Cạnh Tranh Về Không Gian Của Các Cá Thể Trong Mô Hình (Đơn Vị Cm)

Cạnh tranh về không gian mô phỏng trong mô hình được thể hiện trong hình

3.5. Ở đó, loài chiếm ưu thế có sự diễn biến và cạnh tranh mạnh mẽ nhất, ngoài ra còn có sự thể hiện của 2 loài cùng tồn tại trong vùng.

Ghi chú: Biểu thị cây trang và vùng ảnh hưởng cạnh tranh của nó Biểu thị cây bần chua và vùng ảnh hưởng cạnh tranh của nó

Hình 3.5: Cạnh tranh về không gian của các cá thể trong mô hình (Đơn vị cm)

Hình 3.6: Diễn biến phân bố loài theo thời gian

Kết quả phân tích mô hình mô phỏng về biến động trong thành phần loài của các loài cũng như sinh khối của từng loài và của cả khu vực thể hiện trong hình 3.6 và 3.7.

Kết quả phân tích mô hình cho thấy thành phần loài trong khu vực nghiên cứu có xu hướng không tăng (2 loài) nếu không có những tác động tích cực của con người như hoạt động trồng xen, tạo khoảng trống cho quá trình tái sinh tự nhiên của các loài cây khác có khả năng thích ứng với điều kiện của vùng. Với từng loài cụ thể cho thấy, loài Trang giảm dần và tiến tới ổn định về số lượng cá thể trong ô tiêu chuẩn, loài Bần chua sẽ tăng dần số lượng cá thể nhưng vẫn chiếm tỷ lệ nhỏ trong cơ cấu loài.

Hình 3.7: Diễn biến giá trị sinh khối của các loài theo thời gian

Tổng sinh khối và sinh khối của các loài trong vùng đều có xu hướng giảm sau năm 2010. Với mật độ cao như hiện tại, quá trình tự tỉa thưa diễn ra liên tục, và theo tốc độ này, cơ hội cho các cây non tự tái sinh cũng không cao, do vậy sinh khối của các loài nói chung sẽ giảm. Ngoài ra, các yếu tố khí hậu bị biến đổi do hiện tượng trái đất nóng lên cũng có những tác động đến sinh trưởng và phát triển của thảm thực vật và do đó có những ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến sinh khối của từng loài và tổng sinh khối trên ha của cả vùng.

3.2.2. Đề xuất quy hoạch RNM

* Cơ sở pháp lý lập quy hoạch phân bố RNM

- Luật Đất đai năm 2003.

- Luật Bảo vệ và Phát triển rừng năm 2004.

- Luật Bảo vệ môi trường năm 2005

- Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Thủ tướng Chính phủ về việc thi hành Luật Đất đai năm 2003 và một số văn bản hướng dẫn của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

- Nghị định số 23/2006/NĐ-CP ngày 03/3/2006 của Chính phủ về thi hành Luật Bảo vệ và phát triển rừng.

- Nghị định 80/2006/NĐ-CP ngày 09/8/2006 của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ môi trường.

- Quyết định số 186/2006/QĐ - TTg ngày 14/8/2006 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Quy chế Quản lý rừng.

- Quyết định số 18/2007/QĐ-TTg ngày 05/02/2007 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển lâm nghiệp Việt Nam giai đoạn 2006-2020.

- Chỉ thị số 38/2005/CT-TTg ngày 05/12/2005 của Thủ tướng Chính phủ về việc rà soát quy hoạch lại 3 loại rừng (phòng hộ, đặc dụng và sản xuất).

- Văn bản số 405/TTg-KTN ngày 16/3/2009 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Phục hồi và phát triển rừng ngập mặn giai đoạn 2008 – 2015.

