Bài giảng Lý luận và phương pháp dạy học đại học - TS. Hồ Văn liên

Trang 181

MỘT SỐ • • • • • • • • KĨ NĂNG CƠ DẠY BẢN KHI GIẢNG

Có thể bạn quan tâm!

Trang 182

• Mắt bạn nên bao quát mọi người, giữ thiện ánh mắt thân • Vẻ mặt thể hiện sự nhiệt tình với bài giảng, tự tin, luôn tươi cười • Cử động nhẹ nhàng tự nhiên • Thái độ hoàn toàn tự tin • Tránh nhút nhát bằng cách nào ? • Chuẩn bị tổ chức bài giảng tốt • Tin tưởng bài giảng sẽ thành công trước khi giảng • Hai lần thở sâu trước khi nói

Trang 183

Thực hiện kế hoạch bài học Tiến hành bài học là hoạt động cụ thể của GV và HV. Hoạt động này thể hiện tính khoa học, tính nghệ thuật và kĩ thuật, thể hiện tầm hiểu biết, hứng thú, niềm tin, tính cách và nói chung là toàn bộ nhân cách của GV. Do vậy, khi tiến hành thực hiện bài học, GV cần đảm bảo các yêu cầu sau: - Thực hiện đầy đủ phương án bài đã soạn, đảm bảo tiến trình dự kiến, thời gian quy định và các yêu cầu cơ bản của bài học. - Đảm bảo mối quan hệ tương tác, thống nhất giữa hoạt động dạy của GV và hoạt động học của HV.

Trang 184

- Duy trì được bầu không khí làm việc tích cực có hiệu quả suốt từ đầu đến cuối giờ học. Bao quát, nhạy cảm, linh hoạt, kịp thời xử phạm xảy ra. lí các tình huống sư - GV phải có tư thế, tác phong đàng hoàng, đúng mực; thái độ nghiêm túc nhưng chan hòa, thân mật, dân chủ; ăn mặc gọn gàng, giản dị, ngôn ngữ rõ ràng trong sáng, truyền cảm, nhịp điệu nói phù hợp với từng hoàn cảnh cụ thể , biết kết hợp lời nói với cử chỉ, điệu bộ… phù hợp, ứng xử khéo léo. - Kết thúc bài học trong không khí phấn khởi, tin tưởng.

Trang 185

Sau khi tiến hành thực hiện bài học, GV cần căn cứ vào giáo án, tự đánh giá những ưu nhược điểm và rút kinh nghiệm về kết quả: - Giờ học đã đạt được mục đích yêu cầu đề ra ở mức độ nào? - Việc vận dụng nguyên tắc, phương pháp, phương tiện dạy học… như thế nào? - Sự phối hợp hoạt động dạy của GV và hoạt động học của HV có đảm bảo phát huy tối đa tính tích cực, chủ động, sáng tạo của HV hay không? Việc chỉ đạo cá biệt trong tiến trình giờ học được thực hiện như thế nào? - Việc sử dụng ngôn ngữ, tác phong sư phạm như thế nào? - Việc phân phối và sử dụng thời gian đã hợp lý chưa? - Xác định những nguyên nhân của các vấn đề biện pháp khắc phục. nêu trên và tìm

Trang 186

1. Mẫu KHBH theo hương TCH hoạt động học tập của HV Tên bài học: - Ngày tháng năm … - Lớp: trường… - Số tiết: - Địa điểm: - Người dạy: 1. Mục tiêu học tập 1.1. Về 1.2. Về 1.3. Về tri thức kĩ năng thái độ 2. Khái quát những nội dung chính 3. Phương pháp dạy học chủ yếu 4. Phương tiện, tài liệu học tập

