh Theo Vùng -
Một Số Chỉ Tiêu Phát Triển Dân Cư, Xã Hội Ở Đông Nam Bộ -
Nêu Ý Nghĩa Của Việc Tính Tỷ Lệ Người Biết Chữ? -
Nghiên cứu cập nhật hệ thống chỉ tiêu phát triển dân cư, xã hội theo vùng và vận dụng trong dạy học địa lí 9 - 11
Xem toàn bộ 95 trang tài liệu này.
C¸c vïng | Tû lÖ GTTN(%) |
C¶ n•íc | 1,4 |
T©y B¾c | 1,9 |
§«ng B¾c | 1,2 |
§B S«ng Hång | 1,1 |
B¾c Trung Bé | 0,9 |
DH Nam Trung Bé | 1,2 |
thổ trong một thời điểm nhất | |
2003 là 80 triêụ người thì tới nay dân số | định . |
nước ta khoảng bao nhiêu người? | |
HS: Trả lời. | |
H: Dân số nước ta đứng thứ bao nhiêu | |
trên thế giới? | - Năm 2003: 80,9 triệu người. |
HS: Trả lời. | - Dân số năm 2009 là khoảng 85 |
GV: Chuẩn kiến thức. | triệu người |
(Chuyển ý) | |
Hoạt động 2: Cá nhân/ cặp. | - Việt Nam là nước đông dân |
GV: Yêu cầu HS dựa vào H2.1 và tranh | đứng thứ 14 trên thế giới. |
ảnh trả lời các câu hỏi ở mục II | |
HS: Làm việc độc lập. | II/ Gia tăng dân số: |
HS: Trình bày kết quả theo từng câu hỏi | |
GV: Chuẩn kiến thức. | |
GV cung cÊp cho HS sè liÖu míi vÒ gia | |
t¨ng tù nhiªn cđa 1 sè vïng (n¨m 2009) | |
- Tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên |
T©y Nguyªn | 2,3 | còn khác nhau giữa các vùng. - Nông thôn cao hơn thành thị. - Cơ cấu dân số trẻ. | |
§«ng Nam Bé | 2,4 | ||
§B S«ng CL | 1,5 | ||
Phụ lục 2:
Bµi 20: Vïng ®ång b»ng s«ng hång (tiÕt 20)
I. Môc tiªu bµi häc
+ KiÕn thøc:
- Häc sinh n¾m ®•îc ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cđa ®ång b»ng s«ng Hång.
- Gi¶i thÝch mét sè ®Æc ®iÓm cđa vïng: §«ng d©n , n«ng nghiÖp th©m canh .
- C¬ së h¹ tÇng , tµi nguyªn thiªn nhiªn .
+ KÜ n¨ng:
- Ph©n tÝch l•îc ®å, kªnh ch÷.
II. Ph•¬ng tiÖn d¹y häc
1- Ph•¬ng tiÖn:
- L•îc ®å tù nhiªn vïng Đång b»ng s«ng Hång.
2- Ph•¬ng ph¸p: Ph©n tÝch , gîi më , th¶o luËn.
III TiÕn tr×nh d¹y häc :
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß | TG | KiÕn thøc c¬ b¶n |
Ho¹t ®éng 1: GV: Yªu cÇu häc sinh ®äc sgk quan s¸t h×nh 20.1 cho biÕt: | 11’ | I. VÞ trÝ ®Þa lý vµ giíi h¹n cđa l·nh thæ. |
1- æn ®Þnh tæ chøc: 2- KiÓm tra bµi cò:
- Gåm : Hµ Néi , H¶i phßng, H¶i D•¬ng, H•ng yªn, Hµ t©y , Th¸i B×nh, Nam §Þnh, Hàà Hà Nam, Ninh B×nh, VÜnh phóc , B¾c Ninh. - S = 14,799 km2 .< 14.806km2> - DS = 18,2 triÖu ng•êi. (2007) II. §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn. 1.) §iÒu kiÖn tù nhiªn: - Cã khÝ hËu tèt. < Trång lóa n•íc> - Cã Thđy v¨n thuËn lîi < T•íi tiªu, t¨ng vô> - Cã mét mïa ®«ng l¹nh: •a trång c¸c c©y •a l¹nh . 2. Tµi nguyªn thiªn nhiªn. + Kho¸ng s¶n: - Má ®¸: < H¶i phßng, Hµ Nam , Ninh B×nh>. - SÐt Cao lanh. - Than n©u: H•ng yªn. + Du lÞch : BiÓn + Thđy h¶i s¶n. | |
HS: Tr¶ lêi. | |
GV: ChuÈn kiÕn thøc. | |
H: Giíi h¹n l·nh thæ cđa vïng? | |
HS: Tr¶ lêi. | |
GV: ChuÈn kiÕn thøc. | |
Ho¹t ®éng 2: | 12’ |
GV: Yªu cÇu häc sinh quan s¸t | |
h×nh 20.1 sgk cho biÕt: | |
H: C¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi | |
nguyªn thiªn nhiªn cđa Đồng | |
bằng s«ng Hång. | |
HS: - Nhãm 1: Tµi nguyªn thiªn | |
nhiªn? | |
- Nhãm 2: §iÒu kiÖn tù nhiªn? | |
H: Th¶o luËn theo nhãm vµ ghi | |