* Cơ sở khoa học lập quy hoạch

- Hướng đến phát triển bền vững RNM tại khu vực nghiên cứu

- Vùng nghiên cứu có điều kiện phù hợp với các cây ngập nước đã tồn tại trong vùng về: Độ ngập, thổ nhưỡng, độ mặn…

- Hướng tới phát triển đa dạng loài và đa dạng tầng tán

- Đảm bảo bảo vệ bờ biển, đê

- Hỗ trợ phát triển kinh tế địa phương

* Phương án quy hoạch rừng ngập mặn tại VQG Xuân Thủy

Việc bảo tồn và phát triển rừng ngập mặn nói chung và trong vùng nghiên cứu của đề tài nói riêng cần phải được chú trọng đến việc phát triển cả chất lượng và số lượng. Như đã phân tích, trong bối cảnh biến đổi khí hậu, những kết quả chỉ ra rằng có nhiều biến động về số lượng (diện tích rừng ngập mặn). Những nguyên nhân đầu tiên dẫn đến sự biến động đó được cho là ảnh hưởng của mực nước biển dâng do hệ quả của biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, tồn tại trong thiên nhiên nên hệ sinh thái rừng ngập mặn cũng như các hệ sinh thái khác chịu tác động của hệ những tương tác khác như nhiệt độ,

độ mặn, những hiện tượng thời tiết cực đoan… và cả những tác động của con người.

Ngoài việc phát triển rừng theo hướng lấn biển, việc phát triển rừng trên những diện tích nuôi trồng thủy sản đã bỏ hoang hoặc hết thời hạn thầu khoán là một việc làm cần thiết. Tuy nhiên, hướng phát triển này cần nhiều thời gian và công của do vùng nuôi trồng thủy sản có bề mặt không thuận lợi cho việc phát triển rừng, hơn nữa, việc thu hồi ngay diện tích mặt nước cũng không phải dễ dàng. Do vậy, nhóm nghiên cứu đề xuất hướng quy hoạch phát triển rừng vào phía diện tích đầm nuôi theo cách nhà nước và nhân dân cùng làm dựa trên mô hình nuôi tôm/ nuôi trồng thủy sản sinh thái. Trên diện tích mặt nước, theo chu kỳ 3-5 năm, tăng dần tỷ lệ diện tích rừng/diện tích mặt nước cho các ao tôm. Đặt mục tiêu đến năm thứ 15 hoặc 20 (tùy từng địa phương cụ thể) kể từ thời điểm bắt đầu quy hoạch sẽ đạt được tỷ lệ 60-70% diện tích rừng/diện tích mặt nước nuôi trồng thủy sản hiện nay. Để thực hiện được hướng quy hoạch phát triển này cần có sự hỗ trợ về kỹ thuật (cần tiến hành nghiên cứu cụ thể trên từng vùng: trồng cây gì, trồng như nào, …) và kinh phí (có thể áp dụng theo cách giảm chi phí thuê khoán mặt nước, và được phép thực hiện thầu khoán cho nhiệm kỳ tiếp theo…

a. Quy hoạch phân bố rừng ngập mặn đến năm 2030

b. Quy hoạch phân bố rừng ngập mặn vào năm 2050

c. Quy hoạch phân bố rừng ngập mặn vào năm 2100

Theo các kết quả nghiên cứu, diện tích RNM ở VQG Xuân Thủy sẽ tăng dần ở diện tích rừng trồng và bổ sung (tại khu vực nằm trên địa bàn xã Giao Thiện và Giao An), vùng bảo vệ là toàn bộ diện tích hiện trạng RNM ở vùng lòi của VQG (đến năm 2020 có 4.732).

Bảng 3. 2: Diện tích quy hoạch RNM đến năm 2100 tại vùng nghiên cứu

Loại

Hiện trạng	Năm 2030	Năm 2050	Năm 2100
Diện tích rừng được bảo vệ		1.206	2.042	3.623
Diện tích rừng trồng		177	1.066	1.109
Diện tích rừng phục hồi		659	515
Tổng	1.206	2.042	3.623	4.732