Trang 187

5. Tiến trình hoạt động

Trang 188

Bộ Câu hỏi Định hướng Bài dạy 1. Câu hỏi định hướng bài dạy là gì? Các câu hỏi giúp GV thế nào? Các câu hỏi giúp SV thế nào? • Câu hỏi định hướng bài dạy là những câu hỏi định hướng cho một bài học, bao gồm các Câu hỏi Khái quát, Bài học và Nội dung. • Câu hỏi Khái quát, Câu hỏi Bài học: – Phản ánh các mức ưu tiên về khái niệm – Hướng vào trọng tâm của môn học – Được hình thành một cách tự nhiện – Định hướng vào các ý quan trọng và xuyên suốt – Không chỉ có một câu trả lời hiển nhiên “đúng” – Khơi dậy sự chú ý của học sinh

Trang 189

- Câu hỏi Nội dung: Hỗ trợ trực tiếp về nội dung và mục tiêu bài học Có các câu trả lời “đúng” rõ ràng - Sự khác nhau giữa câu hỏi Khái quát và câu hỏi Bài học + Câu hỏi Khái quát: Có phạm vi rất rộng Là cầu nối giữa môn học và bài học

Trang 190

• Ví dụ: Mâu thuẫn tạo ra thay dổi như • + Câu hỏi Bài học: thế nào? – Bó hẹp trong một chủ đề hoặc bài học cụ thể – Hỗ trợ và phát triển Câu hỏi Khái quát • Ví dụ: – Môi trường tác dộng dến quá trình tiến hóa của sinh giới ra sao? – Nội chiến dã làm thay đổi nền kinh tế ra sao? – Trong chuyện kể Cóc kiện Trời các con vật đã vận dụng các khả Cóc ra sao? năng bẩm sinh của chúng để hỗ trợ

Trang 191

Vì sao lại sử dụng Câu hỏi Định hướng Bài dạy? – Hướng đến kỹ năng tư duy ở mức độ cao hơn – Yêu cầu so sánh, tổng hợp, diễn dịch, đánh giá, v.v. – Đảm bảo các dự thuyết phục án của học sinh có tính hấp dẫn và – Chú trọng đến các yêu cầu hơn là chỉ đơn giản trình bày lại các sự kiện – Chú trọng đến các chủ đề quan trọng – Tạo mối liên hệ với các môn học hoặc chủ đề khác – Tập trung vào các các câu hỏi được quan tâm thường xuyên trong lịch sử nhân loại – Chú trọng đến các câu hỏi học sinh quan tâm

Trang 192

Câu hỏi Nội dung là gì? Các Câu hỏi Nội dung khác Câu hỏi Khái quát và Bài học ở chỗ: Câu hỏi Nội dung hầu hết chú trọng vào sự kiện, hơn là giải thích sự kiện đó Và thường có câu trả Ví dụ: lời rõ ràng + Núi lửa được hình thành như thế nào? + Sự quang hợp là gì? + Tại sao vào mùa đông khi có ánh nắng thời tiết lại lạnh hơn? + Làm sao để hai? + Truyện ngụ tìm ra nghiệm của phương trình bậc ngôn là gì?

Trang 193

Câu hỏi Khái quát trợ giúp giáo viên ra sao? • Các Câu hỏi Khái quát (CHKQ) giúp giáo viên tập trung vào các khía cạnh quan trọng trong chương trình suốt năm học và có ý nghĩa xuyên suốt các lĩnh vực của môn học: • CHKQ đề cập đến những ý quan trọng xuyên suốt nội dung nhiều lĩnh vực (Toán, Khoa học, Văn học, Lịch sử, v.v.) • CHKQ tập trung vào những vấn đề, mối quan tâm, hoặc các chủ khác. đề được đề cập trong các bài

Trang 194

trợ Câu hỏi Khái quát giúp học sinh ra sao? • CHKQ lý giải và tập trung vào quá trình tiếp thu các sự kiện và chủ đề trong phạm vi một đồ án hoặc khóa học. • CHKQ cần thích hợp, hấp dẫn và được đề xuất phù hợp với lứa tuổi và vốn ngôn ngữ của học sinh. • CHKQ giúp học sinh so sánh, đối chiếu và phát hiện những tương đồng. • CHKQ giúp phát triển trí tưởng tượng và tạo mối liên hệ giữa môn học với kiến thức và ý tưởng của học sinh. • Không có một câu trả lời hiển nhiên “đúng”, bởi vậy học sinh được thử thách trong việc tìm ra nhiều kết quả khác nhau. • Khuyến khích thảo luận và nghiên cứu chuyên sâu, đặt nền tảng cho các câu hỏi sau này.