kÕt qu¶ vµo phiÕu häc tËp. | |
GV: §•a b¶ng phô vµo ch÷a bµi | |
cđa 2 nhãm. | |
GV: ChuÈn kiÕn thøc. | |
Ho¹t ®éng 3: | 12’ |
Vïng | MËt ®é DS(ng•êi / km2) |
c¶ n•íc | 257 |
§B S«ng Hång | 1238 |
§«ng B¾c | 149 |
T©y B¾c | 71 |
T©y Nguyªn | 90 |
h×nh 20.2 sgk cho biÕt: | |
H: T×nh h×nh d©n sè vµ mËt ®é | III. §Æc ®iÓm d©n c•, x· héi. |
d©n sè cđa ®b s«ng Hång? | 1.) D©n c•. |
HS: Tr¶ lêi. | - D©n sè 17,5 triÖu ng•êi(2002) |
H: T×nh h×nh x· héi cđa vïng cã | - Vïng cã d©n c• ®«ng ®óc nhÊt c¶ n•íc.. |
nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n g× ? | - MËt ®é trung b×nh: 1238 ng•êi/km2 (2002). |
HS: Tr¶ lêi. | |
GV cung cÊp cho HS b¶ng sè | |
liÖu míi n¨m 2009. | |
2. X· héi. | |
- Cã nguån lao ®éng dåi dµo. | |
- ThÞ tr•¬ng tiªu thô réng lín. | |
- Ng•êi d©n cã tr×nh ®é th©m canh cao | |
- ChÊt l•îng nguån lao ®éng cao. | |
- Lµ vïng cã kÕt cÊu h¹ tÇng n«ng th«n hoµn | |
thiÖn nhÊt trong c¶ n•íc. | |
- HÖ thèng ®ª ®iÒu kiªn cè ®•îc x©y dùng. | |
- Cã mét sè ®« thÞ ®•îc h×nh thµnh tõ l©u ®êi. | |
HS so s¸nh vÒ mËt ®é DS cđa | (+) khã kh¨n cßn gÆp ph¶i |
§BSH so víi c¶ n•íc vµ mét sè | - B×nh qu©n ®Êt n«ng nghiÖp thÊp. |
vïng | - TØ lÖ thÊt nghiÖp ë n«ng th«ng cao. |
GV: ChuÈn kiÕn thøc. | - §êi sèng ng•êi d©n ë ®ång b»ng cßn gÆp |
nhiÒu khã kh¨n do: + C¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn dÞch chËm . + D©n sè qu¸ ®«ng. |
§¸nh gi¸:
- TÇm quan träng cđa hÖ thèng ®ª ®iÒu ë ®ång b»ng s«ng Hång?
- §iÒu kiÖn kinh tÕ- x· héi cßn gÆp nh÷ng khã kh¨n, thuËn lîi g×?
H•íng dÉn häc sinh häc
- Häc bµi cò.
- Lµm bµi tËp 3(SGK)
- §äc tr•íc bµi 21.
Phụ lục 3 :
PHIẾU ĐÁNH GIÁ THỰC NGHIỆM DÀNH CHO HỌC SINH
Chọn 1 đáp án em cho là đúng nhất bằng cách khoanh tròn đáp án đó
1. Dân số là gì?
a.Là số lượng dân sống trong một thời điểm nào đó.
b.Là đối tượng nghiên cứu của thống kê dân số chỉ tất cả những người sống trong phạm vi địa giới nhất định X
c.Là dân số bình quân cho cả một thời kì. d.Tất cả các phương án trên
2. Mật độ dân số là gì?
a.Là số người chia cho diện tích. X b.Là tổng số người dân của 1nước
c.Là số người dân của các tỉnh cộng lại
d.Số dân nhân với diện tích
3. Vì sao ở ĐB sông Cửu Long mật độ dân số lại đông? a.ĐKTN thuận lợi
b.Nguồn TNTN phong phú. c.Là nơi có ĐK KT-XH tốt
d. Tất cả các phương án trên. X
4. Tỷ lệ người biết chữ là gì?
a.Là những người biết đọc, biết viết b.Là tổng số người đi học.
c. Là số người từ 15 tuổi trở lên biết đọc,
biết viết và hiểu được một câu ngắn gọn X d.Tất cả những phương án trên
5. Tuổi thọ trung bình là gì?
a.Là số độ tuổi của người già ở 1 quốc gia.
b.Là số trẻ em mới sinh có thể sống nếu tình trạng cơ thể
tại thời điểm khi sinh được giữ nguyên trong suốt cuộc đời của trẻ. X c.Là tổng số trẻ em được sinh ra ở 1 nước.
d.Tất cả các phương án trên.
6. Chỉ số phát triển con người là gì?
a. Là thước đo tổng hợp phản ánh sự phát triển của con người trên phương diện thu nhập.
b. Là thước đo tổng hợp phản ánh sự phát triển của con người trên phương diện tri thức.
c.Là thước đo tổng hợp phản ánh sự phát triển của con người rên phương diện sức khỏe.