Trang 195

Nhiều Câu hỏi Bài học hỗ trợ một Câu hỏi Khái quát thế nào? • Nhiều câu hỏi bài học trong một khóa học có thể khám phá ra nhiều khía cạnh khác nhau của các câu hỏi khái quát. • Các nhóm giáo viên của nhiều môn học khác nhau có thể sử dụng các câu hỏi bàì học của mình để hỗ trợ một câu hỏi khái quát chung, thống nhất. • Những câu hỏi bài học hướng tới các độ tuổi khác nhau có thể hỗ trợ một câu hỏi khái quát tổng hợp được phát triển xuyên suốt nhiều cấp học.

Trang 196

Câu hỏi bài học Câu hỏi bài học Câu hỏi bài học

Trang 197

• Ví dụ: Francis W. Parke, trường Charter Essential ở Massachusetts sử dụng các câu hỏi khái quát mức rộng xuyên suốt các cấp học, chú trọng vào một câu hỏi khái quát: – Cộng đồng là gì? [1995–96] – Thay đổi là gì? [1996–97] – Sự công bằng là gì? [1997–98] – Những sáng chế có ở đâu? [1998–99] – Sự giới hạn là gì? [1999–2000] – Vật chất thực sự là gì? [2000-2001] – Đâu là chân lý? [2001-2002]

Trang 198

Một số cách xây dựng các câu hỏi định hướng bài dạy • Hãy bắt đầu…đừng lo ngại về cách thức và ngôn ngữ. Chú trọng vào cách tư duy tập thể. • Suy nghĩ về các câu hỏi học sinh sẽ hỏi khi bạn dạy bài này và chú trọng vào việc làm sao để cuốn hút học sinh. • Tìm xem điều gì làm cho học sinh ghi nhớ từ năm nữa. bài học này trong vòng năm • Bạn có thể viết câu hỏi như một mệnh đề trước, sau đó phát triển nó thành câu hỏi. • Nếu cần, trước hết hãy viết câu hỏi bằng ngôn ngữ “người lớn” để diễn đạt được nội dung chính, sau đó viết lại bẳng ngôn ngữ “học trò”. • Đảm bảo rằng mọi câu hỏi, kể cả các câu hỏi bài học, có nhiều hơn một câu trả lời hiển nhiên “đúng” - nhằm phát triển kỹ năng tư duy mức cao. • Luôn hỏi lại khi học sinh hỏi: “Vậy thì sao?” • Sau khi làm việc tập thể, trao đổi các câu hỏi của mình với một số nghiệp và thu thập ý kiến nhằm xem xét các câu hỏi đó. đồng • Liên tục xem xét và cải tiến các câu hỏi trong suốt quá trình xây dựng hồ sơ bài dạy.

Trang 199

Giới thiệu mẫu kế hoạch bài dạy Giới thiệu chung về theo Intel Chương trình dạy học của Intel “Chương trình Dạy học cho tương lai của Intel” do Viện công nghệ máy tính (ICT) và Tập đoàn Intel thiết kế. Đây là một sáng kiến có tính toàn cầu của Intel nhằm giúp các giáo viên khai thác sử dụng công nghệ một cách hiệu quả vào chương trình dạy học phổ thông. Chương trình được thiết kế nhằm giúp giáo viên phát huy khả năng sáng tạo của họ và của học sinh qua các bài giảng trên lớp, cụ thể là giúp giáo viên sử dụng công nghệ máy tính để phát triển trí tưởng tượng của học sinh và mục đích cuối cùng là tạo ra một phương pháp học hiệu quả hơn – phương pháp học tích hợp công nghệ. Chương trình là sự tích hợp của việc sử dụng Internet, thiết kế tiện. trang Web và phần mềm đa phương       

Trang 200